Poetyka i krytyka reklamy

obowiązkowe

Uczestnik zajęć z poetyki i krytyki reklamy nabiera kompetencji w zakresie kompozycyjnej analizy praktyki reklamowej w różnych jej przejawach i formach. Ćwiczy dyskurs odwołujący się do filologicznych umiejętności w odniesieniu do wielokodowych przekazów perswazyjnych.

w sali

Zajęcia z poetyki i krytyki reklamy poświęcone są kompozycyjnej i tematologicznej analizie praktyki reklamowej. Ćwiczy się na nich dyskurs odwołujący się do filologicznych umiejętności w odniesieniu do wielokodowych przekazów perswazyjnych. W ich wyniku powstaje typologia uogólniająca główne sytuacje kompozycyjne w reklamie. Uczestnicy tych zajęć dołączają do różnych kierunków w badaniu reklamy perspektywę filologiczną.

Bezpośrednim oparciem dla tej analitycznej aktywności jest budowana i poddawana praktycznemu sprawdzeniu w trakcie zajęć typologia przekazów reklamowych. Zrębem tej typologii są trzy podstawowe sytuacje kompozycyjne w reklamie, wywiedzione z:

1) aktywnego odniesienia do języka, w skrócie: zasada lingwistyczna;

2) aktualizacji okoliczności powstawania, budowy i działania reklamy, w skrócie: zasada autotematyczna;

3) faktu wykorzystania gotowego, społecznie rozpoznawalnego znaku, komunikatu czy tekstu kultury do budowy własnego przekazu reklamowego, w skrócie: zasada asymilacji gatunkowej.

Uczestnik zajęć ćwiczy się także w umiejętnościach analizy i interpretacji reklamy w kategoriach tematologicznych. W centrum uwagi znajdą się m.in. zagadnienia sztuki w reklamie, cielesności, tabu i ich naruszenia. Osobnym przedmiotem zainteresowania będzie reklama pożytku społecznego (reklama społeczna) ujmowana w kategoriach opozycji do reklamy komercyjnej. W przeciwieństwie do tej ostatniej reklama społeczna odznacza się dużo większą swobodą ekspresji, z czego robi użytek w perswazji o celach społecznych.

Będziemy także poddawać obserwacji zachowania reklamodawców wobec różnych ograniczeń, najczęściej prawnych. Próby obchodzenia takich przepisów przede wszystkim w zakresie reklamy produktów tytoniowych i alkoholowych owocują inspirującymi inwencyjnie i dyspozycyjnie (w znaczeniu retorycznym) reklamami.

Zarysowany plan typologiczny wyznacza porządek zajęć, które w analizie konkretu skupiają się na wydobywaniu dominanty kompozycyjnej, ponieważ często jest tak, iż wymienione zasady kompozycyjne współistnieją ze sobą w poszczególnych reklamach. Analizowane przykłady umieszcza się w kontekście komunikacyjnym, uwzględniając pragmatykę tych przekazów.

W podejściu typologicznym staramy się uwzględnić odniesienia i powinowactwa między reklamą a najnowszą praktyką literacką. Ten komparatystyczny wymiar łatwo dostrzec w świetle zasady lingwistycznej, autotematycznej czy zasady asymilacyjnej (a tu choćby literackiej strategii "popsutej literatury" czy inwazji trywialności i kiczu).

Zajęcia z poetyki i krytyki reklamy dostarczają ich uczestnikom narzędzi i argumentów do udziału w sporze o artystyczność reklamy jako gatunku w punkcie wyjścia nieartystycznego. Pierwszym krokiem zmierzającym do tego jest świadome wydobycie reklamy z kontekstu użytkowo-rynkowego i poddanie jej procedurom właściwym krytyce sztuki czy literatury oraz praktyk współczesnej kultury popularnej, która nie respektuje żadnych podziałów na obiegi - wysoki czy niski. W tym zakresie polonistyczni słuchacze naszej specjalizacji mają oczywiste możliwości i kompetencje, których się na tych zajęciach po nich spodziewamy. Naszemu badaniu reklamy towarzyszy przeświadczenie, iż filolog polski ma prawo zajmować się reklamą poza jej naturalnym łożyskiem w obrębie komunikacji marketingowej.

Od uczestników oczekuje się biegłości w zakresie poetyki (wersyfikacja, kompozycja, genologia czy narratologia), stylistyki praktycznej (elementy retoryki) oraz ogólnej orientacji w kierunkach badań literackich takich, jak semiotyka, strukturalizm, komparatystyka oraz inne nowsze tendencje. Lingwistyczne kompetencje w zakresie teorii języka, teorii aktów mowy Searle'a czy Grice'owskich maksym konwersacyjnych i ogólnej prozodii języka są także pożądane.

K. Albin, Reklama. Przekaz - odbiór - interpretacja, Warszawa - Wrocław 2002.

Z. Bajka, Reklama w mediach [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 2000.

R. Barthes, Mitologie, przeł. A. Dziadek, Warszawa 2000.

S. Camm, Strategie kreacji reklamowej [w:] Styl –dyskurs – media, pod red. B. Bogołębskiej i M. Worsowicz, Łódź 2010.

J. Caples, F.E. Hahn, Skuteczna reklama, Warszawa 2000.

W. Chłopicki, J. Świątek, Angielski w polskiej reklamie, Warszawa – Kraków 2000.

J. Bralczyk, Język na sprzedaż, Warszawa 2000.

F. J. Caples, F.E. Hahn, Skuteczna reklama, Warszawa 2000.

K. Cymanow-Sosin, Metafory we współczesnej reklamie, Toruń 2010.

D. Doliński, B. Błoch, Ukryte sensy zachowania. Rozmowy o wywieraniu wpływu i reklamie, Kraków 2006.

A. Duda, Język mitu w reklamie, Lublin 2010.

R. Dybalska, Sekundarne gatunki mowy w reklamie, Praha 2010.

U. Eco, Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią, Warszawa 1996.

Gołaszewska M., Sposób istnienia sztuki reklamowej (reklama – podszewka kultury), [w:] Estetyka reklamy, red. M. Ostrowicki, Kraków 2002.

M. Gołębiewska, Estetyka i anestetyka w reklamie społecznej [w:] tejże, Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk 2003.

J. Grębowiec, Pragmatyka reklamy, Kraków 2017.

A. Kisielewski, Nowoczesna sztuka a świat reklamy [w:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. Maryla Hopfinger, Warszawa 2002.

M. Kochan, Slogany w reklamie i polityce, Warszawa 2003.

Komunikacja wizualna w reklamie, public ralations i w prawie, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, Jerzy Snopek, Krzystof Groń, Warszawa 2013

A. Kowal-Orczykowska, W niewoli reklamy? Percepcja ukrytych przesłań reklamy prasowej, Kraków 2007.

S. Kuśmierski, Reklama jest sztuką, Warszawa 1994.

P. Lehr-Spławiński, O językowej zasadzie kompozycyjnej w reklamie. Uwagi z postmodernistycznym przemieszczeniem w tle [w:] Polonistyczne spotkania. Tybinga, red. D. Knysz-Tomaszewska, J. Zacharska, Warszawa 2002.

A. Lusińska, Reklama a frazeologia. Teksty reklamowe jako źródło nowych frazeologizmów, Toruń 2007.

M. Łesyszak, Mity opowieści reklamowej [w:] Praktyki opowiadania, red. B. Owczarek, Z. Mitosek, W. Grajewski, Kraków 2001.

I. Łuc, Współczesne gry komunikacyjnojęzykowe, Katowice 2010.

M. Milusz, Wizerunek mężczyzny we współczesnej reklamie prasowej i telewizyjnej, "Poradnik Językowy" 2012, z. 7, s.89-97.

E. Rogowska-Cybulska, Słowotwórstwo na usługach reklamy. Mechanizmy tekstowe, Gdańsk 2013.

G. Sawicka, Funkcje kulturowe reklamy ulicznej [w:] Wielkie miasto. Czynniki integrujące i dezintegrujące, t. II, Łódź 2005.

L. Spitzer, Amerykańska reklama jako sztuka popularna, przeł. K. Biskupski, [w:] Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa 1980.

M. Spychalska, M. Hołota, Słownik sloganów reklamowych, Warszawa 2009.

E. Szczęsna, Poetyka reklamy, Warszawa 2001.

Szlachetna propaganda dobroci, czyli drugi tom o reklamie społecznej, oprac. i red. P. Wasilewski, współpraca D. Maison, A. Stafiej-Bartosik, Kraków 2007.

O. Toscani, Reklama, uśmiechnięte ścierwo, Warszawa 1995.

Wiedza o reklamie. Od pomysłu do efektu, oprac. K. Janiszewska i in., Warszawa – Bielsko-Biała 2009.

Po ukończeniu ćwiczeń student w obszarze

1) wiedzy:

a) zna podstawowe zagadnienia kompozycji przekazów reklamowych;

b) zna kulturowe i społeczne wymiary komunikacji reklamowej;

2) umiejętności:

a) potrafi analizować i poddać ocenie różne przykłady komunikacji reklamowej;

b) potrafi rozpoznać i klasyfikować używane w reklamie środki perswazji;

3) postaw:

a) rozpoznaje wartość przekazów reklamowych;

b) rozpowszechnia najlepsze wzory praktyk reklamowych.

Ocena ciągła intelektualnej aktywności uczestników zajęć.

Egzamin pisemny.

Dopuszczalne nieobecności: 2.

Nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności należy zaliczyć w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

a. pkt. 17 par. 2,

b. pkt. 5 par. 17,

c. par. 33.

Zasady korzystania z narzędzi SI:

1. Jeśli osoba studiująca chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:

a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,

b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.

2. Osoba studiująca nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.

3. Jeśli osoba studiująca wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:

a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub

b. w sposób z nią nieuzgodniony,

osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Podstawa:

1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki

2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia

3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.

Nie przewidziano praktyk zawodowych.