Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Metodyka języka polskiego w szkole podstawowej (kształcenie literackie)

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3007-N1A2ML
Kod Erasmus / ISCED: 05.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0114) Kształcenie nauczycieli ze specjalizacją tematyczną Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Metodyka języka polskiego w szkole podstawowej (kształcenie literackie)
Jednostka: Instytut Polonistyki Stosowanej
Grupy: Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia
Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia, II rok
Przedmioty I roku specjalizacji "nauczycielskiej" (II rok studiów) - filologia polska, stacjonarne
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Podczas zajęć studenci zapoznają się z problemami kształcenia literacko-kulturowego w szkole podstawowej; rozwijają umiejętności praktycznego wykorzystania na lekcjach języka polskiego różnych dziedzin wiedzy polonistycznej oraz psychologicznej i pedagogicznej w planowaniu i organizacji pracy z uczniami klas IV-VIII szkoły podstawowej. Ponadto zapoznają się z możliwościami wykorzystania technologii multimedialnych w pracy na lekcji oraz w warsztacie nauczyciela polonisty.

Pełny opis:

Przedmiot stanowi połączenie refleksji wywiedzionej z nauki o literaturze, teorii lektury oraz zajęć typowo metodycznych, przygotowujących do pracy nauczycielskiej w szkole podstawowej.

Projekt zajęć opiera się na założeniu, że dobry nauczyciel to przede wszystkim zaangażowany w pracę z dziećmi i młodzieżą pedagog, lecz również skuteczny dydaktyk, wnikliwy czytelnik i sprawny interpretator, który umie podzielić się swą pasją lekturową z uczniami, zachęcić ich do samodzielnego sięgania po teksty literatury pięknej, a także wykształcić w nich sztukę twórczej lektury (tj. nakierowanej na – możliwie najbardziej samodzielną – interpretację tekstu).

1/3 zajęć poświęcona zostanie na obecne w obowiązującej podstawie programowej kształcenia ogólnego treści dotyczące wiedzy literaturoznawczej, 1/3 na refleksję nad stylami, typami, modelami odbioru literatury – nauczyciel powinien bowiem być świadomym odbiorcą dzieła literackiego, wyposażonym w narzędzia zarówno językoznawcze, jak historycznoliterackie i teoretyczne. Powinien również posiadać wiedzę o możliwościach interpretacyjnych swoich podopiecznych oraz ich lekturowych doświadczeniach.

Na pozostałą część zajęć składać się będą warsztatowe, metodyczne działania skoncentrowane na takich zagadnieniach, jak:

- specyfika wymagań określanych przez podstawę programową oraz standardy egzaminacyjne w odniesieniu do kształcenia literacko-kulturowego oraz kształt i wymagania testu kończącego naukę na drugim etapie edukacyjnym; tryb pracy przygotowującej ucznia do rozwiązania polonistycznej części tego egzaminu;

- typy prac sprawdzających i kontrolnych; analiza autentycznych egzemplarzy arkuszy egzaminacyjnych oraz wypracowań uczniowskich;

- kanon lektur (z uwzględnieniem zmian regulowanych przez podstawę programową);

- metody pracy z tekstem literackim na II poziomie edukacyjnym (w tym umiejętność tworzenia zadań do tekstu, zadawania pytań, motywowanie do czytania);

- ćwiczenia kształtujące i sprawdzające umiejętność czytania ze zrozumieniem oraz ćwiczenia poświęcone analizie pozaliterackich kontekstów interpretacyjnych;

- wychowawczy aspekt obcowania z literatura piękną (aksjologia i estetyka dzieła literackiego);

- wiedza z zakresu teorii literatury a wymagania programowe.

Literatura:

1. Metodyka literatury, t.1, wybór i wstęp Jadwiga Pachecka, Anna Piątkowska, Katarzyna Sałkiewicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Warszawa 2001;

2. Metodyka literatury, t.2, wybór i wstęp Jadwiga Pachecka, Anna Piątkowska, Katarzyna Sałkiewicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Warszawa 2003;

3. Alicja Badowska, Elżbieta Olinkiewicz, Renata Otolińska, Inspiracje, pomysły – książka dla twórczego nauczyciela, Wrocław 1998;

4. Stanisław Bortnowski, Jak uczyć poezji? Konteksty dzieła literackiego, Warszawa 1991;

5. Stanisław Bortnowski, Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa 2004;

6. Edyta Brudnik, Anna Moszyńska, Beata Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2000;

7. Jerome Bruner, Kultura edukacji, Warszawa 2006;

8. Alida Gersie, Nancy King, Drama. Tworzenie opowieści w edukacji i terapii, Warszawa 1999;

9. Ryszard Handke, Alfabet kultury w lekturze tekstu literackiego [w tegoż:] W świecie tekstów i wartości. Szkice z teorii lektury, Warszawa 1991;

10. Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, Red. A. Janus – Sitarz, Kraków 2005;

11. Stanisław Taboł, Istota czytania, Kraków 2005;

12. Zenon Uryga, Godziny polskiego, Warszawa – Kraków 1996;

13. Brian Way, Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży, Warszawa 1997.

14. seria Edukacja nauczyciela polonisty pod red. Anny Janus-Sitarz, wyd. Universitas – wybrane artykuły.

Podczas pierwszych zajęć prowadzący w porozumieniu z grupą może zmodyfikować powyższą listę, np. rozszerzyć ją o teksty omawiające zagadnienia zgodne z potrzebami i zainteresowaniami studentów.

Efekty uczenia się:

W zakresie wiedzy Student/Studentka zna i rozumie:

- zasady planowania lekcji i metody aktywizacji uczniów, a także integrację wewnątrz- i międzyprzedmiotową; różnorodne pomoce dydaktyczne, w tym z wykorzystaniem multimediów, wspomagające kształcenie literacko-kulturowe na II etapie edukacyjnym;

- terminologię stosowaną w dydaktyce polonistycznej na II etapie edukacyjnym w celu analizy rozmaitych rozwiązań metodycznych;

- problemy z zakresu poszczególnych działów nauki o literaturze, zwłaszcza najważniejszych teorii interpretacji dzieła literackiego w kontekście szkoły podstawowej;

- potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych (zwłaszcza czytelniczych);

- konieczność projektowania działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów, znaczenie odkrywania oraz rozwijania predyspozycji i uzdolnień oraz zagadnienia związane z przygotowaniem uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych;

- sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów, w tym rolę diagnozy wstępnej i oceniania kształtującego w kontekście efektywności nauczania, rodzaje i sposoby przeprowadzania sprawdzianów, zwłaszcza egzaminu po ósmej klasie.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.W1, D.1/E.1.W2, D.1/E.1.W3, D.1/E.1.W4, D.1/E.1.W5, D.1/E.1.W6, D.1/E.1.W7, D.1/E.1.W8, D.1/E.1.W9, D.1/E.1.W10, D.1/E.1.W11, D.1/E.1.W12, D.1/E.1.W13, D.1/E.1.W14, D.1/E.1.W15,

C.W6

W zakresie umiejętności Student/Studentka potrafi:

- realizować proces dydaktyczny, uwzględniając stan badań naukowych i trafnie dobierając metody nauczania oraz funkcjonalnie organizując pracę uczniów – z uwzględnieniem ich potrzeb oraz indywidualnych predyspozycji;

- zaplanować pracę z uczniem zdolnym;

- zaplanować proces kształcenia kompetencji lekturowo-interpretacyjnej oraz komunikacyjnej uczniów oraz ocenić edukacyjną efektywność tych działań; kontrolować i oceniać postępy uczniów w zakresie wypowiedzi ustnych i pisemnych na II etapie edukacji;

- integrować wiedzę i umiejętności z różnych działów nauki o języku, literaturze i kulturze, dążyć do systematyzacji i funkcjonalizacji wiedzy;

- przeprowadzić lekcje języka polskiego oraz przedstawić metodyczną oraz merytoryczną analizę swoich lub obserwowanych działań dydaktycznych;

- zorganizować pracę domową ucznia oraz wspomagać samokształcenie.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U2, D.1/E.1.U3, D.1/E.1.U4, D.1/E.1.U5, D.1/E.1.U6, D.1/E.1.U7, D.1/E.1.U8, D.1/E.1.U9, D.1/E.1.U10, D.1/E.1.U11

C.U3,C.U4, C.U6, C.U8

W zakresie kompetencji społecznych Student/Studentka jest gotów/gotowa do:

- świadomego, twórczego i odpowiedzialnego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów, zwłaszcza rozwojowi kompetencji i sprawności lekturowo-interpretacyjnych i komunikacyjnych, w celu umożliwienia im pełnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym;

- pobudzania w uczniach ciekawości, popularyzowania wiedzy, kształtowania nawyku samodzielnego uczenia się przez całe życie (także w perspektywie rozwoju osobistego i zawodowego);

- tworzenia atmosfery zaufania i współpracy w grupie uczniowskiej.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.K1, D.1/E.1.K2, D.1/E.1.K3, D.1/E.1.K4, D.1/E.1.K5, D.1/E.1.K6, D.1/E.1.K7, D.1/E.1.K8, D.1/E.1.K9, C.K1

Grupa zajęć z rozporządzenia MNiSW w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z 25 lipca 2019 r.: D.

Metody i kryteria oceniania:

Nakład pracy:

Udział w zajęciach:

- ćwiczenia – 30 godzin,

- hospitacje online – obserwacja i analiza lekcji – 10 godzin.

Przygotowanie do zajęć (w tym czytanie zadanej literatury, odrabianie prac domowych, m.in. sprawdzanie prac uczniowskich) – 35 godzin

Przygotowanie pracy zaliczeniowej – 15 godzin

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą do wystawienia oceny jest:

1. Kontrola obecności (dopuszczalne 2 nieobecności).

2. Aktywny udział w zajęciach.

3. Wykonywanie prac cząstkowych (np. ocena wypracowania uczniowskiego, opracowanie konspektu lekcji, poleceń do tekstu), ewentualnie przygotowanie i wygłoszenie referatu.

4. Praca zaliczeniowa: Każdy uczestnik zajęć obowiązany jest do przedstawienia zestawu własnych, autorskich konspektów osnutych wokół konkretnych zagadnień lekcyjnych.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 40 godzin, 42 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Helena Balcerek, Piotr Ślusarczyk, Tomasz Wroczyński
Prowadzący grup: Piotr Ślusarczyk, Tomasz Wroczyński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)