Gry z konwencjami gatunkowymi

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest prezentacja konwencji gatunkowych charakterystycznych dla literatury wysokoartystycznej XIX, XX i XXI wieku oraz konwencji gatunkowych charakterystycznych dla literatury popularnej, a także przekształceń tych konwencji w czasie.

W trakcie zajęć osoby studiujące podejmują próbę wykorzystania we własnych tekstach pisanych omawianych konwencji gatunkowych (i ich komponentów), a przede wszystkim ich twórczego i eksperymentalnego zastosowania.

Celem zajęć jest prezentacja konwencji gatunkowych charakterystycznych dla literatury wysokoartystycznej XIX, XX i XXI wieku oraz konwencji gatunkowych charakterystycznych dla literatury popularnej, a także przekształceń tych konwencji w czasie.

W części zajęć poświęconych literaturze wysokoartystycznej osoby studiujące zapoznają się z konwencjami gatunkowymi XIX, XX i XXI wieku oraz ich przekształceniami, a także analizują gatunki „zmącone”, hybrydyczne, fikcjonalne, non-fiction i te, które funkcjonują współcześnie jako formy dzieł wieloznakowych (piosenka, musical, powieść graficzna). Ponadto osoby studiujące zapoznają się ze zjawiskiem „zagłady gatunków” w literaturze wysokoartystycznej oraz towarzyszącej temu refleksji teoretycznej, a następnie omawiają przemiany funkcji gatunków w literaturze najnowszej. W trakcie warsztatów przedstawiane zostaną przykłady wysokoartystycznych gier literackich z konwencjami gatunkowymi charakterystycznymi dla literatury wcześniejszych epok, a także egzemplifikacje gier z tradycją gatunków użytkowych w literaturze pięknej. Analizowane będą (również pod względem retorycznym) gatunki poetyckie, rozwijające się zarówno dzięki sięganiu do tradycyjnych wzorców, jak i poszukiwaniu nowego języka artystycznego wyrazu.

W części zajęć poświęconych literaturze popularnej osoby studiujące zapoznają się z dwiema tendencjami, jakie można zaobserwować w obrębie literatury popularnej: pierwsza polega na wykrystalizowywaniu się podgatunków w ramach takich gatunków tradycyjnych, jak kryminał (kryminał retro, kryminał społeczny), horror (horror połączony z romansem), komiks (komiks historyczny, kino najnowsze wykorzystujące w sferze estetyki oraz tematyki ujęcia typowe dla komiksu pierwszej połowy XX wieku), literatura SF (powieść dystopijna i postapokalityczna); druga prowadzi do powstawania nowych gatunków (fantasy, cyberpunk, steampunk) oraz adaptacji gatunków wywodzących się spoza zachodniego kręgu kulturowego (np. manga i anime). Analizowane będą również zjawiska, które wyrosły na gruncie interakcji z nowymi mediami (fanfikcja). Podejmowane zagadnienia będą rozpatrywane m.in. w aspektach: historycznoliterackim, genologicznym, socjologiczno-rynkowym. Warsztaty umożliwiają także dyskusję nad innymi niż stricte literackie tekstami kultury popularnej, traktowanymi jako znaczący kontekst, takimi jak seriale, filmy, komiksy itd.

Po kolejnych blokach zajęciowych przewidziane są warsztaty pisarskie, podczas których omawiane będą teksty pisane przez osoby uczestniczące w zajęciach, mające realizować założenia określonych odmian gatunkowych literatury wysokoartystycznej i popularnej.

W zakresie wiedzy osoba, która ukończy kurs, zna i rozumie:

- co to jest konwencja literacka (gatunkowa) i potrafi daną opisać w odniesieniu do literatury wysokooartystycznej i popularnej;

- na czym może polegać gra z danymi konwencjami literackimi (gatunkowymi);

- jakie były cele gier z konwencjami, zwłaszcza w literaturze nowożytnej, osobliwie wiek XIX–XXI, także w literaturze popularnej oraz w odniesieniu do nieliterackich tekstów kultury popularnej;

- na czym polegały różnice w koncepcji gier z konwencjami odpowiednio w XIX, XX i XXI wieku, głównie w obrębie szerokorozumianej prozy (także niefikcjonalnej) i poezji, a także literatury popularnej (z odniesieniami do kultury popularnej);

- konwencje gatunkowe i dyskursywne wykorzystywane w literaturze wysokoartystycznej i popularnej.

W zakresie umiejętności osoba, która ukończy kurs, potrafi:

- zidentyfikować daną konwencję gatunkową;

- interpretować cele gier z danymi konwencjami literackimi (gatunkowymi) w literaturze wysokoartystycznej i popularnej;

- zidentyfikować elementy gier/gry z danymi konwencjami literackimi wysokoartystycznymi i popularnymi;

- umiejscowić nowe zjawiska literackie na szerokim tle kontekstu społeczno-politycznego;

- dokonywać osobistych aktów wartościowania tekstów grających z konwencjami;

- posługiwać się konwencjami gatunkowymi charakterystycznymi dla nowych form ekspresji literackiej, także popularnej, oraz twórczo je przekształcać.

W zakresie kompetencji społecznych osoba, która ukończy kurs, jest gotowa do:

- kojarzenia faktów literackich z faktami społecznymi; zdaje sobie sprawę z ich przenikania;

- świadomego kontaktu ze współczesną literaturą, jako (także) emanacją przemian społecznej wrażliwości;

- uznania imperatywu aktywnego czytelnictwa jako stałego składnika obowiązków współczesnego inteligenta (człowieka wykształconego);

- uznania preferencji odbiorczych współczesnego czytelnika oraz zidentyfikowania jego potrzeb estetycznych, ideowych, filozoficznych.

Aktywność studentów podczas zajęć, bieżące przygotowanie do zajęć, egzamin pisemny.

Kontrola obecności:

1. Osoba uczestnicząca w zajęciach ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

2. Jeśli osoba uczestnicząca w zajęciach ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia.

3. Jeśli osoba uczestnicząca w zajęciach chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).

4. Osoba uczestnicząca w zajęciach ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

a. pkt. 17 par. 2,

b. pkt. 5 par. 17,

c. par. 33.

Szacunkowy nakład pracy:

2 ECTS (60 godz.) – udział w zajęciach

4 ECTS (120 godz.) – przygotowanie do zajęć

4 ECTS (120 godz.) – przygotowanie do egzaminu