Antropologia i literatura. Narracje o ciele i chorobie
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3102-LAGL |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Antropologia i literatura. Narracje o ciele i chorobie |
Jednostka: | Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej |
Grupy: |
Moduł L4: Antropologia słowa i literatury Przedmioty etnograficzne do wyboru |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
W tym cyklu zajęć o związkach literatury i antropologii przyjrzymy się problematyce ciała, cielesności, zdrowia i choroby. Wybrane lektury pomogą nam zobaczyć, jak różnie można doświadczać choroby, jak różnie można mówić i myśleć o cielesności. Zajmiemy się takimi tematami jak doświadczenie choroby nowotworowej, niepełnosprawności, nienormatywności seksualnej, nierówności w dostępie do służby zdrowia, niesprawiedliwości zapisanych w ludzkich ciałach. Na każdych zajęciach omówiona zostanie inna książka, z zakresu współczesnej prozy. |
Pełny opis: |
Antropologia literatury to dziedzina, która najczęściej traktowana jest jako poddyscyplina literaturoznawstwa; zajmują się nią w Polsce głównie teoretycy literatury. Wydaje się, że w równym stopniu powinna być obecna na studiach etnologicznych, zwłaszcza od czasu „odkrycia” literackości dzieł antropologicznych i słynnej konstatacji Clifforda Geertza, że „antropolog pisze”. Antropolog także czyta, również literaturę piękną i w swoich pracach nieraz się do niej odwołuje, a często czyni ją punktem wyjścia, kiedy mówi o kulturze i człowieku. Antropologicznych sposobów wykorzystania literatury pięknej może być wiele. Na zajęciach potraktujemy ją przede wszystkim jako źródło poznania człowieka. Dzieło literackie staje się – jak pisze Grzegorz Godlewski – obszarem „możliwej epifanii antropologicznej, objawieniem istotnych wymiarów kulturowego bytu człowieka” (2004, s. 72). Za Ryszardem Nyczem przyjmuję także, że literatura to „zinstytucjonalizowana sztuka wypowiadania ludzkiego doświadczenia rzeczywistości – w całym jego zróżnicowaniu i specyfice” (Nycz 2006, s. 32). Traktuję więc pisarzy jak antropologów. Takich, którzy widzą to, czego na co dzień nie dostrzegamy. Próbują zrozumieć mechanizmy rządzące ludzkimi zachowaniami i szukają języka, którym można oddać prawdę o człowieku, jego kulturze i czasie, w którym przyszło mu żyć. W tym cyklu zajęć o związkach literatury i antropologii przyjrzymy się problematyce ciała, cielesności, zdrowia i choroby. Wybrane lektury pomogą nam zobaczyć, jak różnie można doświadczać choroby, jak różnie można mówić i myśleć o cielesności. Zajmiemy się takimi tematami, jak doświadczenie choroby nowotworowej, choroby psychicznej, niepełnosprawności, nienormatywności seksualnej, nierówności w dostępie do służby zdrowia, niesprawiedliwości zapisanych w ludzkich ciałach. Na każdych zajęciach omówiona zostanie inna książka, z zakresu współczesnej prozy. |
Literatura: |
Ostateczny kształt listy książek zostanie ustalony wraz ze studentami na pierwszych zajęciach. Studenci wybiorą lektury spośród zaproponowanych przez prowadzącą. Polecana literatura krytyczna Antropologia kultury – antropologia literatury, red. E. Kosowska, E. Jaworski, Katowice 2007 Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006 Wolfgang Iser (2006), Czym jest antropologia literatury? Różnica między fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, „Teksty Drugie”, nr 5 Anna Łebkowska, Między antropologią literatury i antropologią literacką, „Teksty Drugie”, nr 6/2007 Michał Paweł Markowski, Antropologia i literatura, „Teksty Drugie”, nr 6/2007 Michał Paweł Markowski (2004), Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004 Radkowska-Walkowicz Magdalena, Co robi etnograf? Czyta, w: Doświadczanie świata, doświadczanie lektury, Warszawa 2011 |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu studenci i studentki * znają i rozumieją: - założenia teoretyczne antropologii literatury; - metody analizy i interpretacji tekstów literackich z perspektywy etnologii, antropologii kulturowej i społecznej; - związki antropologii kulturowej z innymi dziedzinami nauk, jak literaturoznawstwo i językoznawstwo. * potrafią: - dokonać zaawansowanej analizy tekstów; - przeprowadzić krytykę różnego typu źródeł, w krytyczny sposób wykorzystywać źródła zastane w badaniach etnograficznych; * są gotowe do: - krytycznej oceny zastosowanych technik pisarskich w antropologii / etnografii; - wykazywania zrozumienia dla odmienności światopoglądowej, językowej i obyczajowej. |
Metody i kryteria oceniania: |
Na ocenę składa się: - udział w zajęciach - zaliczenie tzw. wejściówek Dopuszczalna liczba nieobecności: 2. Nieprzeczytanie lektury (niezaliczenie wejściówki) jest równoznaczne z nieobecnością. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.