Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Antropologia i literatura. Narracje o ciele i chorobie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-LAGL
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Antropologia i literatura. Narracje o ciele i chorobie
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: Moduł L4: Antropologia słowa i literatury
Przedmioty etnograficzne do wyboru
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

nieobowiązkowe

Skrócony opis:

W tym cyklu zajęć o związkach literatury i antropologii przyjrzymy się problematyce ciała, cielesności, zdrowia i choroby. Wybrane lektury pomogą nam zobaczyć, jak różnie można doświadczać choroby, jak różnie można mówić i myśleć o cielesności. Zajmiemy się takimi tematami jak doświadczenie choroby nowotworowej, niepełnosprawności, nienormatywności seksualnej, nierówności w dostępie do służby zdrowia, niesprawiedliwości zapisanych w ludzkich ciałach.

Na każdych zajęciach omówiona zostanie inna książka, z zakresu współczesnej prozy.

Pełny opis:

Antropologia literatury to dziedzina, która najczęściej traktowana jest jako poddyscyplina literaturoznawstwa; zajmują się nią w Polsce głównie teoretycy literatury. Wydaje się, że w równym stopniu powinna być obecna na studiach etnologicznych, zwłaszcza od czasu „odkrycia” literackości dzieł antropologicznych i słynnej konstatacji Clifforda Geertza, że „antropolog pisze”. Antropolog także czyta, również literaturę piękną i w swoich pracach nieraz się do niej odwołuje, a często czyni ją punktem wyjścia, kiedy mówi o kulturze i człowieku.

Antropologicznych sposobów wykorzystania literatury pięknej może być wiele. Na zajęciach potraktujemy ją przede wszystkim jako źródło poznania człowieka. Dzieło literackie staje się – jak pisze Grzegorz Godlewski – obszarem „możliwej epifanii antropologicznej, objawieniem istotnych wymiarów kulturowego bytu człowieka” (2004, s. 72). Za Ryszardem Nyczem przyjmuję także, że literatura to „zinstytucjonalizowana sztuka wypowiadania ludzkiego doświadczenia rzeczywistości – w całym jego zróżnicowaniu i specyfice” (Nycz 2006, s. 32). Traktuję więc pisarzy jak antropologów. Takich, którzy widzą to, czego na co dzień nie dostrzegamy. Próbują zrozumieć mechanizmy rządzące ludzkimi zachowaniami i szukają języka, którym można oddać prawdę o człowieku, jego kulturze i czasie, w którym przyszło mu żyć.

W tym cyklu zajęć o związkach literatury i antropologii przyjrzymy się problematyce ciała, cielesności, zdrowia i choroby. Wybrane lektury pomogą nam zobaczyć, jak różnie można doświadczać choroby, jak różnie można mówić i myśleć o cielesności. Zajmiemy się takimi tematami, jak doświadczenie choroby nowotworowej, choroby psychicznej, niepełnosprawności, nienormatywności seksualnej, nierówności w dostępie do służby zdrowia, niesprawiedliwości zapisanych w ludzkich ciałach.

Na każdych zajęciach omówiona zostanie inna książka, z zakresu współczesnej prozy.

Literatura:

Ostateczny kształt listy książek zostanie ustalony wraz ze studentami na pierwszych zajęciach. Studenci wybiorą lektury spośród zaproponowanych przez prowadzącą.

Polecana literatura krytyczna

Antropologia kultury – antropologia literatury, red. E. Kosowska, E. Jaworski, Katowice 2007

Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006

Wolfgang Iser (2006), Czym jest antropologia literatury? Różnica między fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, „Teksty Drugie”, nr 5

Anna Łebkowska, Między antropologią literatury i antropologią literacką, „Teksty Drugie”, nr 6/2007

Michał Paweł Markowski, Antropologia i literatura, „Teksty Drugie”, nr 6/2007

Michał Paweł Markowski (2004), Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków

Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004

Radkowska-Walkowicz Magdalena, Co robi etnograf? Czyta, w: Doświadczanie świata, doświadczanie lektury, Warszawa 2011

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu przedmiotu studenci i studentki

* znają i rozumieją:

- założenia teoretyczne antropologii literatury;

- metody analizy i interpretacji tekstów literackich z perspektywy etnologii, antropologii kulturowej i społecznej;

- związki antropologii kulturowej z innymi dziedzinami nauk, jak literaturoznawstwo i językoznawstwo.

* potrafią:

- dokonać zaawansowanej analizy tekstów;

- przeprowadzić krytykę różnego typu źródeł, w krytyczny sposób wykorzystywać źródła zastane w badaniach etnograficznych;

* są gotowe do:

- krytycznej oceny zastosowanych technik pisarskich w antropologii / etnografii;

- wykazywania zrozumienia dla odmienności światopoglądowej, językowej i obyczajowej.

Metody i kryteria oceniania:

Na ocenę składa się:

- udział w zajęciach

- zaliczenie tzw. wejściówek

Dopuszczalna liczba nieobecności: 2.

Nieprzeczytanie lektury (niezaliczenie wejściówki) jest równoznaczne z nieobecnością.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)