Artystyczne transgresje?Dzieci, "prymitywi", galernicy wrażliwości

nieobowiązkowe

Zajęcia specjalizacyjne dla studiów magisterskich podczas których studentki i studenci poznają różne historyczne i współczesne postawy wobec dzieł tworzonych przez i o grupach mniejszościowych, wymykających się tradycyjnym ujmowaniu twórcy dzieła artystycznego. Podczas zajęć studentki i studenci przyjrzą się zjawiskom takim jak sztuka nieprofesjonalna, sztuka dziecka w relacji do instytucji i akademickiej historii sztuki; przeanalizowana zostanie koncepcja „prymitywów" i „prymitywizów", a także twórczość na temat i tworzonych przez osoby chorujące psychicznie. Punktem wyjścia zajęć będzie klasyczna już seria publikacji współredagowanych przez Marię Janion oraz Stanisława Rośka.

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów i studentek z dyskursem wokół twórczości o oraz tworzonych przez osoby (oraz podmioty nie-ludzkie) wymykających się tradycyjnie pojmowanej definicji artysty. Prezentowane przykłady dotyczyć będą działalności grup mniejszościowych, nieprofesjonalnych, które stawały się obiektem fascynacji twórców i twórczyń głównych nurtów. Analiza zjawisk peryferyjnych, konstruktów kulturowych może stać się ważnym narzędziem wśród badaczy i krytyków sztuki sztuki nowoczesnej i współczesnej. Narzędzia opisu i krytyki wybranych działań pozwala na świadome interpretowanie historycznych oraz współczesnych zjawisk sztuki i kultury wizualnej.

Tytuł zajęć nawiązuje do serii tekstów Transgresje wydawanych przez Wydawnictwo Morskie, redagowanych przez Marię Janion, Stanisława Rośka i Stefana Chwina, w których analizowane były teksty kultury dotyczące osób i zjawisk przekraczających granice materialne, społeczne i symboliczne.

Podczas zajęć studenci i studentki zapoznają się z wybranymi przykładami i tekstami kultury, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk z XIX i XX wieku. Każde spotkanie dotyczyć będzie innego zagadnienia.

Podczas spotkań studenci i studentki zapoznają się z podstawową literaturą przedmiotu, a także zapoznają się z podejściem antropologicznym oraz z dziedziny krytyki literackiej. Celem zajęć będzie także „wyczulenie” studentów i studentek na kwestie inności oraz konstruktów kulturowych w odniesieniu do zjawisk artystycznych.

Większość zajęć będzie miało następującą strukturę: w pierwszej części, moderowanej przez prowadzącą, studenci i studentki będą analizować zadaną lekturę. Następnie na podstawie przykładów wybranych przez studentów i studentki lub prowadzącą będą analizować konkretne działania. Wybrane zajęcia będą miały formę warsztatową lub pokazu filmu.

Proponowana bibliografia:

Dzieci, t. 1,2, red. M. Janion, S. Chwin, Gdańsk 1988

Galernicy wrażliwości, red. M. Janion, S. Rosiek, Gdańsk 1981

Odmieńcy, red. M. Janion, S. Majchrowski, Gdańsk 1982

Osoby, red. M. Janion, S. Rosiek, Gdańsk 1984

Antimodernism and artistic experience: policing the boundaries of modernity, ed. L. Jessup, Toronto, New York 2001

Fineberg, Jonathan, The Innocent eye: children’s art and the modern artist, Princeton 1997

Fineberg, Jonathan, Discovering child art: essays on childhood, primitivism and modernism, Princeton 1998

Janion, Maria, Kobiety i duch inności, Warszawa 2006

MacGregor, John M., The discovery of the art of the insane, Princeton 1989

Primitivism in 20th century art: affinity of the tribal and the modern, ed. W. Rubin, New York 1988

Warsztaty krakowskie 1913-1926, red. M. Dziedzic, I. Huml, Kraków 2010

Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. A. Barcz, D. Łagodzka, Warszawa 2015

Dokładna bibliografia zostanie podana na zajęciach i zostanie dopasowana do zainteresowań uczestniczek i uczestników zajęć

Wiedza:

K_W03

Student/studentka ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą dzieje, teorię, terminologię i metodologię historii sztuki

K_W04

ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki w ujęciu tematycznym i problemowym w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk

K_W05

ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi dziedzinami jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze

K_W07

zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji obiektów sztuki, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła

Umiejętności:

K_U01

Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje wykorzystując różne źródła i sposoby.

K_U05

potrafi rozpoznać różne rodzaje obiektów sztuki (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne.

K_U06

posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków.

Postawy:

K_K02

potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

K_K03

Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji zadań określonych przez siebie i innych.

K_K04

Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratorki, edukatora historii sztuki, animatorki kultury, recenzentki wystaw).

obecność, aktywność oraz, na koniec semestru, esej przedstawiający krytyczną analizę wybranego zjawiska artystycznego/wystawy/dzieła z użyciem narzędzi i literatury poznanej na zajęciach.