Historia mówiona i badania biograficzne we współczesnej humanistyce i naukach społecznych

monograficzne

Znajomość języka angielskiego w stopniu umożliwiającym lekturę literatury.

Tematem konwersatorium będzie historia mówiona i

metoda biograficzna oraz ich praktyczne zastosowanie w

humanistyce

W ciągu ostatnich kilku dekad zainteresowanie pamięcią i

sięganie do indywidualnych doświadczeń aktorów

społecznych stało się popularne na uniwersytetach i poza

nimi. Powstają archiwa z relacjami tzw. świadków historii,

realizowane są liczne projekty zarówno naukowe, jak i o

charakterze popularnym. Techniczna łatwość nagrania

głosu oraz przekonanie, że każdy umie rozmawiać, tylko

sprzyja boomowi rejestracji wspomnień, prowadząc

niejednokrotnie do banalizacji czegoś, co jeden z klasyków

oral history Alessandro Portelli nazywa sztuką – sztuką

dialogu. Niniejszy kurs ma na celu z jednej strony

ugruntować wiedzę teoretyczną m.in. poprzez lekturę

klasycznych tekstów naukowych, z drugiej nauczyć

konkretnych umiejętności związanych z samodzielnym

przeprowadzaniem, opracowaniem i analizą wywiadów

biograficznych, a także wykształcić umiejętność

korzystania ze źródeł ustnych przechowywanych w

archiwach cyfrowych.

28.02.

– Historia mówiona w Polsce i na świecie: szkoły i

podejścia;

– metoda biograficzna w socjologii; badania na pamięcią;

pamięć autobiograficzna i pamięć zbiorowa; zapomnienie;

– cyfrowe archiwa historii mówionej i archiwa badań

jakościowych w Polsce i na świecie.

27.03

– Zasady prowadzenia narracyjnych wywiadów

biograficznych; planowanie indywidualnych projektów

badawczych;

– etyka i emocje w historii mówionej i w badaniach

biograficznych;

– opracowanie i transkrypcja wywiadów.

24.04.

– metody analizy relacji ustnych;

– omawianie przeprowadzonych indywidualnie wywiadów;

zaliczenie przedmiotu.

+ udział w jednym interdyscyplinarnym Seminarium

Historii Mówionej (termin do wyboru: środa 28.02/ 27.03/

24.04, godz. 14-18.30 w siedzibie IFiS PAN w Pałacu

Staszica).

Abrams Lynn (2016) Oral History Theory. London, New

York: Routledge. (Wstęp)

Assmann Aleida (2018) Cztery podstawowe typy czynności

składania świadectwa, „Wrocławski Rocznik Historii

Mówionej”, Wydanie specjalne, s. 175-191.

Filipkowski Piotr (2014) Historia mówiona jako historia

ratownicza: doświadczenie, opowieść, egzystencja. „Teksty

Drugie”, vol. 5, s. 27-46.

Gałęziowski Jakub (2019) Oral history and biographical

method. Common framework and distinctions resulting

from different research perspectives. „Przegląd Socjologii

Jakościowej”, vol. XV(2), s. 76–103.

Kałwa Dobrochna (2017) Historia mówiona w polskich

badaniach dziejów najnowszych. „Wrocławski Rocznik

Historii Mówionej”, vol. VII, s. 163-183.

Kaźmierska Kaja (1996) Wywiad narracyjny ‒ technika i

pojęcie analityczne [w:] Marek Czyżewski, Andrzej

Piotrowski, Alicja Rokuszewska-Pawełek red., Biografia a

tożsamość narodowa. Łódź: Katedra Socjologii Kultury

Uniwersytetu Łódzkiego

Kaźmierska Kaja (2020) “Ethical Aspects of Social

Research: Old Concerns in the Face of New Challenges

and Paradoxes. A Re flection from the Field of

Biographical Method.” Qualitative Sociology Review 16

(3), s. 118-135.

Kudela-Świątek Wiktoria (2014a) Interdyscyplinarność w

badaniach w badaniach oral history: konieczność czy

sposób na nowatorstwo? [w:] Stanisława Bartmińska-

Niebrzegowska, red., Historia mówiona w świetle nauk

humanistycznych i społecznych. Lublin: Wydawnictwo

Uniwersytety Marii Curie-Skłodowskiej, s. 61-88.

Kurkowska-Budzan Marta (2008) „Badacz–tubylec. O

emocjach, władzy i tożsamości w badaniach ‘oral history’

miasteczka Jedwabne.” W Obserwacja uczestnicząca w

badaniach historycznych, edited by B. Wagner and T.

Wiślicz, Zabrze: Inforteditions, s. 17-25.

Kurkowska-Budzan Marta (2011) Informator, świadek

historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i

etycznych oral history, „Wrocławski Rocznik Historii

Mówionej”, vol. I, s. 9–34

K'Meyer, Tracy E, Glenn A. Crothers (2007) "‘If I See

Some of This in Writing, I’m Going to Shoot You’:

Reluctant Narrators, Taboo Topics, and the Ethical

Dilemmas of the Oral Historian." The Oral History Review

vol. 34 (1), s. 71-93.

Maruszewski Tomasz (2005) Pamięć autobiograficzna,

Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne (wstęp)

Passerini Luisa (2018) Pamięci. Między milczeniem, a

zapomnieniem, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”,

Wydanie specjalne, s. 193-215.

Portelli Alessandro (1981) “The Peculiarities of Oral

History.” History Workshop Journal vol. 12 (1), s. 96-107.

Portelli Alessandro (2018) Living voices: the oral history

interview as dialogue and experience, „The Oral History

Review” vol. 45(2), s. 239–248

Sheftel Anna, Zembrzycki Stacey (2016) Who’s Afraid of

Oral History? Fifty Years of Debates and Anxiety about

Ethics. “Oral History Review”, vol. 43, z. 2, s. 338-366

Shopes Linda (2002) Oral History and the Study of

Communities: Problems, Paradoxes and Possibilities.

„Journal of American History”, vol. 89, z. 2, s. 588–98.

Thomson Alistair (2006) Four paradigm transformations

in oral history, „The Oral History Review”, vol. 34(1), s.

49–70

Thomson Alistair (2011) Moving stories, women’s lives:

sharing authority in oral history, „Oral History", 2011,

39(2), s. 73–82

Yow Valerie R. (1997) „Do I like them too much?”:

interview effects of the oral history on the interviewer and

vice-versa, „The Oral History Review" vol. 24(1), s. 55–7

K_U05 potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru

teorii sztuki i nowych mediów, socjologii i filozofii kultury

K_U06 umie samodzielnie zdobywać wiedzę i zdobywać

umiejętności badawcze kierując się wskazówkami

opiekuna naukowego

K_U07 posiada umiejętność merytorycznego

argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych

badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność

wyciągania wniosków

K_U09 posiada umiejętność zróżnicowanego

wykorzystywania technologii informacyjnej w nauce i

pracy, potrafi rozwijać aktywność poznawczą i

umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z

wykorzystaniem technologii informacyjnej

K_U10 posiada umiejętność przygotowywania typowych

prac w języku polskim, dotyczących zagadnień

szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć

teoretycznych oraz innych źródeł

K_U11 posiada umiejętność przygotowania wystąpień

ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień

szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć

teoretycznych w zakresie historii sztuki oraz innych źródeł

K_U13 potrafi współdziałać i pracować w grupie,

przyjmując w niej różne role

K_U14 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie

Podstawą oceny uczestnika zajęć będą:

– znajomość zadanych tekstów, aktywny udział w ich

omawianiu i dyskusjach

– samodzielne przeprowadzenie wywiadu biograficznego,

jego pisemne opracowanie (z fragmentami transkrypcji

oraz próbą edycji tekstu) i analiza na zajęciach

– udział w interdyscyplinarnym, analitycznym Seminarium

Historii Mówionej.