Szkoły humanistyki

obowiązkowe

Wykład jest próbą prezentacji rozwoju nauk humanistycznych w XIX stuleciu i głównych szkól oraz metod humanistyki XX stulecia ze szczególnym uwzględnieniem roli badań nad sztukami plastycznymi

Celem wykładu jest prezentacja rozwoju humanistyki XIX wieku w kontekście sporów o naturę i odrębność studiów humanistycznych oraz sporów o historyzm XIX wieku. W trakcie wykładu omówione zostaną najważniejsze nurty oświeceniowej historii kultury w kontekście filozofii kultury, co pozwoli zarysować wstępny kontekst dla przedstawienia XIX-wiecznych modeli historyzmu oraz ich krytyki. W dalszym ciągu nakreślone zostaną główne koncepcje metodologiczne humanistyki (np. neokantyzm, hermeneutyka Diltheya, propozycje Collingwooda, „Annales”), wypracowane jeszcze przez II wojną, by następnie wprowadzić słuchacza w świat modeli humanistyki 2 poł. XX wieku: od ujęć fenomenologicznych, poprzez strukturalizm, wybrane propozycje semiotyczne, koncepcje narratywistyczne, po szeroko rozumiane modele neostrukturalizmu i współczesne koncepcje pamięci historyczno-kulturowej ).

F. Ankersmit, Narracja, reprezentacja, doświadczenie: studia z teorii historiografii, pod red. i ze wstępem Ewy Domańskiej, Kraków 2004.

Ch. Bambach, Heidegger, Dilthey and the Crisis of Historicism, Ithaca – London 1995.

A. Bowie, From Romanticism to Critical Theory. The Philosophy of German Literary Theory, London and New York 1997.

Peter Burke, Historia kulturowa: wprowadzenie, tł. J. Hunia, Kraków 2012.

E. Domańska, Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 2005².

M. Frank, Was ist Neostrukturalismus?, Frankfurt am Main 1984.

Historia sztuki wobec globalizacji, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 2013.

G. Iggers, Historiografia XX wieku: przegląd kierunków badawczych, tł. Agnieszka Gadzała, Warszawa 2010.

H. R. Jauss, Historia literatury jako prowokacja, przeł. M. Łukasiewicz, posłowie K. Bartoszyński, Warszawa 1999.

D. R. Kelley, Granice historii. Badanie przeszłości w XX wieku. Przeł. B. Hlebowicz, Warszawa 2009.

R. Koselleck, Semantyka historyczna. Wybór i opracowanie H. Orłowski, tł. W Kunicki, Poznań 2001; 2012.

R. Koselleck, Warstwy czasu: studia z metahistorii, przeł. K. Krzemieniowa, J. Merecki, Warszawa 2012.

T. Nipperdey, Rozważania o niemieckiej historii. Eseje. Przeł. A. Kopacki, Warszawa 1999, roz. 1, 13.

Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretyczno historycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności, wybór, przekład i opracowanie J. Kałążny, Poznań 2003.

E. Paczkowska-Łagowska, Logos życia, Gdańsk 2000.

A. Pałubicka, Przedteoretyczne postaci historyzmu, Warszawa – Poznań 1984, roz. 2, 3.

Pamięć, etyka i historia: angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, pod red. Ewy Domańskiej, Poznań 2002.

H. Schnädelbach, Filozofia w Niemczech 1831-1933, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1992.

P. Veyne, Foucault rewolucjonizuje historię. Przeł. T. Fałkowski, Toruń 2007.

H. White, Poetyka pisarstwa historycznego, pod red. E. Domańskiej i Marka Wilczyńskiego, Kraków 2000.

K2_W01; K2_W02; K2_W05; K2_W09; K2_U03; K2_U04

Zadaniem wykładu jest przedstawienie słuchaczowi początków oraz najważniejszych punktów w rozwoju humanistyki oraz prezentacja kluczowych sporów o status nauk humanistycznych i ich metodę. Słuchacz poznaje historię humanistyki, rozumie jej genezę, ma pogłębioną wiedzę o charakterystycznej naturze języka humanistyki i historycznej zmienności jego znaczeń, potrafi interpretować modele wyjaśniania, rozumienia i oceny, modelowe dla różnych szkół humanistyki, zdobywa kompetencje pozwalające zbudować krytyczny dystans w stosunku do różnych propozycji metodologicznych, odsłaniając ich teoretyczne zaplecze (przede wszystkim w kontekście sposobów konstruowania historii, definicji „historyczności”, „dziejowości”, „narracji”, „pamięci”). W trakcie wykładu słuchacz zdobywa pogłębioną wiedzę o odrębności przedmiotowej i metodologicznej historii sztuki, którą potrafi wykorzystać w swoich badaniach. Posługuje się terminologią historii sztuki w stopniu rozszerzonym. Uczestnik zajęć posiada szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach i szkołach badawczych, obejmującą dyscypliny humanistyczne i ich wpływ na praktyki historii sztuki. Potrafi integrować tę wiedzę w badaniach, uwzględniające nowe osiągnięcia historii sztuki, ukazując miejsce dzieł sztuki w procesie historyczno-kulturowym.

Egzamin pisemny złożony z pięciu pytań, wyczerpująca odpowiedź na trzy pytania warunkiem oceny „dostatecznej”.