Historia muzyki renesansu

obowiązkowe

w sali

Zajęcia poświęcone są kluczowym zjawiskom muzycznym XV i XVI wieku, głównie w aspekcie techniczno-kompozytorskim. Prowadzone w formie ćwiczeń, będą polegały na analizie muzycznej (nutowej i słuchowej) przykładowych dzieł renesansu. Analizowane utwory zostaną przedstawione w kontekście kulturowym epoki i biografii kompozytorów. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z technikami kompozytorskimi XV i XVI wieku oraz literaturą muzyczną tego okresu.

Zajęcia poświęcone są kluczowym zjawiskom muzycznym XV i XVI wieku, głównie w aspekcie techniczno-kompozytorskim. Prowadzone w formie ćwiczeń, będą polegały na analizie muzycznej (nutowej i słuchowej) przykładowych dzieł renesansu. Analizowane utwory zostaną przedstawione w kontekście kulturowym epoki i biografii kompozytorów. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z technikami kompozytorskimi XV i XVI wieku oraz literaturą muzyczną tego okresu.

1. Zagadnienia wstępne: źródła, edycje, nagrania

2. Muzyka angielska I poł. XV wieku

3. Guillaume Dufay i twórczość burgundzka

4-5. Msza w twórczości kompozytorów franko-flamandzkich

6. Motet czasów Ockeghema i Josquina

7. Muzyka Europy Środkowej XV wieku

8. Twórczość przedstawicieli późnej szkoły franko-flamandzkiej

9. Od burgundzkiej chanson do pieśni paryskiej

10. Madrygał i gatunki pokrewne

11. Twórczość Palestriny i Orlanda di Lasso

12-13. Twórczość lokalnych szkół kompozytorskich XVI wieku

14. Motet wielochórowy i technika koncertująca

15. Muzyka instrumentalna w okresie renesansu

- Brown, Howard M Music in the Renaissance, New Jersey 1976;

- Chomiński, Józef M., Krystyna Wilkowska-Chomińska Formy muzyczne, tt.1-5, PWM 1974-84;

rozdz. Msza w okresie renesansu: Missa parodia – Msza z inicjalnym materiałem tematycznym – Forma mszy wyznaczona przez określone zasady techniczne, s.651-667;

rozdz. Madrygał renesansowy, ss.82-117;

rozdz. Pieśń solowa: Pieśń w okresie renesansu, ss.142-155, 165-173;

rozdz. Pieśń chóralna: Renesans, s.355-371;

- Dobrzańska-Fabiańska Zofia Tonalność polifonii późnego renesansu w poszukiwaniu narzędzi badawczych techniki dźwiękowej muzyki włoskiej z przełomu XVI i XVII wieku, Muzyka 1990/2, ss.3-39;

- Gancarczyk, Paweł Twórczość Guillaume’a Dufaya i Waltera Frye’a w Europie Środkowo-Wschodniej, Przegląd Muzykologiczny 2001, ss.53-67;

- Gancarczyk, Paweł Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej XVI wieku, Warszawa 2012;

- Griffiths John Na dworze i w domu z vihuelą da mano, Canor 21(1998), s.3-14;

- Fenlon, Iain (red.) The Renaissance from 1470s to the end of the 16th century, Cambridge 1989;

- Jasiński, Tomasz Muzyczna retoryka Lassa i Palestriny, Muzyka XL-4 (1995) s.65-101;

- Jeż, Tomasz Madrygał w Europie północno-wschodniej, Warszawa 2003;

- Jeż, Tomasz Recepcja madrygałów Luki Marenzia w Europie północno-wschodniej, Muzyka 2003/4;

- Jewdokimova, Julia Muzyka epohi Voyrozhdenija. XV vek, Moskwa 1989;

- Leszczyńska, Agnieszka Melodyka niderlandzka w polifonii Josquina, Obrechta i La Rue, Warszawa 1997;

- rozdz: Cantus firmus jako element formotwrczy, s. 97-110;

-_____: Typy i funkcje techniki dialogowania w polifonii XV wieku, Muzyka 1988/1, s.31-48;

- ____: Kadencja w fakturze motetów Jacoba Obrechta, Muzyka 1988/2, ss. 41-51;

- Lowinsky, Edward E. Music in the Culture of the Renaissance and other Essays, TT. 1-2, Chicago 1989;

- I. The problem of Mannerism in Music: an Attempt at a Definition, ss.106-154;

- II. Secret Chromatic Art. Reeyamined, ss.754-79;

Secret Chromatic Art. Reexamined Netherlands Motet: A Reply, ss.931-39;

- Malinowski Władysław Polifonia Mikołaja Zieleńskiego, Kraków 1981: rozdz. III, Polichóralność offertoriów, s.84-124;

- Obniska Ewa Msza De Beata Virgine Josquina Desprez, Canor 15

- Perz Mirosław Mikołaj Gomółka, Kraków 1981 (wyd. 2): rozdz. IV-3, Projekcja języka polskiego - akcent, intonacja, ss.214-246;

_ __: G. P. de Palestrina czyli między świętością i nudą doskonałości, Canor 14;

- Popinigis Danuta Muzyka Andrzeja Hakenbergera, Gdańsk 1993;

- Poźniak, Piotr Muzyka XV-XVI wieku i pojęcie renesansu w historiografii muzycznej, Musica Jagellonica, Kraków 2000;

- ___: Symbolika liczb w twórczości Wacława z Szamotuł i Mikołaja Zieleńskiego, w: Muzykologia krakowska 1911-1986, red. Elżbieta Dziębowska, Warszawa – Kraków 1987, s.83-89;

- Sherr Richard Kompetencja i niekompetencja w chórze papieskim za czasów Palestriny, Canor 20ł

- Walter-Mazur Magdalena Motet madrygałowy w protestanckich Niemczech I połowy XVII wieku, Poznań 2004;

- ____: Niemiecka recepcja madrygału, Canor 28;

- Wieczorek, Ryszard Patronat muzyczne w renesansowych Włoszech (1470-1527). Mediolan, Ferrara, Mantua, Florencja, Rzym, Poznań 2013;

- Zwolińska Elżbieta Musica Mensuralis w polskich źródłach muzycznych do 1600 roku w: Notae musicae artis. Notacja muzyczna w źródłach polskich XI-XVI wieku, Kraków 1999;

- The New Harvard History of Music, red. Don Michael Randel, Cambridge-Londyn (hasło Fauxbourdon)

WYKAZ LITERATURY MUZYCZNEJ

J. Dunstable Motet Quam pulchra es CD 735

Motet izorytmiczny Veni Sancte Spiritus CD 735

G. Dufay Missa L'homme arme CD 179

Motet izorytmiczny Nuper rosarum flores CD 179

Chanson Se la face ay pale CD 180

G. Binchois Chanson Seule esgaree CD 530

J. Ockeghem Motet Salve Regina CD 446

Missa Prodefunctis (Requiem) CD 525

J. Desprez Missa Pange Lingua CD 142

Motet Stabat Mater dolorosa CD 65

Motet In te Domine speravi CD 516

Chanson La deploration sur la mort de Jehan Ockeghem CD 514

P. de la Rue Missa L’homme arme CD 155

C. non Papa Missa Pastores quidnam vidistis CD 143

P. da Palestrina Missa Papa Marcelli CD 150

Motet Nigra sum, sed formosa CD 593

Motet Vulnerasti cor meum CD 514

Madrygał Vestiva i colli CD 603

T. L. de Victoria Requiem CD 145

O. di Lasso Motety Prophetiae Sybillarum CD 732

Madrygały Lagrime di San Pietro CD 526

Motet In Monte Oliveti CD 514

Requiem CD 69

M. Leopolita Missa Paschalis CD 650

H. Hassler Toccata in G CD 501

H. Isaak Tota pulchra es CD 221

J. Dowland Awake sweet love CD 540

Th. Morley Madrygał Aprill is in my Mistris face CD 517

P. A. Vila Fantasia CD 591

M. Flecha La guerra CD 591

J. Arcadelt Madrygał Il bianco e dolce cigno CD 514

Madonna, s’io v’offendo CD 588

Ph. Verdelot Fuggi, fuggi cor mio CD 588

C. Le Jeune Revecy venir du printans CD 734

C. Janequin Chanson La Bataille CD 93

L. Marenzio Madrygał Bianchi cigni CD 171

Madrygał Tirsi morir volea CD 225

C. Gesualdo Sospirava il mio core CD 181

A. Gabrieli Gloria a 16 CD 497

G. Gabrieli Motet Buccinate in neonemia z Symphoniae Sacrae II: CD 694

Sonata (6) a 8 pian e forte CD 497

Student po zaliczeniu przedmiotu:

1. zna podstawową terminologię muzykologii

2. ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu wybranych dziedzin nauki i dyscyplin naukowych metodologii

3. ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w muzykologii

4. zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury muzycznej właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych muzykologii

5. ma świadomość kompleksowej natury języka muzycznego oraz złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń

6. potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów

7. posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów badawczych w muzykologii

8. umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego

9. potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla muzykologii w typowych sytuacjach profesjonalnych

10. potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury muzycznej oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie społeczno-kulturowym

11. posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów, oraz formułowania wniosków

12. posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł

13. posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł

14. potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

Warunkiem przystąpienia do zaliczenia zajęć jest złożenie na ostatnim spotkaniu w semestrze analizy muzycznej wskazanej kompozycji renesansowej. Ocenie będzie podlegać: rzetelność przeprowadzonej analizy, umiejętność syntezy, systematyczność wypowiedzi, styl wypowiedzi i redakcja tekstu.

Zaliczeniem zajęć jest test słuchowy i merytoryczny na podstawie wskazanej literatury przedmiotu. Warunkiem zaliczeniem jest uzyskanie minimum 55 na 90 możliwych punktów za całość zaliczenia.