Pracownia IV

fakultatywne
obowiązkowe

fakultatywne
obowiązkowe

Zajęcia prowadzone w ramach jednej z dwóch pracowni Katedry Historii Muzyki w semestrze zimowym 2022/23 będą poświęcone dyskusji nad obecnością i funkcjami muzyki w Fauście Goethego oraz znaczeniem Fausta dla historii muzyki.

Faust Johanna Wolfganga Goethego należy do najważniejszych dzieł w historii literatury światowej i stanowi jeden z najważniejszych tekstów kultury w ogóle. Dramat ten inspirował oraz oddziaływał nie tylko na generację twórców romantycznych, ale przez swój uniwersalizm wywarł też ogromny wpływ na sztukę wieków XX i XXI. Dzieło to zresztą wciąż pozwala na wielość interpretacji i przez to na różne sposoby pozostaje obecne w kulturze współczesnej (również tej masowej).

Dramat Goethego znalazł ogromną liczbę adaptacji teatralnych, operowych i filmowych. Zainspirował też wielu kompozytorów, m.in. Beethovena, Schuberta, Berlioza, Schumanna, Liszta, Wagnera, Busoniego czy Mahlera. W samym tekście Fausta obecne są liczne wątki muzyczne, które pobudzały wyobraźnię twórców i stanowiły podstawę późniejszych opracowań, by wspomnieć tylko takie sceny z dzieła, jak Małgorzata przy kołowrotku, ballada o królu w Thule, modlitwa Małgorzaty w katedrze (organy, Dies Irae), pieśni studentów, wieśniaków, a nawet opisy muzyki sfer.

Uczestnicy pracowni będą zobowiązani do zapoznania się w trakcie semestru z całą częścią I Fausta oraz wybranymi fragmentami części II. Konieczny więc będzie albo powrót do lektury tego dzieła dla tych którzy już je znają, albo pełne zaznajomienie się z nim dla tych, którzy go nigdy wcześniej nie przeczytali. Przed każdymi zajęciami zostanie wskazana lektura wybranego ustępu dzieła, aby uczestnicy pracowni mogli się stosownie do przygotować kolejnych spotkań. Od biorących udział w pracowni oczekuje się bezwzględnie spełnienia tego warunku oraz gotowości do dyskusji i otwartości na polemikę.

Warunkiem zaliczenia pracowni jest obecność na zajęciach, każdorazowe przygotowanie się do nich ze względu na ich specyfikę, aktywne uczestnictwo w dyskusji, prezentacja własnej analizy wybranego utworu muzycznego (lub jego fragmentu) powstałego na kanwie Fausta oraz przedstawienie jej w formie pisemnej na koniec semestru.

Cele Pracowni:

1/ lektura Fausta i rozpoznanie znaczenia tego dzieła dla historii muzyki powszechnej;

2/ zapoznanie się z wybranymi utworami muzycznymi powstałymi na kanwie Fausta oraz analiza niektórych z nich;

3/ zdobycie na tej podstawie warsztatu niezbędnego do właściwego dekodowania tekstów kultury oraz artystycznych komunikatów intertekstualnych (w tym komunikatów słowno-muzycznych);

2/ zdobycie umiejętności właściwego odczytywania treści zawartych w przekazie dzieła oraz umiejętność rozpoznawania zawartych w nim uniwersalnych kodów kulturowych;

4/ nabycie umiejętności właściwej interpretacji tekstów kultury i odniesienia ich do różnych kontekstów.

gość współprowadzący – mgr Marta Ługowska

Johann Wolfgang Goethe, Faust (część I i II), tłum. pol. Feliks Konopka, Warszawa: PIW 1977 (lub reedycje);

Lorraine Byrne Bodley (red.), Music in Goethe's Faust : Goethe's Faust in music, Boydel Press, 2017;

Helena Hryszczyńska, Franz Schubert: „Gretchen am Spinnrade” do słów J.W. Goethego (1814), w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej 1808–1909. Interpretacje, red. Mieczysław Tomaszewski, Kraków: PWM 1989;

Lektury uzupełniające będą wskazywane w trakcie kolejnych spotkań.

Zajęcia prowadzone będą stacjonarnie, ale w zależności od sytuacji epidemicznej tryb prowadzenia zajęć może zostać zmieniony na zdalny.

Zajęcia będą polegały na wspólnej realizacji projektu badawczego. Zakres tematyczny będzie dotyczył szeroko rozumianej muzyki dawnej, zaś przedmiot i metodologia badań zostaną ustalone w porozumieniu między prowadzącym i uczestnikami.

Literatura przedmiotu zostanie podana przez prowadzącego w trakcie zajęć.