Lektura tekstu artystycznego: krytyczna, postkrytyczna i posthumanistyczna. Warsztat analizy opowiadań latynoamerykańskich

fakultatywne

Zajęcia stanowią praktyczne wprowadzenie do analizy tekstu artystycznego. Ich głównym celem jest poszerzenie kompetencji czytelniczych, analitycznych, interpretacyjnych i językowych studentek i studentów, a zarazem wprowadzenie podstaw teorii krytycznej, postkrytycznej i posthumanistycznej.

Zajęcia prowadzone są w trybie warsztatowym.

Zajęcia stanowią praktyczne wprowadzenie do analizy tekstu artystycznego, a ich głównym celem jest poszerzenie kompetencji czytelniczych, analitycznych, interpretacyjnych i językowych studentek i studentów. Ponadto, wprowadzone będą podstawy teorii krytycznej, postkrytycznej i posthumanistycznej.

Poszerzanie kompetencji czytelniczych oznacza nie tylko zapoznanie się z wybranymi podejściami teoretycznymi, lecz także prowadzenie autorefleksyjnej "uważnej lektury" (close/differential reading), zainspirowanej metodami analitycznymi teoretyków recepcji (Jonathan Culler, Stanley Fish, Wolfgang Iser), umożliwiającej studentkom i studentom analizę własnych praktyk czytelniczych i prowokującej do interpretacji czytanych utworów w szerokim kontekście.

Zajęcia prowadzone są w trybie warsztatowym - uczestniczki i uczestnicy zapoznają się z krótkimi opowiadaniami latynoamerykańskimi, które podczas zajęć poddane zostają uważnej lekturze (close/differential reading) oraz dyskusji. W każdej analizie wybrane osoby, po uprzedniej lekturze tekstu teoretycznego, pełnią rolę "moderatorów".

Podczas wspólnej lektury "mikro", "mini" i nieco większych zmuszających do refleksji opowiadań, poruszać będziemy takie zagadnienia jak:

- fikcjonalność, relacja literatury do rzeczywistości, problem referencji,

- "rola" czytelnika w odbiorze tekstu literackiego,

- teoria krytyczna i postkrytyka,

- autofikcja i relacja autor/czytelnik,

- problem nowoczesnych technologii w literaturze,

- problem relacji natura/kultura oraz człowiek/nie-człowiek w literaturze,

- problem narratora i podmiotu,

- gry konwencjami i gatunkami (fantastyczny, kryminalny),

- role społeczne i stereotypy kulturowe/ subwersyjność literatury,

- parodia,

- typ narracji i konstrukcja utworu,

- intertekstualność.

*Lista lektur będzie ewoluować w trakcie semestru, po uzgodnieniu kolejnych tekstów ze studentami.

* Studenci mogą zaproponować teksty, które chcieliby analizować na zajęciach.

* Wszystkie teksty będą udostępnione online na platformie Google Classroom.

Teksty literackie:

AA.VV. "5 metros de cuentos perversos", ed. de FABRIZIO MEJIA MADRID,

PAOLA TINOCO GARCIA, ALFREDO NUÑEZ LANZ (wybór).

AA.VV. "Día de muertos. Antología del cuento mexicano", prólogo de J. Volpi (wybór).

AA.VV. "Insólitas. Narradoras de lo fantástico en Latinoamérica y España". ed. de Teresa López-Pellisa y Ricard Ruiz Garzón (wybór).

Jorge Luis Borges, "Ficciones" (wybór).

Julio Cortázar, "Historias de cronopios y de famas" (wybór).

Mariana Enríquez, "Las cosas que perdimos en el fuego", "El peligro de fumar en la cama" (wybór).

Ana García Bergua, wybór opowiadań.

Yuri Herrera, wybór opowiadań.

Fernando Iwasaki, wybór opowiadań.

Augusto Monterroso, wybór opowiadań.

Guadalupe Nettel, "El matrimonio de los peces rojos" (wybór).

Ignacio Padilla, wybór opowiadań.

Edmundo Paz Soldán, "Amores imperfectos" (wybór).

Cristina Peri Rossi, "Cosmoagonías" (wybór).

Samanta Schweblin, "Siete casas vacías"/"Pájaros en la boca y otros cuentos" (wybór).

Luisa Valenzuela, wybór opowiadań.

Juan Rodolfo Wilcock, wybór opowiadań.

***

Podstawowe teksty teoretyczne (fragmenty):

Manuel Alberca, "El pacto ambiguo. De la novela autobiográfica a la autoficción", Madrid 2007.

Monika Bakke, "Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu", Poznań 2010.

Anna Burzyńśka, M.P. Markowski, "Teorie literatury XX wieku. Podręcznik", Kraków 2009.

Jonathan Culler, "Breve introducción a la teoría literaria", Barcelona 2000 [1997].

Jonathan Culler, "En defensa de la sobreinterpretación", en: U. Eco et.al, "Interpretación y sobreinterpretación", Cambridge 1997.

Umberto Eco, "Seis paseos por los bosques narrativos", Barcelona 1996.

Rita Felski, "Uses of Literature", Balckwell 2008.

Julia Fiedorczuk, "Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki", Katedra 2015.

Stanley Fish, "La literatura en el lector: estilística «afectiva»", en: "Estética de la recepción", coord. por Rainer Warning, Madrid 1989.

Agnieszka Gajewska (red.), "Teorie wywrotowe. Antologia przekładów", Poznań 2012.

Ana Gallego Cuiñas, "Feminismo y literatura (argentina) mundial: Selva Almada, Mariana Enríquez y Samanta Schweblin", en: Literatura latinoamericana mundial: dispositivos y disidencias / coord. por Gustavo Guerrero, Jorge J. Locane, Benjamín Oltra y Martín de los Santos, Gesine Müller, 2020, págs. 71-96.

Gérard Genette, "Figuras III", Barcelona 1989.

Nina Pluta, "La sombra del crimen. De la influencia del género criminal en la narrativa hispanoamericana del cruce de los milenios", Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2012.

Gloria Carmen Quispe, "De “monstruos” y “monstruosidades”: formas del terror en la narrativa argentina actual", en: José Maristany, Mariano Oliveto, Daniel Pellegrino y Nilda Redondo (editores), "Literaturas de la Argentina y sus fronteras: tensiones, disensos y convergencias", Buenos Aires 2020.

David Roas, "Tras los límites de lo real. Una definición de lo fantástico", Páginas de Espuma, 2011.

Raman Selden et.al, "La teoría literaria contemporánea", Barcelona 2010.

*

W zależności od ostatecznie ukształtowanej (we współpracy ze studentkami i ze studentami) listy tekstów literackich dobierane będą konkretne artykuły krytyczne.

Wiedza: student/studentka zna i rozumie podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań współczesnego literaturoznawstwa, właściwe dla studiów nad literaturą latynoamerykańską. (K_W03).

Umiejętności: student/studentka potrafi czytać ze zrozumieniem hiszpańskojęzyczne latynoamerykańskie utwory literackie. Umie przedstawić własne opinie, dyskutować i prezentować przygotowane zagadnienia analityczno-krytyczne w języku hiszpańskim; rozpoznawać różne rodzaje tekstów latynoamerykańskich, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym, oraz przeprowadzić analizę tekstów z użyciem podstawowych narzędzi teorii krytycznej, close reading, reader response criticism, postkrytyki, teorii ekokrytycznych i posthumanistycznych. Ponadto, potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł literaturoznawczych (np. opracowań monograficznych, artykułów naukowych, esejów) oraz pomocniczych (np. słowników, encyklopedii, źródeł internetowych).

Umie przygotować wystąpienia ustne w języku hiszpańskim na temat latynoamerykańskich tekstów literackich, a także zredagować krótką pisemną pracę analityczną. Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi właściwymi dla współczesnej teorii literatury, ze szczególnym uwzględnieniem literaturoznawstwa hiszpańskiego obszaru językowego. (K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07).

Kompetencje społeczne: student/studentka jest gotów lub gotowa do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; do planowania i organizacji pracy oraz rozwoju swojej przedsiębiorczości oraz do przestrzegania zasad etyki zawodowej; do aktywnego uczestnictwa w życiu literackim Ameryki Łacińskiej korzystając z różnych form i mediów, np. poprzez śledzenie procesów i zjawisk zachodzących w kulturze i literaturze Ameryki Łacińskiej; do pracy i współdziałania w zespole pełniąc różne role, a także do pracy samodzielnej. (K_K01, K_K02, K_K03, K_K04).

Metody dydaktyczne:

- Mini-wykłady

- Praca w grupach, think-pair-share

- CLOSE READING / DIFFERENTIAL READING (Fish/Perloff)

- Dyskusja

- Prezentacja

- Zadania w Google Classroom

Kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dozwolone 2 nieusprawiedliwione nieobecności),

- systematyczne przygotowywanie się do zajęć, aktywny i konstruktywny udział w dyskusji, wykonywanie zadanych prac,

- moderacja min. jednej dyskusji analityczno-interpretacyjnej (w grupie, po lekturze tekstu teoretycznego).

Nieobecności (usprawiedliwione lub nie) na połowie lub większej ilości zajęć oznaczają niezaliczenie przedmiotu.

Dodatkowe i szczegółowe informacje dotyczące zaliczenia i kryteriów oceniania zostaną podane na pierwszych zajęciach.