Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Logiczne podstawy nauk społecznych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3402-21LPNR
Kod Erasmus / ISCED: 14.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0310) Nauki społeczne i psychologiczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Logiczne podstawy nauk społecznych
Jednostka: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych
Grupy: Przedmioty obligatoryjne dla I roku studiów niestacjonarnych (zaocznych) pierwszego stopnia
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Logiczna teoria języka (sformalizowanego, naturalnego). Funkcje języka. Logika jako sformalizowany system, czyli narzędzia formalizacji rozumowań intuicyjnych spotykanych w praktyce naukowej i życiu codziennym. Uzasadnienie ograniczone do dedukcji i indukcji (bez użycia aparatury probabilistycznej). Postulat jasności i ładu językowego. Język opisu i język ocen.

Pełny opis:

1. Logiczna teoria języka. Semantyka, syntaktyka, prgmatyka. Funkcję języka. Charakterystyczne własności języka naturalnego (uniwersalność, intensjonalność, wieloznaczność, okazjonalność, nieostrość).

2. Prawdziwość wypowiedzi. Klasyczna definicja prawdy. Nieklasyczne definicje prawdy.

3. Nazwy, desygnaty nazw. Zakres, treść i nieostrość nazw, podziały nazw. Stosunki między zakresami nazw.

4. Klasyczny rachunek zdań. Schematy zdaniowe, logiczne schematy zdaniowe. Stałe logiczne i ich matrycowa charakterystyka: spójnik negacji, koniunkcji, alternatywy łącznej i rozłącznej, dysfunkci. Spójnik implikacji materialnej. Uwagi o niektórych spójnikach w języku polskim (o tzw. okresie warunkowym).

5. warunek wystarczający, a warunek konieczny. Pojęcie tautologii klasycznego rachunku zdań. Wynikanie logiczne. Sprzeczność.

6. Zdania kategoryczne. Związki logiczne w "kwadracie logicznym". Zapis zdań kategorycznych w języku teorii predykatów. Wybrane prawa rachunku predykatów.

7. Pojęcie relacji; dziedzina - przeciwdziedzina. Rodzaje relacji dwuczłonowych.

8. Wnioskowanie, dowodzenie, wyjaśnianie (tłumaczenie), sprawdzanie. Hipoteza.

9+10. Definicje. Pozadefinicyjne sposoby kodyfikowania terminologii (definicja ostensywna, poprzez postulaty). Definicja narmalna kontekstowa, definicja klasyczna. Warunek przekładalności. Definicja sprawozdawcza, a definicja projektująca. Definicja projektująca: warunki jej prawdziwości, uzasadnienie definicji projektującej i sprawozdawczej. Przydatność definicji projektującej w teorii naukowej. Definicja sprawozdawcza: błędy. Spór o trafność definicji sprawozdawczej. Definicja a twierdzenie; definicje służą wprowadzeniu ładu w świat słów.

Cele nauczania:

Pogłębienie świadomości językowej. Umiejętność odróżniania par pojęć: element - zbiór; całość - część; znaczenie - oznaczenie, itp.

Uświadomienie związków logicznych między zdaniami. Zaprzeczanie zdaniom złożonym, ogólnym egzystencjalnym.

Umiejętność rozpoznawania błędów definicji sprawozdawczych i projektujących.

Odróżnienie twierdzeń od definicji. Wykształcenie świadomości celów, jakim służą definicje. Wyrobienie sobie stanowiska w kwestii relacji zdań opisowych i ocennych.

Umiejętność odróżniania rodzajów rozumowań. Konkluzywność wnioskowania.

Ogólnie, celem nauczania jest przekazanie informacji na temat semantycznych relacji zachodzących między językiem, a opisywaną w nich dziedziną, na temat semantycznych i pragmatycznych własności wyrażeń językowych oraz wdrożenie zasady racji dostatecznej.

Literatura:

1. Zygmunt Ziembiński: "Logika praktyczna";

2. Kazimierz Ajdukiewicz: "Zagadnienia i kierunki filozofii", W-wa PWN, rozdz. 2 (dowolne wydanie);

3. Zdzisław Ziemba: "Elementy logiki", wyd. ISNS

4. Sławomir Lewandowski, Hanna Machińska, Andrzej Malinowski, Jacek Petzel: "Logika dla prawników", dowolne wydanie;

5. Barbara Stanosz: "Ćwiczenia z logiki", Warszawa PWN, Warszawa 2005

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 20 godzin, 60 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Mateusz Radzki
Prowadzący grup: Mateusz Radzki
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)