Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Szczypta (al)chemii i nauk pokrewnych dla humanistów 1

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-KON7-AL
Kod Erasmus / ISCED: 13.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0512) Biochemia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Szczypta (al)chemii i nauk pokrewnych dla humanistów 1
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:

Wykład zaprezentuje humanistom chemię (m.in. ogólną, nieorganiczną, organiczną, fizyczną), oraz szczyptę nauk pokrewnych (fizyka, matermatyka, geologia, biologia, w szczególności fizykochemia cząstek elementranych, chemia jądrowa, geochemia, biochemia). Celem wykładu jest pokazanie, jak chemia ewoluowała na tle nauk ścisłych i przyrodniczych i jak zazębia się ona z naukami humanistycznymi (historia, antropologia kultury, religioznawstwo, psychologia, socjologia itp.) i do czego jest człowiekowi przydatna. Wykład pokazuje chemię w szerszej perspektywie: naszego poznania (na styku racjonalności i metafizyki), oraz całego naszego Świata i jego trwającej 13,8 mld lat historii.

Rozszerzony syllabus:

http://www.chem.uw.edu.pl/people/WGrochala/AL_syllabus.pdf

Pełny opis:

(1) Nauki humanistyczne vs. przyrodnicze i ścisłe. Hierarchiczna struktura i miejsce chemii w piramidzie nauk. Rewolucje naukowe. Ważne pytania i pytania bez odpowiedzi. Moralność nauk. (2) Powstanie Wszechświata, jaki znamy. Narodziny atomów. Powstanie Układu Słonecznego. geneza pierwiastków chemicznych. (3) Atom i niepodzielność drobin materii. Modele atomu. Demokryt i Dalton. Jak "wyglądają" i jak duże są atomy? (4) Układ Okresowy Pierwiastków Chemicznych. Jeden czy wielu odkrywców? Po co nam Układ Okresowy? (5) Cząsteczka chemiczna. Co to są wiązania chemiczne? Misja chemii. Samoorganizacja. Estetyka chemii. Symetria. Kosmochemia. (6) Chemia życia. Skład chemiczny Wszechświata, skorupy ziemskiej i organizmów żywych. Dlaczego węgiel? Powstanie życia. Promieniowanie jonizujące. (7) Cd. ewolucji materii. Homo sapiens. "Więzy krwi." Mitochondrialne i chromosomalne DNA. Powstanie nauki i religii. (8) Historia cywilizacji jako historia rozwoju chemii materiałowej i wojskowości. Epoki: kamienia, miedzi, brązu, żelaza, prochu, węgla i wody, oraz krzemu. Kulturotwórcza rola chemii. (9) Alchemia jako sztuka przemian. Holizm. "Pierwiastki", planety, kamienie, symbole, liczby. Alchemia jako "kolumna niebios". Liczby magiczne niegdyś i we współczesnej chemii. (10) Chemia mózgu. Endorfiny - hormony szczęścia. Neurotransmitery. Melatonina - hormon snu. Oksytocyna. (11) Chemia miłości. Proteiny pocałunku. Sygnalizacja i rozpoznawanie cząsteczkowe. Kiedy powstała płeć? Rewolucja w organizmie - hormony płciowe. Cholesterol i feromony. "Seksmisja chemii". (12) Fermentacja alkoholowa i delirium tremens. Woda, metanol, etanol. Alkaloidy i trucizny dozowane. Narkotyki i antydepresanty. (13) Chemia a sprawa polska. Polska chemia i chemia w Polsce. Wnuczęta Einsteina. Chemia jako "nauka spełniona". Nagrody Nobla za Wielkie Teorie. Eksplozja chemii syntetycznej. (14) Świat 13.798 ± 0.037 mld lat po Wielkim Wybuchu (i trochę przed Wielkim Kolapsem?) Nauka jako język. Antynomie. Brzytwa Ockhama. Demitologizacja i desakralizacja materii i życia. Terror Nauki i "utrata więzi z masami." Kryzys psychiki człowieka XX w. Sinusoida historyczna i Nowy Romantyzm. (15) Ilustracja praktyczna wykładów 6, 8, 9 i 11.

Szacunkowa całkowita liczba godzin, które student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się: 45h (w tym: godziny zorganizowane 30h, zaliczenie w formie egzaminu 1h, praca samodzielna studenta 14h).

Literatura:

[1] Theodore Gray "Wielka księga pierwiastków, z których zbudowany jest Wszechświat", wyd. Bellona, Warszawa 2011.

[2] Bill Bryson "Krótka historia prawie wszystkiego", wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2009.

[3] Mircea Eliade "Kowale i alchemicy", wyd. Aletheia, Warszawa 2007.

[4] Richard Holmes "Wiek cudów: jak odkrywano piękno i grozę nauki ", wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2010.

Metody i kryteria oceniania:

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność), praca semestralna (o jednym wybranym pierwiastku chemicznym w dowolnej formie literackiej), egzamin ustny. Wymagania egzaminacyjne: znajomość historii odkrycia, cech i zastosowań praktycznych jednego wybranego pierwiastka chemicznego

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)