Filozofa średniowieczna

monograficzne

w sali

Wykład z filozofii średniowiecznej jest rozwinięciem i pogłębieniem problematyki wykładanej w ramach zajęć kursowych z historii filozofii średniowiecznej. Zajęcia są prezentacją dziejów filozofii w układzie problemowym, dzięki czemu student zyskuje możliwość nowego spojrzenia na kształtowanie się w średniowieczu ogólnego zagadnienia relacji filozofii i teologii i wyłaniającej się na tym tle szczegółowszej problematyki filozoficzno-językowej, metafizycznej, psychologicznej, kosmologicznej i teoriopoznawczej.

Wykład z filozofii średniowiecznej jest rozwinięciem i pogłębieniem problematyki wykładanej w ramach zajęć kursowych z historii filozofii średniowiecznej. Zajęcia są prezentacją dziejów filozofii w układzie problemowym, dzięki czemu student zyskuje możliwość nowego spojrzenia na kształtowanie się w średniowieczu ogólnego zagadnienia relacji filozofii i teologii i wyłaniającej się na tym tle szczegółowszej problematyki filozoficzno-językowej, metafizycznej, psychologicznej, kosmologicznej i teoriopoznawczej. Przyjrzymy się pojęciom filozofii średniowiecznej, takim jak: byt, Bóg, uniwersalia, dialektyka, spekulacja językowa, dusza, forma substancjalna, intelekt, wieczność świata. Ponadto, w tej problemowej perspektywie przedstawione są formowanie i wzajemne oddziaływanie (w tym spory) szkół i nurtów filozoficznych. Podczas wykładów zostaną zaprezentowane w sposób przekrojowy wybrane zagadnienia filozoficzne. Rozważane są więc następujące zagadnienia: jak rozumiano w okresie średniowiecza relację filozofii do teologii; związki łączące naukę o Bogu i o moralności z problematyką logiczną i gramatyczną; dlaczego dla myślicieli średniowiecznych tak istotny był spór o uniwersalia; problematyka psychologiczna i poznawcza w świetle sporów o jedność formy substancjalnej i jedyność intelektu („awerroizm” łaciński i potępienia paryskie); Spór o wieczność świata; fakultatywnie – kwestia wszechmocy Bożej.

„Przewodnik po filozofii średniowiecznej. Od św. Augustyna do Joachima z Fiore”, A. Kijewska (red.); W. Seńko, „Jak rozumieć filozofię średniowieczną”; E. Gilson, Ph. Boehner, „Historia filozofii chrześcijańskiej”; Z M. Olszewski, „O praktycznej bądź teoretycznej naturze teologii”; T. Tiuryn, „Boecjusz i problem uniwersaliów”; G. R. Evans, „Filozofia i teologia w średniowieczu”; K. Krauze-Błachowicz, „Jan z Głogowa i tradycja gramatyki spekulatywnej”; „Wprowadzenia” we wszystkich trzech tomach serii PWN „Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych” z XII, XIII i XIV wieku; Z. Kuksewicz, „Awerroizm łaciński XIII wieku”, E. Jung-Palczewska, „Thomas Wilton i dyskusje o nieskończonej mocy Boga”.

Nabyta wiedza:

- student wymienia i wyjaśnia podstawowe terminy filozofii średniowiecznej, prezentuje ich genezę i specyficzne użycie u poszczególnych omawianych myślicieli;

- charakteryzuje najważniejsze średniowieczne tradycje i nurty filozoficzne, ukazuje ich główną charakterystykę i wzajemne zależności;

- przedstawia genezę najważniejszych pojęć i kategorii, którymi dzisiaj operuje historyk filozofii;

- wymienia trudności warsztatowe stojące przed historykiem filozofii, charakteryzuje kontrowersje i nierozstrzygnięte problemy historii filozofii średniowiecznej.

Nabyte umiejętności:

- student analizuje teksty źródłowe, wskazuje na zawarte w ich założenia i rekonstruuje argumentację; ukazuje specyfikę literacką i kontekst kulturowy omawianych tekstów;

- w miarę możliwości, porównuje przekład tekstu źródłowego z językiem oryginału (przynajmniej w zakresie kluczowych terminów);

- formułuje pytania badawcze i własne hipotezy.

Sprawdzian ustny

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2