Główne zagadnienia filozofii człowieka i filozofii wartości
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3800-GZFW21-M |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Główne zagadnienia filozofii człowieka i filozofii wartości |
Jednostka: | Wydział Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | monograficzne |
Skrócony opis: |
Wykład jest wprowadzeniem w klasyczną problematykę filozofii człowieka i filozofii wartości, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień filozofii religii. Omawiane są stanowiska w zakresie antropologii filoz. i aksjologii (w dużej części wybitnych filozofów polskich). Wskazane przez słuchaczy interesujące tezy następnie dyskutowane są w grupie. Spekulatywne twierdzenia filozofów mają charakter polemiczny, tym bardziej – że odnoszone są do zjawisk współczesności. Antagonistyczne stanowiska składające się na różne charakterystyki natury ludzkiej oraz świata wartości pozwalają wyrobić sobie zdanie własne w ważnych kwestiach światopoglądowych. |
Pełny opis: |
- 1. Filozofia a nauka. Swoistość filozofii. Filozofia a inne formy wiedzy. - 2. Antropologia filozoficzna na tle działów filozofii. Główne problemy filozofii człowieka. - 3. Pojęcia natury ludzkiej i osobowości. Struktura ontologiczna osoby. Spór empiryzmu z natywizmem. - 4. Antropogeneza i periodyzacja dziejów człowieka. Trzy teorie języka. - 5. Panorama filozofii współczesnej (główne nurty) i miejsce w niej metafizyki człowieka. Filozoficzne opozycje: naturalizm – transcendentalizm oraz racjonalizm – hermeneutyka. - 6. Unde malum? Zło w naturze ludzkiej. Zasada Sokratesa. - 7. Mit i pojęcie diabła. Współczesny spór melioryzmu z pejoryzmem (Rousseau kontra Schopenhauer i czterech wielkich manichejczyków polskich). - 8. Trzy koncepcje zła według św. Augustyna. - 9. Filozoficzne zagadnienie miłości. Mit androgyna z Platońskiej Uczty. Spór o istotę miłości: Bierdiajew i Ortega kontra Fromm. - 10. Metafizyczne zagadnienie płci. Natura męska i natura żeńska. Problem feminizmu. Dom jako wartość duchowa. - 11. Trzy pojęcia wolności. Zagadnienie wolnej woli. Jednostka a społeczeństwo: spór pelagianizmu z paulinizmem. - 12. Główne stanowiska w filozofii religii. Dwieście lat filozofii religii i dwa sposoby jej uprawiania: krytyka religii i apologetyka religii. Wolter, Marks, Nietzsche i Freud kontra Constant, Schopenhauer, Feuerbach i Otto. - 13. O istocie religii. Czym jest i skąd się religia bierze? - 14. Istota magii, magia a religia, okultyzm i fenomeny Ψ. Stanowisko Hume’a. - 15. Co to są wartości? Podstawy aksjologii Henryka Elzenberga. - 16. Pojęcie kultury (wg Elzenberga). Instytucje według Gehlena. - 17. Filozoficzny spór o karę główną. - 18. Filozoficzny spór o legalność aborcji. - 19. Antropologia Stanisława Lema. - 20. Filozoficzny spór o legalność eutanazji. „Czy istnieją granice cierpienia? Kto miałby pomóc umrzeć?”. Stanowisko Elzenberga, Kotarbińskiego, Gumplowicza, Gombrowicza, Lema i Bunuela. - 21. Filozoficzny spór o transplantacje: „Czy przeszczepy są ludożerstwem?”. - 22. Pentalog biolatryczny według S. Lema i B. Wolniewicza. - 23. Autorytet w ujęciu J. M. Bocheńskiego. |
Literatura: |
Literatura uzupełniająca: - K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa 1983; - Arystoteles, Etyka nikomachejska. Warszawa 1996; - św. Augustyn, Państwo Boże. Kęty 1998; - J.M. Bocheński, Logika i filozofia. Warszawa 1993; - B. Constant, O religii. Warszawa 2007; - T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych. Wrocław 1959; - T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości. Wrocław 1989; - H. Elzenberg, Kłopot z istnieniem. Kraków 1994; - H. Elzenberg, Z filozofii kultury. Kraków 1991; - L. Fleck, Psychosocjologia poznania naukowego. Lublin 2006; - A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Warszawa 2001; - L. Gumplowicz, Filozofia społeczna. Warszawa 1913; - L. Gumplowicz, System socjologii. Warszawa 2013; - D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego. Warszawa 1977; - I. Kant, Metafizyka moralności. Warszawa 2005; - T. Kotarbiński, Drogi dociekań własnych. Warszawa 1986; - T. Kotarbiński, Myśli o ludziach i ludzkich sprawach. Wrocław 1986; - G. Leibniz, Teodycea. Warszawa 2001; - S. Lem, Dialogi. Kraków 1957; - S. Lem, Summa technologiae. Warszawa 2010; - B. Malinowski, Mit, magia, religia (Dzieła, t. 7). Warszawa 1990; - Cz. Miłosz, Ziemia Ulro. Kraków 2000; - P. Okołowski, Materia i wartości. Neolukrecjanizm St. Lema. Warszawa 2010; - P. Okołowski, Między Elzenbergiem a Bierdiajewem. Warszawa 2012; - P. Okołowski, Filozofia i los. Szkice tychiczne. Warszawa 2015; - Platon, Uczta. Warszawa 1982; - B. Russell, Dzieje filozofii Zachodu. Warszawa 2000; - A. Schopenhauer, O podstawie moralności. Warszawa 1994; - U. Schrade, Nurty filozofii współczesnej. Warszawa 2010; - W. Tatarkiewicz, O filozofii i sztuce. Warszawa 1986; - L. Wittgenstein, Tractatus logico-philosophicus. Warszawa 1997; - B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. Warszawa 1993; - B. Wolniewicz, Filozofia i wartości, IV. Warszawa 2016. |
Efekty uczenia się: |
Nabyta wiedza: Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w stosunku do nauk pozytywnych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filozofii; ma rozeznanie w klasycznej problematyce filozofii człowieka i filozofii wartości oraz zna zasadnicze jej rozwiązania (główne stanowiska). Nabyte umiejętności: Student słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych; poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną; trafnie definiuje pojęcia języka potocznego; analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia oraz wykrywa zależności pomiędzy ich tezami i założeniami; wykrywa proste zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturowymi; artykułuje własne poglądy w sprawach społecznych i światopoglądowych Nabyte kompetencje społeczne: Student kieruje się rzetelnością i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego. |
Metody i kryteria oceniania: |
sprawdzian pisemny. Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.