Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ekonomiczne problemy polityki ochrony środowiska

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 4030-EPPOS
Kod Erasmus / ISCED: 14.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0311) Ekonomia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ekonomiczne problemy polityki ochrony środowiska
Jednostka: Wydział Nauk Ekonomicznych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe na 1 sem. I r. studiów II st. na kierunku MSOŚ
Przedmioty obowiązkowe na kierunku MSOŚ oferowane przez Wydział Nauk Ekonomicznych
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład poświęcony jest wybranym, ekonomicznym problemom polityki ochrony środowiska.

Kolejno przedstawione zostaną: elementy analizy decyzyjnej i narzędzia analizy ekonomicznej, praktyczne zastosowania ekonomicznej wyceny dóbr i zasobów środowiska przyrodniczego. Najszerzej omówione zostaną narzędzia regulacji w polityce ochrony środowiska, a przede wszystkim zastosowanie instrumentów ekonomicznych. Polityka ochrony środowiska zostanie przedstawiona głównie na poziomie krajowym, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń najbogatszych krajów uprzemysłowionych, UE i Polski. Wskazane zostaną praktyczne uwarunkowania gospodarcze, społeczne i polityczne kształtujące i determinujące realizację programów związanych z ochroną środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń krajowych. Wykład obowiązkowy dla studentów MSOŚ UW i wyboru kierunkowego dla studentów WNE.

Pełny opis:

1. Polityka ochrony środowiska:

- przedmiot, zakres i podmioty polityki ochrony środowiska,

- ekonomiczne kryteria oceny,

- społeczno-polityczne kryteria oceny,

- kluczowe zasady polityki ochrony środowiska.

2/3. Metody analizy problemów decyzyjnych:

- identyfikacja, klasyfikacja, ocena projektów,

- metody bilansowe (materia, energia, przepływy pieniężne),

- metody optymalizacyjne,

- analiza wielokryterialna,

- ocena ryzyka,

- techniki oceny projektów,

- analiza "cyklu życia",

- ocena wpływu na środowisko (EIA, SEIA).

4/5. Metody analizy ekonomicznej:

- efektywność ekonomiczna a efektywność kosztowa,

- tradycyjna analiza kosztów i korzyści (AKK),

- czynnik czasu i stopa dyskontowa,

- rachunek wartości zaktualizowanych,

- mierniki opłacalności przedsięwzięć,

- uwzględnianie efektów jakościowych i niemierzalnych,

- narzędzia dla polityki ochrony środowiska.

6. Wartościowanie środowiska przyrodniczego:

- specyfika zasobów, dóbr i usług środowiska,

- nierynkowe korzyści czerpane ze środowiska,

- pojęcie "całkowitej wartości ekonomicznej",

- problem wartości nieużytkowej,

- metody bezpośredniego wartościowania,

- metody pośredniego wartościowania,

- praktyczne przykłady oszacowań wartości.

7. Instrumenty prawno-administracyjne:

- regulacja nakazowa (command-and-control),

- normy emisyjne, imisyjne, technologiczne i produktowe,

- wady i zalety regulacji bezpośredniej,

- administrowanie, kontrola i monitoring.

8. Instrumenty ekonomiczne:

- wykorzystywanie mechanizmów systemu rynkowego,

- walory i ograniczenia regulacji pośredniej,

- klasyfikacja instrumentów ekonomicznych,

- kryteria oceny i wyboru instrumentów ekonomicznych.

9/10. Przegląd ekonomicznych instrumentów:

- opłaty emisyjne, produktowe, użytkowe i administracyjne,

- systemy depozytowe i zastawy ekologiczne,

- zbywalne pozwolenia na korzystanie ze środowiska,

- podatki i ekologiczna reforma podatkowa,

- subwencje,

- opłaty karne.

11. Porównanie regulacji bezpośredniej i pośredniej:

- kryterium skuteczności regulacji,

- kryterium kosztu regulacji,

- zagadnienie postępu technicznego,

- problem zaostrzania regulacji.

12. Aktualne problemy polityki ochrony środowiska:

- uwarunkowania polityczne, prawne i systemowe,

- świadomość społeczna i edukacja,

- znaczenie i rola regulacji bezpośredniej,

- rosnąca popularność ekonomicznych instrumentów,

- zagadnienie dobrowolnych porozumień,

- trwały rozwój i jego mierniki.

13. Krajowe i ponadnarodowe polityki ochrony środowiska:

- polityka ochrony środowiska w krajach rozwijających się,

- polityka ochrony środowiska w krajach postkomunistycznych,

- polityka ochrony środowiska w krajach OECD,

- polityka ochrony środowiska Unii Europejskiej,

- porozumienia międzynarodowe.

14/15. Polska polityka ochrony środowiska:

- uwarunkowania historyczne,

- ogólny zarys stanu środowiska,

- dokumenty "Polityka Ekologiczna Państwa",

- fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

- finansowanie ochrony środowiska,

- ocena realizacji krajowej polityki ochrony środowiska,

- bieżące zadania polityki ochrony środowiska.

Literatura:

PODSTAWOWA

Ison S., Peake S., Wall S., 2002. Environmental Issues and Policies. Pearson Education, Harlow.

Śleszyński J., 2000. Ekonomiczne problemy ochrony środowiska. Aries, Warszawa.

UZUPEŁNIAJĄCA

Famielec J., 1999. Straty i korzyści ekologiczne w gospodarce narodowej. PWN, Warszawa-Kraków.

Fiedor B. (red.), 2002. Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.

Folmer H., Gabel L., Opschoor H. (red.), 1996. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych. Krupski i S-ka, Warszawa.

Plich M., 2002. Budowa i zastosowanie wielosektorowych modeli ekonomiczno-ekologicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Śleszyński J. (red.), 2004. Ekologiczna reforma podatkowa. Wyzwanie dla polskiej polityki ochrony środowiska. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.

Tietenberg T., 2001. Environmental Economics and Policy. Addison-Wesley-Longman, Boston.

Winpenny J.T., 1995. Wartość środowiska. Metody wyceny ekonomicznej. PWE, Warszawa.

Żylicz T., 1989. Ekonomia wobec problemów środowiska przyrodniczego. PWN, Warszawa.

Efekty uczenia się:

A. Wiedza

1. Student zna podstawy i zasady polityki ochrony środowiska z uwzglednieniem ekonomicznych i społeczno-politycznych kryteriów jej oceny.

2. Student zna techniki i metody analizy problemów decyzyjnych dotyczących środowiska, a w tym: bilansowe, optymalizacyjne, wielokryterialne, cyklu życia, oceny wpływu na środowisko (OOŚ, SOOŚ).

3. Student zna metody analizy ekonomicznej (AKK) w powiązaniu z wyceną środowiska przyrodniczego. Zna metody bezpośredniego i pośredniego wartościowania nierynkowych dóbr i usług środowiskowych.

4. Student ma wiedzę na temat instrumentów polityki ochorny środowiska ze szczególnym uwzglednieniem instrumentów prawno-administracyjnych i ekonomicznych.

5. Student zna szerokie spektrum instrumentów ekonomicznych: opłaty emisyjne i produktowe, systemy depozytowe, zbywalne pozwolenia na korzystanie ze środowiska, podatki i ekologiczną reformę podatkowa, subwencje.

6. Student zna przewagi relulacji ekonomicznej dotyczące elastyczności regulacji, efektywności kosztowej i pobudzania do stosowania czystszych technologii.

7. Student zna aktualne problemy polityki ochrony środowiska związane ze stosowaniem instrumentów ekonomicznych i zaleceniami strategii rozwoju trwałego i zrównoważonego.

8. Student zna specyfikę polityki ochrony środowiska w krajach rozwniętych, rozwijajacych się i postkomunistycznych. Zna podstawowe przesłanki polityk i regulacji stosowanych w krajach Unii Europejskiej i w wymiarze międzynarodowym.

9. Student zna i rozumie polską politykę ochrony środowiska z uwzględnieniem jej perspektywy historycznej i aktulanie stosowanych narzędzi regulacyjnych. Ma wiedzę na temat krajowych mechanizmów finansowania ochrony środowiska i problemów związanych ze środowiskowymi wymaganiami formułowanymi przez Unię Europejską.

S2A_W01, S2A_W02, S2A_W03, S2A_W04, S2A_W05, S2A_W06, S2A_W07, S2A_W08, S2A_W09

B. Umiejętności

1. Student potrafi właściwie zinterpretować realne problemy polityki, a w szczególności sposoby definiowania i rozwiązywania zadań w dziedzinie polityki ochrony środowiska.

2. Student potrafi wskazać znaczenie i praktyczne zastosowanie mechanizmów ekonomicznych w realizacji celów polityki ochrony środowiska.

3. Student potrafi określić ekonomicznie uzasadnione rozwiązania bieżących problemów polskiej polityki ochrony środowiska.

S2A_U01, S2A_U02, S2A_U03, S2A_U04, S2A_U05, S2A_U06, S2A_U07, S2A_U08

C. Kompetencje społeczne

1. Student ma świadomość, że ochrona środowiska kosztuje i suma korzyści społecznych netto decyduje o racjonalności decyzji politycznych w zakresie ochrony środowiska.

2. Student potrafi wykorzystać wiedzę o ekonomicznych aspektach polityki ochronnej do wspierania inicjatyw i przedsięwzięć uzasadnionych ze społecznego punktu widzenia.

S2A_K01, S2A_K03, S2A_K04, S2A_K05

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny

Praktyki zawodowe:

Nie

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jerzy Śleszyński
Prowadzący grup: Jerzy Śleszyński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-5cfec1137 (2024-12-11)