Psychologia kształcenia

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Celem kursu jest przedstawienie zagadnień z obszaru psychologii kształcenia i edukacji obejmujących wybrane aspekty procesu nabywania wiedzy z perspektywy nadawcy i odbiorcy treści i przebiegu procesu kształcenia.

Omówione zostaną główne nurty myślenia psychologicznego opisujące podstawy procesu wychowawczego, edukacyjnego i kształcenia, integrując wiedzę z takich obszarów koncepcyjnych, jak: stosowana psychologia wychowawcza, psychologia uczenia i uczenia się, psychologia społeczna – ze szczególnym uwzględnieniem tematyki wpływu społecznego. Tematyka kursu uwzględnia również praktyczne narzędzia psychologiczne, jakimi może dysponować nauczyciel nie-psycholog, wykorzystując je do pracy ukierunkowanej na kształcenie nie tylko wiedzy swoich uczniów ale także postaw swoich wychowanków.

Celem kursu jest omówienie wybranych zagadnień z zakresu psychologii wychowania i nauczania oraz wskazanie na znaczenie edukacji dla rozwoju psychicznego jednostki. Uczestnicy kursu zapoznają się z podstawowymi teoriami i ich praktycznym zastosowaniem w obszarach psychologii uczenia i kształcenia, w kontekście przebiegu procesu kształcenia jako procesu społecznego, obejmującego wywieranie wpływu społecznego, kształtowanie postaw, komunikację interpersonalną, kierowanie grupą społeczną, motywowanie, etc.

Cały proces kształcenia przedstawiony będzie w kontekście podstawowych nurtów myślenia, na podstawie których kształtują się zróżnicowane koncepcje dziecka, co w efekcie prowadzi do zróżnicowanych koncepcji edukacji.

Proces wychowania ukazany zostanie z punktu widzenia takich teorii psychologicznych, jak psychologia poznawczo rozwojowa, psychologia humanistyczna, psychologia uczenia i psychologia wychowawcza. Pod dyskusję poddane zostaną kwestie efektywności całego procesu kształcenia z uwzględnieniem potencjalnych błędów i trudności wychowawczych.

Tematyka poszczególnych wykładów obejmuje:

1.Wprowadzenie do tematyki procesu kształcenia, organizacja zajęć.

2. Przedmiot i zadania psychologii kształcenia i wychowania

3. Cel edukacyjne i rozwojowe w procesie kształcenia

4. Podmiotowość vs przedmiotowość ucznia w procesie edukacyjnym, rola dialogu w procesie kształcenia

5. Proces kształcenia w kontekście psychologii poznawczej i rozwojowej

6. Rozwój poznawczy człowieka wg J.Piaget’a vis a vis cele edukacyjne

7. Proces kształcenia w kontekście psychologii humanistycznej; założenia i zastosowania teorii

8. Teoria uczenia się jako wyznacznik metod i sposobów kształcenia

9. Style uczenia się; ich wykorzystanie w procesie kształcenia

10. Ocena wyników kształcenia i pracy uczniów; cele motywacyjne, poznawcze i rozwojowe

11. Problemowe obszary edukacji: postawy, błędy wychowawcze, strukturalne i relacji

12. Etyka procesu kształcenia; dyskryminacja i różnicowanie społeczne, przemoc

13. Coaching i mentoring jako uzupełnienie tradycyjnych form edukacji

14. Praca z grupą i praca z jednostką w procesie kształcenia; możliwości i metody działania

15. Podsumowanie; główne odpowiedzialności nauczyciela w procesie kształtowania swoich wychowanków

Mietzel G. (2002) Psychologia kształcenia, r. 1 ,GWP, Gdańsk

Gurycka A. (1989) Podmiotowość – Postulat dla wychowania, w: Kofta (red.) Wychowanie jako przedmiot działań, WUW

Gałkowski S. (2003), Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy koncepcji wychowania moralnego, Wyd. KUL, Lublin, r.VI.

Łobocki M. (1994), Wychowanie w świetle psychologii humanistycznej, w : Łobocki M. (red.), Psychologia humanistyczna a wychowanie, WUCM

Gołębniak B.D. (2003), Egzaminy i ocenianie szkolne, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika. PWN: Warszawa

Katra G., Sokołowska E. (2010), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o: Warszawa

Czasopisma:

Journal of Educational Psychology

Educational Psychology Review

School Psychology Review

K_W11: Posiada poszerzoną wiedzę z zakresu psychologii kształcenia. Zna teorie i modele opisujące i wyjaśniające przebieg procesu edukacyjnego. Zna przebieg i rozumie dynamikę procesu uczenia się i rozwoju. Uzyskuje świadomość zakłóceń proces kształcenia i rozwoju w wymiarze indywidualnym i społecznym.

K_U11: Sprawnie posługuje się terminologią z zakresu szeroko rozumianej psychologii edukacyjnej. Potrafi odnieść wiedzę z tego zakresu do wyjaśniania zachowań dziecka w procesie. Potrafi wskazać podstawowe etapy rozwoju zdolności uczenia i kształtowania postaw w procesie. Dysponuje wiedzą i podstawowymi umiejętnościami oceny postępów rozwojowych wiedzy i umiejętności. edukacyjnym.

K_K11: Potrafi sprawnie komunikować się z dziećmi w różnych okresach rozwojowych, pomijając ryzyko stereotypizacji i uprzedzeń. Przeciwstawia się dyskryminacji osób ze względu na wszelkie zróżnicowania. Jest gotowy/a zaangażować swoją wiedzę i umiejętności w celu rozpoznania zagrożeń dla rozwoju i w celu działania na jego korzyść, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym.

Aktywność w trakcie zajęć, obecność na wykładzie, prace pisemne