Akademickie spojrzenia: konwersatorium actualité critique

zdalnie

mieszany: w sali i zdalnie

Konwersatorium prowadzone jest w języku polskim. Jedno lub dwa spotkania mogą odbyć się w języku angielskim. Organizowa-ne przez Wydział Filozofii UW i Ośrodek Kultury Francuskiej UW.

Osoby koordynujące konwersatorium: dr Magdalena Gawin (WF UW), dr Katarzyna Bielińska (WF UW) i dr Radosław Szymański (OKFiSF UW).

15 godzin w semestrze letnim 2024/2025

Konwersatorium opiera się na założeniu, że we współczesnym świecie istnieje po-trzeba odbywania debat interdyscyplinarnych, na poziomie akade-mickim. Mają one na celu przybliżyć spojrzenie krytyczne i przemy-ślane na wydarzenia i problemy współczesnego świata. Tematem przewodnim tegorocznego konwersatorium jest ‘kryzys’.

Konwersatorium wpisuje się w sieć debat odbywających się w wielu krajach w Europie. Zostało ono zainicjowane przez École Normale Supérieure Paris w ramach seminarium interdyscyplinar-nego Actualité critique européenne. Seminarium to skupia bada-czy i studentów wokół zagadnień o kluczowym znaczeniu dla polityki, nauki, ekonomii, społeczeństwa oraz sztuki.

Tematem przewodnim tegorocznego konwersatorium jest ‘kryzys’. ‘Kryzys’ oznacza przede wszystkim ambiwalencję. To moment zagrożenia, ale też moment otwarcia na nowe możliwości powo-dowane rozpadem istniejącej struktury, a w rezultacie transforma-cję społeczną. W klasycznej pracy przedstawiającej genealogię tego pojęcia, Reinhart Koselleck przypomniał, że oryginalny sens ‘kryzysu’ dotyczył kluczowego momentu choroby: kiedy rozstrzyga się czy pacjent przeżyje, czy umrze. Jako krańcowy osąd nad życiem i śmiercią, ‘kryzys’ miał ten sam źródłosłów co ‘krytyka’.

W toku konwersatorium będziemy wspólnie pytać o aktualne, nierozstrzygnięte kryzysy ogarniające społeczeństwa, instytucje i dyscypliny: czy poszczególni ‘pacjenci’, o których będziemy dys-kutować przeżyją, czy umrą; czy umiemy wyobrazić sobie co może przyjść po nich; i, co dla nas najważniejsze, czy analiza kryzysów może stanowić narzędzie naukowej krytyki.

Pierwsze konwersatorium będzie miało charakter wprowadzający i organizacyjny. Następnie odbędzie się sześć debat akademickich z zaproszonymi badaczami, którzy opowiadając o swoich bada-niach poruszą temat kryzysu z perspektywy różnych dziedzin na-ukowych (filozofia, historia, nauki społeczne, nauki medyczne).

Bibliografia ogólna:

1. Toporowski, J. (2022). Michał Kalecki. Biografia intelektualna. Tłum. A. Paszkowska. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

2. Dowbor, L. (2023). O społeczną funkcję ekonomii. Kwestia ludzkiej godności. Tłum. J.Bednarek. Instytut Wydawniczy Książ-ka i Prasa.

3. Koselleck, Reinhart (2015), “Krytyka i kryzys. Studium patoge-nezy swiata mieszczanskiego” red. M. Moskalewicz, przekład. J. Duraj. M. Moskalewicz, Biblioteka Res Publiki Nowej.

4. Kostyrko, W. (2024). Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat. Wydawnictwo Marginesy 2024.

5. Klimatyczne ABC. Wydanie II. (2023). M. Budziszewska, A. Kardaś, 4. Z. Bohdanowicz (red.). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://wuw.pl/data/include/cms//Klimatyczne_ABC_Budziszewska M_Kardas_A_Bohdanowicz_Z_red_2023.pdf

6. Popkiewicz, M. (2024). Zrozumieć transformację energetyczną : od depresji do wizji albo jak wykopywać się z dziury, w której je-steśmy. Wydanie III uaktualnione. Sonia Draga.

7. Mundy S. (2022). Wyścig po jutro. Przetrwanie, innowacja i zysk na froncie kryzysu klimatycznego. Tłum. J. Bednarek. Insty-tut Wydawniczy Książka i Prasa.

Dodatkowe pozycje w języku angielskim:

8. Andersen, L S (2023), 'Hont and Koselleck on the crisis of authority', Journal of the Philosophy of History, vol. 17 , no. 3 , pp. 357-379 . https://doi.org/10.1163/18722636-12341506 (open access)

9. Devetak, R. (2012). Histories and crises: modern, global, natu-ral and social. Global Change, Peace & Security, 24(1), 31–35. https://doi.org/10.1080/14781158.2012.641274

10. Hont, I. (1994). The Permanent Crisis of a Divided Mankind: “Contemporary Crisis of the Nation State” in Historical Perspec-tive. Political Studies, 42 (1_suppl), 166–231. doi:10.1111/j.1467-9248.1994.tb00011.x

11. Tooze, A. A series of posts on ‘polycrisis’ published online at: https://polycrisis.org/resource/chartbook/

Ze względu na specyfikę zajęć, literatura będzie podawana na bieżąco, w trakcie ich trwania. Będą to źródła i opracowania doty-czące wykładów zaproszonych gości.