Zagadnienia społeczno-kulturowe Iranu i Afganistanu2 [3600-7-IR1-ZSKIA2] Semestr letni 2021/22
Wykład, grupa nr 1

Zalecana lista lektur:

1. Mahnaz Afkhami, “A Future in the Past: the Pre-Revolutionary Women’s Movement in Iran”: R. Morgan, ed., Sisterhood is Global: An International Women’s Movement Anthology (New York 1984).

2. Said Amir Arjomand, Introduction: Shi’ism, Authority, and Political Culture w: Authority and Political Culture in Shi’ism, (red.) S.A. Arjomand, SUNY Press, 1988, 1¬–24.

3.Janet Afary, Sexual Politics in Modern Iran (Cambridge University Press 2009).

4. Harriet Blyth, Racialisation Processes in Iran, CERS Working Paper, 2014.

5. Browne, E.G., 1914. The Press and Poetry of Modern Persia. Cambridge University Press, Cambridge.

6. Browne, E.G., 1910. The Persian Revolution of 1905-1909. Cambridge 16. University Press, Cambridge.

7. The Cambridge History of Iran, t. I, The Land of Iran, Cambridge University Press, 1968.

8. Willem Floor, A Social History of Sexual Relations in Iran (Mage Publishers 2008).Afsaneh Najmabadi, Women with Mustaches and Men without Beards: Gender and Sexual Anxieties of Iranian Modernity (University of California Press 2005).

9.Joanna de Groot, “Gender, Discourse and Ideology in Iranian Studies: Towards a New Scholarship”, Deniz Kandiyoti, ed., Gendering the Middle East: Emerging Perspectives (I.B.Tauris 2007): 29-50.

10. N. Keddie, Współczesny Iran, Kraków 2007.

11. Afsaneh Najmabadi, “Hazards of Modernity and Morality: Women, State and Ideology in Contemporary Iran”: Deniz Kandiyoti, ed., Women, Islam and the State (Macmillan Press 1991): 48-76.

12. Afsaneh Najmabadi, Women with Mustaches and Men without Beards: Gender and Sexual Anxieties of Iranian Modernity (University of California Press 2005): 132-155.

13. Kumari Jayawardena, Feminism and Nationalism in the Third World (Verso 2016): 1-24; 57-70.

14. Jaśkowski, S.A., 2019. U źródeł współczesnego Iranu. Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa

15. Jaśkowski, S. 2017. "Kadżarskie źródła myśli Ahmada Kasrawiego?". Przegląd orientalistyczny, 3 (263). 263-276

16. Jaśkowski, Stanisław. 2011. "Ahmad Kasrawi, pierwsza ofiara rewolucji". Przegląd orientalistyczny. 1-2 (236-237). 77-85

17. Szahroch Meskub, Tożsamość irańska a język perski [w:] „Irańskie drogi do nowoczesności. Projekty. Idee. Manifesty”, red. A. Krasnowolska, R. Rusek-Kowalska, M Rzepka, Kraków 2014, s. 241-244.

18. A. Rashid, Talibowie, Warszawa 2002.

19. Karolina Rakowiecka, Afqani dżama’at. O Afganach, stereotypach i propagandzie w porewolucyjnym Iranie [w:] „Miscellanea Afghanica Cravoviensia”, red. T. Gacek, J. Pstrusińska, M. Rzepka, Kraków 2010, s. 131-142.

20. Hamideh Sedghi, Women and Politics in Iran: Veiling, Unveiling, and Reveiling (Cambridge University Press 2007)

21. J. Sierakowska-Dyndo, Granice wyobraźni politycznej Afgańczyków, Warszawa 2007.

22. Sylwia Surdykowska, Iran in the Eyes of Poles [in:] ‘In the Archive of Memory. The Fate of Poles and Iranians in the Second World War’, ed. Sylwia Surdykowska, Warsaw 2014, s. 97-109.

23. Ali Szari'ati, Męczeństwo (Hosejn, spadkobierca Adama) (fragmenty) [w:] „Irańskie drogi do nowoczesności. Projekty. Idee. Manifesty”, red. A. Krasnowolska, R. Rusek-Kowalska, M Rzepka, Kraków 2014, s. 209-218.

24. Film: Rozstanie, Asgar Farhadi, 2011,

25. Davis, Craig. “‘A’ Is for Allah, ‘J’ Is for Jihad.” World Policy Journal, vol. 19, no. 1, [Sage Publications, Inc., Duke University Press], 2002, pp. 90–94, http://www.jstor.org/stable/40209794.

26. Pelevin, Mikhail, and Matthias Weinreich. “The Songs of the Taliban: Continuity of Form and Thought in an Ever-Changing Environment.” Iran & the Caucasus 16, no. 1 (2012): 45–70. http://www.jstor.org/stable/41723223.

27. John Bailey, 2011, Songs from Kabul: The Spiritual Music of Ustad Amir Muhammad, Algershot:Ashgate

28. Merlin Swartz, “HANAFITE MAḎHAB,” Encyclopædia Iranica, XI/6, pp. 651-653, available online at http://www.iranicaonline.org/articles/hanafite-madhab

29. Pstrusińska,, Jadwiga, “Paştunwali – afgański kodeks postępowania”, Etnografia Polska 21, nr. 2 (1977), s. 63-79.

30. J. F. Shroder, Jr., “AFGHANISTAN i. Geography,” Encyclopaedia Iranica, Online Edition, 1982, available at http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-i-geography

31. E. Stenz, The Climate of Afghanistan,its Aridity, Dryness and Divisions, New York, Polish Institute of Arts and Science in America, 1946.

32 Stenz, Edward. “STRONG EARTHQUAKES IN AFGHANISTAN.” Bulletin of the Polish Institute of Arts and Sciences in America 3, no. 2 (1945): 398–411. http://www.jstor.org/stable/24724993.

33. Ch. M. Kieffer, “AFGHANISTAN v. Languages,” Encyclopaedia Iranica, Online Edition, 1982, available at http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-v-languages

34.Pstrusińska J., O tajnych językach Afganistanu i ich użytkownikach, Kraków 2004

35. L. Dupree, “AFGHANISTAN iv. Ethnography,” Encyclopaedia Iranica, Online Edition, 1982, available at http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-iv-ethnography

36. Abdulbaqi, Misbahullah. “Madrassah in Afghanistan: Evolution and Its Future.” Policy Perspectives 5, no. 2 (2008): 130–59. http://www.jstor.org/stable/42909538.

Lektury uzupełniające:

1. Sz. Ebadi, Broniłam ofiar, Warszawa 2007

2. J. Sierakowska-Dyndo, Afganistan. Narodziny republiki, Warszawa 2002

3. B. Kaim, Sztuka starożytnego Iranu, Warszawa 1994.

4. Afary, J., 2005. The Iranian Constitutional Revolution, 1906-1911. Columbia University Press, New York

5. Jaśkowski, S.A., 2018. Parcham - Journal of Ahmad Kasravi and His Followers. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa

Omawiane są tematy:

1. Wybrane problemy współczesnego Afganistanu (Literatura, muzyka, rękodzieło: literatura ustna, współczesna poezja i proza w Afganistanie i poza granicami, islam w dyskursie międzynarodowym (do zakończenia zimnej wojny/ po upadku ZSRR - wojna z terroryzmem).

2. Narodziny i rozwój prasy w Iranie 1 i 2.

3. Genderowa historia Iranu 1 (wzorce kobiecości i męskości w islamie; relacje małżeńskie i pozamałżeńskie – teoria i praktyka; homoerotyzm w sztuce i literaturze perskiej; homoerotyzm poezji klasycznej a heteroerotyzm epickich romansów)

4. Genderowa historia Iranu 2 (monogamiczne małżeństwo jako wyznacznik nowoczesności (Kadżarowie); polityka seksualna za Pahlawich i w Islamskiej Republice Iranu; społeczność LGBTQ w Iranie; casus osób transpłciowych w IRI)

5. Szyizm we współczesnym Iranie – wybrane aspekty 1. i 2. (Szkoła usulicka i jej znaczenie dla współczesnego Irańskiego szyizmu, Doktryna welajat-e faqih i jej źródła. Szyiccy uczeni – edukacja, status i miejsce w społeczeństwie, funkcjonowanie i ewolucja religijnych seminariów (houze), kryzys wizerunkowy irańskiego ‘duchowieństwa’ we współczesnym Iranie

6. Propaganda współczesnego Iranu 1. Irańczycy jako podmiot propagandy zewnętrznej - zimnowojenna propaganda Stanów Zjednoczonych oraz Związku Radzieckiego skierowana do Irańczyków

7 Propaganda współczesnego Iranu 2 (np. Kampanie perswazyjne i ich funkcja na przykładzie kampanii społecznej zachęcające kobiety do noszenia hidżabu,)

8. Propaganda współczesnego Iranu 3 (np. Propaganda audiowizualna w Islamskiej Republice Iranu. Używanie technik propagandowych skierowanych do odbiorców mediów społecznościowych)

8. Propaganda współczesnego Iranu 4 (np. Poetyka propagandy podczas wojny iracko-irańskiej. Przedstawienia szahidów w bajkach dla dzieci, na muralach, wyjaśnienie podstawowej symboliki)

10. Idea hamase we współczesnym dyskursie polityczno-religijnym

11. Losy Polaków w Iranie podczas II wojny światowej

Wykład z elementami konwersatorium

Prezentacje w Power Point

Prezentacje z wykorzystaniem filmów, You Tube i interaktywnych map

Możliwość prowadzenia zajęć on-line.

-ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć, przygotowanie do dyskusji na podstawie udostępnionych wcześniej przez prowadzącego materiałów źródłowych lub opracowaniach)

kontrola obecności (możliwe 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze

-na koniec semestru egzamin ustny (komisja złożona z wykładowców prowadzących zajęcia)