Tradycje antyczne i biblijne w literaturze [3001-11A1TA] Semestr letni 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 5

1–2. Homer, Iliada, przeł. Ignacy Wieniewski, Kraków 1986. Całość, ze szczególnym uwzględnieniem księgi I, II, III i XXIV, a także opisu tarczy Achillesa (ks. XVIII, wersy 474–610).

a. Ignacy Wieniewski, Wstęp, w: Homer, Iliada, dz. cyt., s. IX–XXXIV.

b. Jerzy Jarniewicz, Tłumacz nie może być kochankiem tekstu, w: Zofia Zaleska, Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie, Wołowiec 2015, s. 190–197.

c. Adam Krokiewicz, Moralność Homera i etyka Hezjoda, Warszawa 1959 (lub wyd. nast.), s. 5–15 oraz 45–118 (Od autora oraz rozdziały II, III i IV).

I. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wyd. dowolne).

Uwaga: na pierwsze zajęcia, które odbywają się w całości, proszę przeczytać wstęp Ignacego Wieniewskiego do podanego wydania oraz zacząć już czytać Iliadę, w przekładzie Wieniewskiego bądź Kazimiery Jeżewskiej. Proszę w miarę możności przynieść tekst Iliady już na pierwsze zajęcia.

3. Homer, Odyseja, przeł. Jan Parandowski, wyd. różne. Całość, ze szczególnym uwzględnieniem pieśni I, IX–XII i XXIV.

a. Adam Krokiewicz, Moralność Homera..., dz. cyt., s. 119–150 (rozdz. V).

b. Maria Kłańska, Odyseusz, w: Mit, człowiek, literatura. Praca zbiorowa, wstęp i red. Stanisław Stabryła, Warszawa 1992, s. 245–274.

I. Jan Kochanowski, Pieśń XVII z Ksiąg Pierwszych Pieśni.

4. Liryka starożytnej Grecji, oprac. Jerzy Danielewicz, Warszawa-Poznań 1996. Stąd: Safona, Fr. 1, 31, 55; Alkajos, Fr. 6a, 338, 346 i 347 a; Anakreont, 11 (356) – 15 (360), 28 (373), 34 (379), 50 (395), 51 (396), 72 (417); Anakreontyki, Fr. 1 W. (1 B.), 6 W. (5 B.), 7 W. (6 B.), 22 W. (22 B.), 23 W. (23 B.), 24 W. (24 B.), 26 W. (26A B.), 29 W. (27B B.), 35 W (33 B.).

a. Jerzy Danielewicz, Wstęp, w: Liryka starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 107–126 oraz o poszczególnych poetach.

b. Maria Cytowska, Hanna Szelest, Historia literatury starożytnej, Warszawa 2006. Stąd: podrozdział o liryce greckiej, s. 26–36.

I. Jan Kochanowski, Fraszki (I 40, II 90, II 91, III 28).

5. Sofokles, Król Edyp, w: Ajschylos, Sofokles, Eurypides. Antologia tragedii greckiej, oprac. Stanisław Stabryła – dowolne wyd.

Arystoteles, Poetyka, przeł. i oprac. Henryk Podbielski, Wrocław 1983 (BN II 209) – lub następne wyd., stąd: Poetyka rozdz. V, VI, VIII, IX, XIII, XXIV.

a. Stanisław Stabryła, Wstęp oraz nota o autorze z wymienionej antologii.

b. Henryk Podbielski, Wstęp, w: Arystoteles, Poetyka, dz. cyt., s. III–CV.

6. Platon, Uczta, przeł. Władysław Witwicki – dowolne wydanie w tym przekładzie.

a. Mikołaj Antczak, Pojęcie miłości w Komentarzu do „Uczty” Marsilia Ficina, w: Aemulatio & Imitatio. Powrót pisarzy starożytnych w epoce renesansu, red. Krzysztof Rzepkowski, Warszawa 2009, s. 59-70.

I. Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, w: tenże, Pisma, oprac. Roman Pollak, t. 1, Warszawa 1961 (lub inne wyd.). Stąd: ks. IV.

7. Wergiliusz, Eneida, przeł. Ignacy Wieniewski, Kraków 1978. Stąd: ks. I, II, VI oraz opis tarczy Eneasza (ks. VIII, wersy 608-734).

a. Ignacy Wieniewski, Wstęp, w: Wergiliusz, Eneida, dz. cyt., s. 5–22.

b. Tadeusz Bieńkowski, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750), Wrocław 1976. Stąd: Cz. I: Renesans, rozdz. 1. Recepcja antyku w Europie oraz cz. II: Barok, rozdz. 1. Recepcja antyku w Europie, s. 19–36 i 120–130.

8. Horacy, Do Leukonoe. Dwadzieścia dwie ody, przeł. Adam Ważyk, Warszawa 1973. (Lub wyd.: Horacy, Dwadzieścia dwie ody, przeł. Adam Ważyk, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1991.) Stąd: I 9, I 11, I 28, I 31; II 3, II 14, II 16, II 20; III 30; IV 7.

a. Oktawiusz Jurewicz, Życie poety, w: Kwintus Horacjusz Flakkus, Dzieła wszystkie, oprac. O. Jurewicz, t. I, s. 9–25.

b. Maria Cytowska, Hanna Szelest, Historia literatury starożytnej, dz. cyt., podrozdział o Horacym (Horacy – największy rzymski poeta, s. 222–232).

I. Jan Kochanowski, Pieśń XIV Ksiąg Pierwszych i Pieśń XXIV Ksiąg Wtórych.

II. Antoni Słonimski, Exegi monumentum..., w: idem, 138 wierszy, Warszawa 1973.

9. Owidiusz, Metamorfozy, przeł. Anna Kamieńska i Stanisław Stabryła, oprac. Stanisław Stabryła, Wrocław 1995 (BN II 76). Stąd: ks. I, II, i III.

a. Stanisław Stabryła, Wstęp, w: Owidiusz, Metamorfozy, dz. cyt., s. XIV–XXX, LXII–CXI.

I. Johann Wolfgang Goethe, Prometeusz, przeł. Jarosław Iwaszkiewicz; Ganimed, przeł. Włodzimierz Lewik, w: tenże, Dzieła wybrane, Warszawa 1954, t. 1.

10. Księga Rodzaju 1,1–2,4a (Biblia Tysiąclecia, wyd. V).

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii, Warszawa 1995 i wyd. nast., s. 5–54, 308–325.

I. Jan Kochanowski, Czego chcesz od nas, Panie.

II. R.S. Thomas, Making, w: tenże, Collected Poems: 1945–1990, London 1999. R.S. Thomas, Biały tygrys. Wiersze z lat 1945–1990, przeł. Andrzej Szuba, posłowiem opatrzył Jerzy Jarniewicz, Legnica 2001.

11. Rdz 2,4b–3,24.

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii, dz. cyt., s. 55–68.

b. Wilfrid J. Harrington, Klucz do Biblii, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 1984 i wyd. nast. Stąd: s. 13–61.

I. George Herbert, The Collar. Jarzmo, w: tenże, 66 wierszy, wybrał i przeł. S. Barańczak, Kraków 1997 (wyd. II poszerzone).

12. Rdz 6–9,17.

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii, dz. cyt., s. 69–84.

I. Jan Kochanowski, Pieśń I Ksiąg wtórych (Pieśń o potopie).

II. Antoni Słonimski, Potop (z tomu Daleka podróż, 1926).

13. Księga Hioba.

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii, dz. cyt., s. 229–255.

b. Wilfrid J. Harrington, Klucz do Biblii, dz. cyt. Stąd: Cz. II. R. IV. Literatura mądrościowa (Księga Hioba: Podział, Autorstwo i data, Problem Hioba).

I. Johann Wolfgang Goethe, Faust (wyd. dowolne).

14. Pieśń nad Pieśniami.

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii, dz. cyt., s. 269–279.

b. Wilfrid J. Harrington, Klucz do Biblii, dz. cyt., s. 289–294.

c. A. Louth, Początki mistyki chrześcijańskiej, Kraków 1999. Stąd: Orygenes, s. 73–98.

I. Orygenes, Komentarz do Pieśni nad pieśniami, Homilie o Pieśni nad pieśniami, przeł. S. Kalinkowski, Kraków 1994. Stąd: s. 7–13, 21–23.

II. Zbigniew Morsztyn, Emblemata, oprac. J. i P. Pelcowie, Warszawa 2001. Stąd: Emblema 13–19.

15. Listy św. Pawła do Koryntian.

a. Anna Świderkówna, Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa 2000, s. 140–177.

I. George Herbert, The Altar, w: tenże, 66 wierszy, dz. cyt.

1–2. Wprowadzenie w problematykę przedmiotu. Iliada Homera i jej recepcja.

3. Odyseja Homera w tradycji literackiej.

4. Liryka starożytnej Grecji i jej recepcja.

5. Tragedia grecka i jej teoria.

6. Uczta Platona i jej recepcja.

7. Eneida Wergiliusza i jej recepcja.

8. Twórczość Horacego w pamięci potomnych.

9. Mity grecko-rzymskie w tradycji literackiej.

10. Biblijny hymn o stworzeniu świata i człowieka.

11–12. Opowieści mityczne w Biblii: stworzenie człowieka i potop.

13. Księga Hioba w tradycji literackiej.

14. Biblijny poemat miłosny: Pieśń nad Pieśniami.

15. Listy św. Pawła w tradycji literackiej. Sprawdzian końcowy.

Praca z tekstem: analiza i interpretacja tekstów literackich oraz literatury przedmiotu z całą grupą, praca w podgrupach, dyskusja, „burza mózgów”, elementy wykładu.

Obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze, zob. dalej), przygotowanie do zajęć (znajomość stanu badań, tekstów źródłowych, posiadanie kopii tekstów źródłowych i opracowań w trakcie zajęć), aktywność (uczestnictwo w dyskusji). Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby nie ma możliwości zaliczenia zajęć, z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych; po usprawiedliwieniu nadmiarowej nieobecności trzeba również zaliczyć materiał z opuszczonych zajęć na dyżurze u prowadzącej.

Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnego wyniku (minimum 50%) ze sprawdzianu ze znajomości lektur wskazanych w spisie lektur do przedmiotu, znajdującym się w ogólnej części sylabusa (do pobrania również ze strony Zakładu Literatury i Kultury Epok Dawnych). Podstawą oceny końcowej jest wynik sprawdzianu, ale przy ustalaniu oceny końcowej uwzględniona zostanie również aktywność na zajęciach.

Uwaga: na pierwsze zajęcia, które odbywają się w całości, proszę przeczytać wstęp Ignacego Wieniewskiego do podanego wydania Iliady Homera oraz zacząć już czytać Iliadę, w przekładzie Wieniewskiego bądź Kazimiery Jeżewskiej. Proszę w miarę możności przynieść tekst Iliady już na pierwsze zajęcia.