Historia literatury polskiej: staropolska i oświecenie [3001-11A1HS] Rok akademicki 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 1

1. Literatura średniowieczna

Teksty polskie – lektury obowiązkowe

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1965 lub wyd. nast. (BN I 59).

By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 – Jan Długosz.

Chrestomatia staropolska. Teksty polskie do roku 1543, oprac. W. Wydra, W.R. Rzepka, Wrocław 1995 lub wyd. nast. – Psałterz floriański; Psałterz puławski; Kazania świętokrzyskie; Kazania gnieźnieńskie.

Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wydali W.R. Rzepka. W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa 1996 – Rozmyślanie przemyskie; Rozmyślania dominikańskie; Ewangelia Nikodema.

Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997 (BN I 60) – Andrzej Gałka z Dobczyna, Pieśń o Wiklefie; Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego; Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Cantilena inhonesta (obowiązuje także lektura Wstępu).

Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980 (BN I 65) – Bogurodzica; z pieśni pasyjnych: „Jezus Chrystrus, Bog człowiek…”, „Mękę Bożą spominajmy…”; z pieśni wielkanocnych: „Trzy Maryje poszły…”, „Anjeli słodko śpiewali…”; z kolęd: „Kiedy krol Herod krolował…”, „Wesoły nam dzień nastał…”, „Kolęda się z Allelują zwadziła…”; z pieśni maryjnych: „Posłuchajcie, bracia miła…”, „Świebodność Boga Żywego…”; z pieśni o świętych: „Ach, krolu wieliki nasz…”, „Doroto, cna dziewko czysta…”, „Chwała tobie, Gospodynie…”; z pieśni różnych: „Słuchaj tego wszelika głowo…” (obowiązuje także lektura Wstępu).

W. Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992 – „Jezusa Judasz przedał…”, „Już się anjeli wiesielą…”, De nativitate Dominii („Augustus kiedy krolował…”) – wiersze Gielniowczyka dostępne także w antologiach: Chrestomatia staropolska, Średniowieczna pieśń religijna polska (jw.).

Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, oprac. M. Włodarski, Wrocław 2007 (BN I 310) – Sekwencja o św. Wojciechu; Sekwencja o św. Jadwidze; Wincenty z Kielczy, Hymn o św. Stanisławie; Adam Świnka, Epitafium Zawiszy Czarnego; Wiersz o bitwie pod Grunwaldem; Wierszowany katalog królów polskich; List do panienki (obowiązuje także lektura Wstępu).

Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987 – Nawiedzenie Grobu; Tragedia Piotra Włostowica.

Wincenty zwany Kadłubkiem, Kronika polska, przeł. i oprac. B. Kürbis, Wrocław 1992 lub wyd. nast. (BN I 277) – Prolog, Księga I i IV (obowiązuje także lektura Wstępu).

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971 (BN I 201).

Teksty polskie – lektury zalecane

By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 – Kronika wielkopolska.

Teksty obce

Dante Alighieri, Boska Komedia, przeł. E. Porębowicz, Wrocław 1986 (BN II, 187); lub: Dante Alighieri, Boska Komedia, przeł. E. Porębowicz, oprac. M. Maślanka-Soro, Kraków 2004 – Piekło.

Arcydzieła francuskiego średniowiecza, oprac. M. Żurowski, Warszawa 1968 lub wyd. nast. – Pieśń o Rolandzie; Dzieje Tristana i Izoldy; Francois Villon, Wielki testament.

Brewiarz miłości. Antologia liryki staroprowansalskiej, przeł. Z. Romanowiczowa, Wrocław 1963 (BN II, 137).

Gesta Romanorum. Historie rzymskie, spolszczył P. Hertz, Warszawa 2001.

Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie, przeł. H. Pręczkowska, wstęp M. Schlauch, oprac. W. Chwalewik, Wrocław1963 (BN II, 138) – wybór.

Kwiatki św. Franciszka z Asyżu, przeł. L. Staff, Warszawa 1978 lub wyd. nast.

Andrzej Lam, Minnesang. Niemiecka średniowieczna pieśń miłosna, Warszawa 1997.

Pierre Abelard, Historia moich niedoli i inne listy, przeł. i oprac. L. Joachimowicz, Warszawa 1993.

Pieśń o Nibelungach, przeł. i oprac. A. Lam, Warszawa 1996.

Prudencjusz (Aurelius Prudentius Clemens), Poezje, przeł. M. Brożek, Warszawa 1987 – Walka duszy – Psychomachia.

Wilhelm z Lorris, Jan z Meun, Powieść o Róży, przeł. i wstęp M. Frankowska-Terlecka, T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1997.

Podstawowe podręczniki i słowniki

Teresa Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1998 lub wyd. nast.

Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.

Tadeusz Witczak, Literatura Średniowiecza, Warszawa 1999.

Opracowania zalecane

Michał Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura średniowiecza i renesansu, przeł. A i A. Goreniowie, Kraków 1975.

Ernst R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. i oprac. A. Borowski, Kraków 1996 lub wyd. nast.

Aron Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa 1976.

Johann Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992.

Jacques Le Goff, Inteligencja w wiekach średnich, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1966 lub wyd. nast.

Julian Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.

Clive Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Warszawa 1995.

Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, red. P. Buchwald-Pelcowa i J. Pelc, Warszawa 1997 (1995).

Roman Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994 lub wyd. nast.

Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973 lub wyd. nast.

Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, red. T. Michałowska, Wrocław 1989.

Paweł Stępień, Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech tekstach: „Kazanie na dzień św. Katarzyny”, „Legenda o św. Aleksym”, „Lament świętokrzyski”, „Żołtarz Jezusow”, Warszawa 2003.

Karolina Targosz, Korzenie i kształty teatru do 1500 roku w perspektywie Krakowa, Kraków 1995.

Maciej Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987.

Jerzy Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993.

Wiesław Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.

2. Literatura renesansu

Teksty polskie – lektury obowiązkowe

Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 – Filip Kallimach, Jan z Wiślicy, Mikołaj Hussowski, Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek.

Biernat z Lublina, Ezop, wstęp S. Grzeszczuk, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997 – Żywot Ezopa Fryga oraz pierwsze 20 bajek.

Klemens Janicki (Janicjusz), Carmina. Dzieła wszystkie, wyd. i wstęp J. Krókowski, przeł. E. Jędrkiewicz, Wrocław 1966 lub: Klemens Janicki (Janicjusz), Poezje wybrane, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1975 – Tristium liber (Księga żalów).

Andrzej Frycz-Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voise, Wrocław 1977 lub wyd. nast. (BN I 229) – O poprawie Rzeczpospolitej.

Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954 lub wyd. nast. (BN I 109) lub: Pisma, oprac. R. Pollak, Warszawa 1961 – t. 1, ks. I i III.

Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1991 lub wyd. nast. (BN I 163).

Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1997 lub wyd. nast. (BN I 100).

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1962 lub wyd. nast. (BN I 3).

Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. K. Meller, Kraków 1997 – dedykacja, psalmy 1, 71, 110, 123, 136.

Jan Kochanowski, Treny, oprac. J. Pelc, Wrocław 1986 lub wyd. nast. (BN I 1).

Jan Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian Muza, przeł. L. Staff, Warszawa 1982 – Elegie, ks. I; Foricenia 1-50; Liryki.

Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1967 lub wyd. nast. – Zuzanna, Muza, Fragmenta.

Jan Kochanowski, Poematy okolicznościowe, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2018 – O śmierci Jana Tarnowskiego, Pamiątka Janowi Baptyście, hrabi na Tęczynie, Satyr (BDLPiO, t. 37)

Rozmowy Salomona z Marchołtem, przeł. i oprac. M. Eder, Wrocław 2014 – Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprosnym.

Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny. Krytyczna edycja staropolskiego przekładu Ulenspiegla, wydali R. Grześkowiak, E. Kizik, Gdańsk 2005, historie: 1–4, 12–14, 22–29, 33–34, 93–95.

Mikołaj Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Wrocław 2006 (BN I 308) – Krótka rozprawa, Kupiec, Wizerunk, Źwierzyniec – rozdział I, II i III, Figliki, Źwierciadło.

Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, wyd. Radosław Grześkowiak i Adam Karpiński przy współudziale Krzysztofa Mrowcewicza, Warszawa 2001 (BPS, t. 23).

Piotr Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, Wrocław 1995 lub wyd. nast. (BN I 70) – kazanie II i VII.

Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 2000 (BN I 182) – z sielanek: Dafnis, Kiermasz, Kołacze, Pomarlica, Żeńcy.

Teksty polskie – lektury zalecane

Jan Dantyszek, Pieśni, przeł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.

Jan Kochanowski, Dzieła wszystkie. Wydanie sejmowe, red. nacz. J. Woronczak [i in.], Wrocław 1983 – t. 2: Treny, oprac. M. R. Mayenowa, L. Woronczakowa, J. Axer, M. Cytowska 1983; t. 4: Pieśni, oprac. M. R. Mayenowa, K. Wilczewska, B. Otwinowska, M. Cytowska, 1992 (zapoznać się z wydaniem).

Mikołaj Kochanowski, Rotuły, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1997 (BPS, t. 10).

Marcin Kromer, Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego, przeł. S. Kozikowski, wstęp i oprac. R. Marchwiński, Olsztyn 1984.

Literatura ariańska w Polsce XVI wieku, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959.

Stanisław Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, Wrocław 1972 (BN I 210) – Rozmowa albo Dyjalog około egzekucyjej Polskiej Korony... – dyjalog pierwszy; O życiu i śmierci Jana Tarnowskiego.

Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984 – Stanisław Kleryka; Jan Smolik; Anonim Protestant.

Siedemset lat myśli polskiej, oprac. L. Szczucki, Warszawa1978 – t. 2: Filozofia i myśl społeczna XVI wieku, oprac. L. Szczucki.

Piotr Skarga, Żywoty świętych polskich, Kraków 1988.

Teatr polskiego renesansu. Antologia, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988.

Teksty obce

Ludovico Ariosto, Orland szalony, przeł. P. Kochanowski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1965 (BN II, 150).

Poggio Bracciolini, Opowieści ucieszne, przeł. I. Grześczak, przedmowa M. Wojtkowska-Maksymik, Warszawa 2019 (BR, t. 6).

Giovanni Boccaccio, Dekameron, przeł. E. Boye, Warszawa 1984.

Baltazar Castiglione, Książka o dworzaninie, przeł. i oprac. A. Borowski, Kraków 2018.

Historia o szlachetnej a pięknej Meluzynie, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2015 (BDLPiO, t. 20).

Erazm z Rotterdamu, Adagia, przeł. M. Cytowska, Wrocław 1973 (BN II, 172).

Erazm z Rotterdamu, Podręcznik żołnierza Chrystusowego, przeł. J. Domański, Warszawa 1965.

Erazm z Rotterdamu, Wybór pism, oprac. M. Cytowska, Wrocław 1992 (BN II, 231) – Pochwała głupoty, przeł. E. Jędrkiewicz.

Niccolo Machiavelli, Książę, przeł. W. Rzymowski, Wrocław 1980 (BN II, 159).

Tomasz Morus, Utopia, przeł. K. Abgarowicz, Lublin 1993.

Michel de Montaigne, Próby, prze³. T. Żeleński (Boy), t. 1-3, Warszawa 1985.

Francesco Petrarca, Wybór pism, oprac. K. Morawski, Wrocław 1983 (BN II, 206)

Francesco Petrarca, Drobne wiersze włoskie (Rerum vulgarium fragmenta), red. P. Salwa, Gdańsk 2006.

François Rabelais, Gargantua i Pantagruel, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1-2, Warszawa 1988.

Pierre Ronsard, Poezje, przeł. L. Staff [i in.], oprac. A. Sandauer, Warszawa 1965 – Sonety do Marii.

Podstawowe podręczniki i słowniki

Adam Karpiński, Renesans, Warszawa 2007.

Janusz Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1994 i nast.

Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.

Jerzy Ziomek, Renesans, Warszawa 1995.

Jerzy Ziomek, Literatura Odrodzenia, Warszawa 1987.

Opracowania

Claude Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975 – studia o Mikołaju z Hussowa i Andrzeju Krzyckim, Nurt utopijny w Polsce w dobie renesansu.

Józef Budzyński, Horacjanizm w liryce polsko-łacińskiej renesansu i baroku, Wrocław 1985.

Dobrym towarzyszom gwoli. Studia o „Foriceniach” i „Fraszkach” Jana Kochanowskiego, red. R. Krzywy, R. Rusnak, Warszawa 2014.

Eugenio Garin, Filozofia odrodzenia we Włoszech, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 1969.

Jan Kochanowski. Interpretacje, oprac. J. Błoński, Kraków 1989.

Jan Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, oprac. M. Korolko, Warszawa 1980 – W. Borowy, Kamienne rękawiczki; S. Graciotti, Fraszki i „Fraszki”; M. Hartleb, Nagrobek Urszulki.

Mirosław Korolko, O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Roman Krzywy, Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008.

Roman Krzywy, Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie do problematyki, Warszawa 2014.

Julian Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.

Teresa Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982.

Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, red. J. Sokolski, M. Cieński, A. Kochan, Wrocław 2007.

Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin, cz. 1-2, red. J. Okoń, Łódź 2005.

Janusz Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984.

Janusz Pelc, Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.

Problemy literatury staropolskiej, seria 1-3, oprac. J. Pelc, Wrocław 1972-1978.

Wiktor Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.

Marta Wojtkowska-Maksymik, „Gentiluomo cortigiano” i „dworzanin polski”. Dyskusja o doskonałości człowieka w „Il Libro del Cortigiano” Baldassarra Castiglionego i w „Dworzaninie polskim” Łukasza Górnickiego, Warszawa 2007.

3. Literatura baroku

Teksty polskie – lektury obowiązkowe

Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (BN I 186) – Wyprawa plebańska; Nowy Sowiźrzał abo raczej Nowyźrzał; Peregrynacja Maćkowa; Naenia abo Wiersz żałosny na śmierć Matysa Odludka.

Dramaty staropolskie, t. 4, oprac. J. Lewański, Warszawa 1961 – tu: P. Baryka, Z chłopa król.

Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996 (BPS, t. 5) – z Setnika pierwszego: I, II, III, XXV, XXXIa, XXXIII; z Setnika wtórego: I-VI.

Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991 (BN I 92) – Niepróżnujące próżnowanie – Lyricorum polskich księgi I, Epigramatów polskich księgi I; Trybut należyty wdzięczności Panu i Bogu albo Psalmodia polska – Psalm I–VI, XXXVI.

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, t. 1, wyd. A. Karpiński, Adverbia moralia w oprac. M. Mejora, Warszawa 1995 – Tobiasz wyzwolny, Adverbia moralia (adverbium I i II).

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Rozmowy Artaksesa i Ewandra, wyd. J. Dąbkowska-Kujko, Warszawa 2006 (BPS, t. 32) – Rozmowa pierwsza, Rozmowa trzecia, Rozmowa dziesiąta, Rozmowa dwanasta.

Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995 (BPS, t. 3) – Elegia pokutna do Naświętszej Panny, Rozmowa Panienki z Śmiercią, Na śklenicę malowaną, Waleta włoszczonowska, Mięsopust polski.

Hieronim Morsztyn, Wybór poezji, wstęp i oprac. R. Grześkowiak, Wrocław 2016 (BN I 326) – Szlachecka kondycyja, Ziemianin, Hejnał, Światowa Rozkosz.

Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988 lub wyd. nast. (BN I 257) – Kanikuła, Lutnia, Pokuta w kwartanie.

Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971 – Torquata Tassa Amintas; Psyche.

Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975 (BN I 215) – Kostyrowie obozowi, Votum, Myśl ludzka, Pieśń w ucisku, Treny żałosne, Emblemata: 2, 12, 17, 29, 36, 38, 41, 44, 49, 102, 113.

Krzysztof Opaliński, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953 lub wyd. nast. (BN I 147) – Przedmowa, księga I.

Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959 (BN I 174) – Poeta nowy; Coś nowego...

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979 lub wyd. nast. (BN I 62).

Poeci polskiego baroku, t. 1, oprac. J. Sokołowska, K. Żukowska, Warszawa 1965 – D. Naborowski.

Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, J. S. Gruchała, Wrocław 1992 (BN I 19) – Transakcyja wojny chocimskiej; Pieśni – Pieśń VI. Żywot ziemiański, Pieśni albo Treny XXXXVIII–XLI; Ogród, ale nie plewiony – część I; Moralia – Przypowieści część pierwsza.

Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, przeł. M. Plezia, Wrocław 1954 – księga I, rozdział 1; księga II, rozdział 1 i 3.

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Wykłady poetyki, przeł. S. Skimina, Wrocław 1958 – O poincie i dowcipie, rozdziały: 1 i 2.

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragment Lechiady, przeł. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko przy współudziale J. Okonia, Warszawa 1980 – księga II.

Kasper Twardowski, Lekcyje Kupidynowe, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1997 (BPS, t. 7).

Samuel ze Skrzypny Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980 (BN I 87) lub oprac. J. Ślaski, Warszawa 1983.

Torquato Tasso – Piotr Kochanowski, Gofred albo Jeruzalem wyzwolona, oprac. S. Grzeszczuk, Warszawa 1968 – pieśń I-IV, XVI, XX.

Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983 (BN I 73) lub: Roksolanki, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1999 (BPS, t. 13) – Ukochanym oblubieńcom, Dziewosłąb, chór trzeci.

Józef Bartłomiej Zimorowic, Sielanki nowe ruskie, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1999 (BN I 287) – Obmowa, Trużenicy, Kozaczyzna.

Teksty polskie – lektury zalecane

Józef Baka, Poezje, oprac. A. Czyż i A. Nawarecki, Warszawa 1986 lub wyd. nast.

Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 6, Warszawa 1963: Stanisław Herakliusz Lubomirski, Ermida.

Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta II, wstęp M. Dernałowicz, Warszawa 1985 i nast.

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, oprac. A. Karpiński, t. 1-2, Warszawa 1995 –Eklezyjastes; Decymka myśli świętych.

Stanisław Morsztyn, Smutne żale po utraconych dzieciach, oprac. D. Chemperek, R. Krzywy, Warszawa 2007 (BDLPiO, t. 2).

Wacław Potocki, Smutne zabawy, oprac. zespół pod kier. R. Krzywego, Warszawa 2012 (BDLPiO, t. 11).

Samuel Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976 (BN I 227).

Samuel Twardowski, Pałac Leszczyński, wydał R. Krzywy, Warszawa 2002 (BPS, t. 24).

Samuel Twardowski, Władysław IV, król polski i szwedzki, wydał R. Krzywy, Warszawa 2012 (BPS, t. 40).

Jan Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, t. 1-2, Warszawa 1973.

Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.

Kasper Twardowski, Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1998 (BPS, t. 11).

Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. J. Maciszewski, Warszawa 1966 lub: Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. A. Borowski, Kraków 1988.

Teksty obce

Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, oprac. S. Barańczak, Warszawa 1991.

Pedro Calderon, Życie snem, przeł. E. Boye, Wrocław 1956 (BN II, 102).

Pierre Corneille – Jan Andrzej Morsztyn, Cyd albo Roderyk, oprac. A. Karpiński i A. Stepnowski, Warszawa 1999 (BPS, t. 16).

Jean de La Bruyere, Charaktery, przeł. A. Tatarkiewicz, wstęp R. Barthes, Warszawa 1965.

Miguel de Cervantes Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy, przeł. i oprac. W. Charchalis, cz. 1-2, Poznań 2014–2016.

François de La Rochefoucauld, Maksymy i rozważania moralne, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1977.

Jean de La Fontaine, Bajki, przeł. S. Komar, wstęp L. Łopatyńska, Wrocław 1954 (BN II, 60) lub inne wydanie.

Giambattista Marino, Adon, przeł. Anonim, oprac. L. Marinelli i K. Mrowcewicz, Rzym – Warszawa 1993.

John Milton, Raj utracony, przeł. M. Słomczyński, Warszawa 1986.

Moliere, Dzieła, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1-3, Warszawa 1988 – Świętoszek; Skąpiec.

Blaise Pascal, Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), oprac. M. Tazbir, Warszawa 1989 i nast.

Jean Baptiste Racine, Andromacha. Berenika. Fedra, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (BN II, 242) – Fedra, przeł. A. Międzyrzecki.

Cesare Ripa, Ikonologia, przeł. I. Kania, Kraków 1998 lub wyd. nast.

William Shakespeare, Burza. Zimowa opowieść, przeł. S. Barańczak, Poznań 1991 – Burza.

William Shakespeare, Hamlet, książę Danii, przeł. S. Barańczak, Poznań 1990.

William Shakespeare, Król Lear, przeł. S. Barańczak, Poznań 1991.

William Shakespeare, Sen nocy letniej, Kupiec wenecki, przeł. S. Barańczak, Poznań 1992 – Sen nocy letniej.

William Shakespeare, Sonety, przeł., wstęp i oprac. S. Barańczak, Poznań 1996.

Św. Ignacy Loyola, Ćwiczenia duchowne, przeł. M. Bednarz, Kraków 1993 i nast.

Św. Teresa z Avila, Dzieła, przeł. H. Kossowski, t. 2, Kraków 1962 i nast. – Twierdza wewnętrzna.

Św. Jan od Krzyża, Dzieła, przeł. B. Smyrak, Kraków 1986 lub wyd. nast. – Noc ciemna; Żywy płomień miłości.

Podstawowe podręczniki i słowniki

Czesław Hernas, Barok, Warszawa 1973 lub wyd. nast.

Czesław Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1995.

Janusz Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.

Opracowania

Claude Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, oprac. H. Dziechcińska, E. J. Głębicka, Warszawa 1993.

Claude Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975.

Claude Backvis, Panorama poezji polskiej okresu baroku, t. 1-2, red. naukowa A. Nowicka-Jeżowa, R. Krzywy, Warszawa 2003.

Jan Błoński, Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967 lub wyd. nast.

Stanisław Grzeszczuk, Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1970.

Adam Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich, Wrocław 1983.

Tibor Klaniczay, Renesans, manieryzm, barok, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1986.

Alina Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.

Zbigniew Ogonowski, Socynianizm. Dzieje – poglądy – oddziaływanie, Warszawa 2015.

Janusz Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.

Roman Pollak, „Goffred” Tassa – Kochanowskiego, Wrocław 1973.

Marek Prejs, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.

Alojzy Sajkowski, Barok, Warszawa 1987.

Jacek Sokolski, Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i barokowej literaturze polskiej wobec tradycji średniowiecznej, Wrocław 1991 lub wyd. nast.

Jadwiga Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa 1978.

Jadwiga Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.

Ludwika Szczerbicka-Ślęk, W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973.

Krystyna Targosz, Teatr dworski Władysława IV, Kraków 1965.

1. Zajęcia organizacyjne

2. Początki chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Postać św. Wojciecha Sławnikowica

3. Początki pieśni religijnej w języku polskim ("Bogurodzica", "Świebodność Boga żywego")

4. Człowiek epoki średniowiecza wobec śmierci ("Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią")

5. Ewangelia Dzieciństwa w "Rozmyślaniu przemyskim"

6. Wzór bohaterskiej śmierci na przykładzie hrabiego Rolanda

7. W poszukiwaniu rodzimych śladów kultury rycerskiej - Zawisza Czarny, Władysław III Warneńczyk

8. Autotematyzm i samoświadomość autorów polskiego renesansu (Klemens Janicki)

9. Rejowa koncepcja zbioru epigramatycznego ("Zwierzyniec" / "Przypowieści przypadłe")

10. Italia w poetyckim imaginarium Jana z Czarnolasu. O genezie polskojęzycznej Muzy Mistrza Jana

11. Poetycka samoświadomość Jana Kochanowskiego ("Muza", "Psałterz Dawidów", Pieśń II 24)

12. Humor i egzystencjalna refleksja w czarnoleskich "Fraszkach"

13. Poeta w służbie społeczeństwu (Pieśń II 12, 19)

14. "Odprawa posłów greckich" a "Troas" - dwa modele późnorenesansowej tragedii w Polsce

15. Kolokwium lekturowe

16. Refleksja autotematyczna w "Sielankach" Szymona Szymonowica ("Dafnis", "Kiermasz")

17. Kreacja sowizdrzalskiego antybohatera ("Fraszki Sowiźrzała nowego", "Naenia na śmierć Matysa Odludka")

18. Barokowa Muza Daniela Naborowskiego

19. Maciej Kazimierz Sarbiewski - "Sarmacki Horacy"

20. Koncept i puenta w poezji kunsztownej wieku XVII - "Lutnia" i "Kanikuła" Jana Andrzeja Morsztyna

21. Doświadczenie wojny w twórczości Zbigniewa Morsztyna

22. Wokół banicji polskich arian ("Pieśń w ucisku", "Bando na aryjany")

23. Oblicza sarmackiego mesjanizmu ("Transakcyja wojny chocimskiej", "Psalmodia polska")

24. Oświeceniowa satyra w służbie odnowy społeczeństwa ("Świat zepsuty" Ignacego Krasickiego

25. "Monachomachia" Ignacego Krasickiego wobec konwencji starożytnego "heroicum"

26. Stanisław Trembecki - poeta, bon vivant, libertyn

27. Od Bohomolca do Zabłockiego - przemiany osiemnastowiecznego gatunku komediowego

28. Polski sentymentalizm wobec narodowej przeszłości

29. "Śpiewy historyczne" Juliana Ursyna Niemcewicza - projekt syntezy dziejów narodu na trudny czas porozbiorowej smuty

30. Kolokwium lekturowe

wykład, pogadanka, prezentacja multimedialna

Obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze), przygotowanie do ćwiczeń (znajomość stanu badań i tekstów źródłowych, posiadanie kopii analizowanych w trakcie zajęć lektur), aktywność (uczestnictwo w dyskusji), zaliczenie kolokwiów kontrolnych. W drugim semestrze słuchacze składają w wyznaczonym terminie pracę zaliczeniową na uzgodniony z prowadzącym temat. Pozytywne zaliczenie zajęć w obu semestrach oraz pozytywna ocena z pracy zaliczeniowej stanowią warunki dopuszczenia słuchacza do egzaminu ustnego w sesji letniej. Wystawiając notę końcową, prócz odpowiedzi na zadane pytania egzaminator uwzględnia ocenę z pracy rocznej, stanowiącą 1/4 oceny z egzaminu.

Głażewski Jacek / Rusnak Radosław