Poetyka i analiza dzieła literackiego [3001-11A1PA] Rok akademicki 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 4

Zarówno wybrane rozprawy z listy lektur podanej w części A sylabusa (lektury obowiązkowe na egzamin), jak i dodatkowe teksty teoretyczne oraz teksty literackie (w całości) zostały przypisane do poszczególnych zagadnień (patrz "zakres tematów").

Dodatkowe krótkie utwory literackie lub ich fragmenty potrzebne do pracy warsztatowej na zajęciach będą przekazywane bezpośrednio przez prowadzącą.

SEM. I

1. Wiersz i proza

- Stefan Sawicki, Wokół opozycji: wiersz – proza, [w:] tegoż, Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981; przedruk [w:] Problemy teorii literatury, wyb. H. Markiewicz, Wrocław 1987, seria 2.

2. System wersyfikacyjny; średniowieczny wiersz polski

- M. Dłuska, System wersyfikacyjny, w: tejże, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980 lub w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1 (z cz. 1 tekstu pojęcia ogólne + z cz. 2 średniowieczny wiersz zdaniowy).

- M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1962 (i wyd. nast.), fragment poświęcony wierszowi średniowiecznemu.

3. Sylabizm

- M. Dłuska, System wersyfikacyjny, w: tejże, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980 lub w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1, fragment poświęcony sylabizmowi.

- M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1962 (i wyd. nast.), fragment poświęcony wierszowi sylabicznemu.

- Zdzisława Kopczyńska, Lucylla Pszczołowska, Znaczenie i wartość form wierszowych w kontekście literackim epoki: (poezja polskiego baroku), "Pamiętnik Literacki" 1969/3.

4. Sylabotonizm

- M. Dłuska, System wersyfikacyjny, w: tejże, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980 lub w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1, fragment poświęcony sylabotonizmowi.

- M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1962 (i wyd. nast.), fragment poświęcony wierszowi sylabotonicznemu.

5. Tonizm

- M. Dłuska, System wersyfikacyjny, w: tejże, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980 lub w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1, fragment poświęcony tonizmowi.

- M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1962 (i wyd. nast.), fragment poświęcony wierszowi tonicznemu.

- T. Dobrzyńska, Z. Kopczyńska, Polski wiersz toniczny: w poszukiwaniu formuły systemu, "Pamiętnik Literacki" 1977/1.

6. Wiersz - węzłowe punkty wersów; strofika

- Maria Dłuska, Wiersz, [w:] tejże, Studia i rozprawy, Kraków 1970, t. 1; przedruk [w:] Problemy teorii literatury, red. H. Markiewicz, Wrocław 1967; przedruk [w:] tejże, Prace wybrane, red. S. Balbus, Kraków 2001, tom 1; także w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, tom 1.

- Maria Dłuska, Klauzula, [w:] tejże, Próba teorii wiersza polskiego, Kraków 1980; przedruk [w:] tejże, Prace wybrane, red. S. Balbus, Kraków 2001, tom 2.

7. Heksametr polski

- Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska, Heksametr polski: właściwości rytmiczne i funkcje znakowe, "Pamiętnik Literacki", 1983/2.

8. Wiersz nieregularny; rym męski

- L. Pszczołowska, Boje o rym, "Pamiętnik Literacki" 1970/4.

9. Wiersz wolny

- Lucylla Pszczołowska, Druga połowa XX wieku [w:] tejże, Wiersz polski, Zarys historyczny, Wrocław 1997 (i wyd. nast.).

- M. Dłuska, System wersyfikacyjny, w: tejże, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980 lub w skrypcie: Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1, fragment poświęcony współczesnemu wierszowi zdaniowemu oraz część 3. System emocyjny i 4. Wiersz emocyjny współczesny.

10. Systemy wersyfikacyjne - powtórzenie

- Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska, Funkcje semantyczne form wierszowych w poezji polskiego romantyzmu: Mickiewicz - Słowacki - Zaleski, "Pamiętnik Literacki" 1986/3.

11. Wersologia - kolokwium

12. Tropy i inne zabiegi stylistyczne

- J. Ziomek, Tropy, [w:] tegoż, Retoryka opisowa, Wrocław 1990 (i wyd. nast.).

13. Metafora

- T. Dobrzyńska, Granice metafory, [w:] Metafora, red. M.R. Mayenowa, Wrocław 1984.

14. Podmiot liryczny, typy liryki

- J. Sławiński, O kategorii podmiotu lirycznego, [w:] tegoż, Dzieło, język, tradycja, Kraków 1998.

15. Wiersz: analiza i interpretacja - kolokwium semestralne

SEM. II

1. Postać w dziele literackim

- Władimir Propp, Morfologia bajki, przeł. S. Balbus, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4; [lub] Włodzimierz Propp, Morfologia bajki, przeł. W. Wojdyga-Zagórska, Warszawa 1976.

- Henryk Markiewicz, Postać literacka, [w:] tegoż, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.).

2. Czas i przestrzeń w dziele literackim

- Henryk Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, [w:] tegoż, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.).

+ Magdalena Tull, Niezgodność brzmień, [w:] tejże, Włoskie szpilki, Warszawa 2011 (i wyd. następne).

3. Techniki i strategie narracyjne - narracja auktorialna

- Franz Stanzel, Typowe formy powieści, przeł. R. Handke, [w:] Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym, red. R. Handke, Kraków 1980; przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, Warszawa 2000 (i wyd. nast.).

4. Techniki i strategie narracyjne - narracja pierwszooosobowa

- Michał Głowiński, O powieści w pierwszej osobie, [w:] tegoż, Gry powieściowe lub „Prace wybrane”, t. 2, Narracje literackie i nieliterackie, Kraków 1997

+ Jarosław Iwaszkiewicz, Wzlot, „Twórczość" 1957, nr 12; [przedruk np. w:] tegoż, O psach, kotach i diabłach, Warszawa 1968 lub tegoż, Opowiadania zebrane, t. 3, Warszawa 1969.

5. Techniki i strategie narracyjne - mowa pozornie zależna i narracja personalna

- Dawid Hopensztand, Mowa pozornie zależna w kontekście „Czarnych skrzydeł”, [w:] Stylistyka teoretyczna w Polsce, pod red. K. Budzyka, Warszawa 1946.

6. Techniki i strategie narracyjne - strumień świadomości oraz "nietypowe formy powieści"

- Stanisław Eile, Strategia narracyjna z perspektywy postaci powieściowych, [w:] tegoż, Światopogląd powieści, Wrocław 1973; przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, Warszawa 2000 (i wyd. nast.).

+ Jerzy Andrzejewski, Bramy raju, Warszawa 1960 (i wyd. nast.); [przedruk w:] tegoż, Trzy opowieści, Wrocław 1998.

7. Instancje nadawcze i odbiorcze dzieła literackiego

- Aleksandra Okopień-Sławińska, Relacje osobowe w komunikacji literackiej, [w:] tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), Wrocław 1985 (i wyd. nast.); przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, Warszawa 2000 (i wyd. nast.).

+ Tadeusz Borowski, Dzień na Harmenzach, [w:] tegoż, Pożegnanie z Marią, Warszawa 1948 (lub inne wyd. lub wybór).

8. Dialog a dialogowość (Bachtin) w dziele literackim

- Michaił Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego, [w:] tegoż, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970; przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, Warszawa 2000 (i wyd. nast.).

+ Kazimierz Brandys, Wywiad z Ballmeyerem, [w:] tegoż, Romantyczność, Warszawa 1960 (i wyd. nast. lub inny zbiór).

9. Stylizacja, pastisz, parodia

- Stanisław Balbus, Historycznoliteracka aktywność stylizacji, [w:] tegoż, Między stylami, Kraków 1993.

- Ryszard Nycz, Parodia, [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, et al., Wrocław 1993 (i wyd. nast.).

10. Gatunkowy wymiar dzieła literackiego

- Michał Głowiński, Gatunek literacki i problemy poetyki historycznej, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, red. E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Warszawa 1983.

- Stanisław Balbus, Zagłada gatunków, [w:] Genologia dzisiaj, red. W. Bolecki, I. Opacki, Warszawa 2000.

11. Sylwiczność

- Ryszard Nycz, Współczesne sylwy wobec instytucji literatury, [w:] tegoż, Sylwy współczesne. Problem konstrukcji tekstu, Wrocław 1984 i nast.

12. Literatura stosowana

- Stefania Skwarczyńska, O pojęcie literatury stosowanej, „Pamiętnik Literacki” 1931 (wydanie rocznikowe).

12. Tragedia grecka wg Arystotelesa

- Arystoteles, Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wrocław 1983, 1989 (BN II 209); [lub w:] tegoż, Retoryka. Poetyka, przeł. H. Podbielski, Warszawa 1988.

+ Sofokles, Król Edyp (wyd. dowolne).

13. Dramat - literackość i teatralność

- D. Ratajczakowa, Sługa dwóch panów: dwoisty żywot dramatu, "Teksty Drugie" 1990, nr 5-6.

+ Juliusz Słowacki, Balladyna (wyd. dowolne).

14. Dramat - tworzywo słowne, formy podawcze, metatekst

- M. Prussak, Pytania o monolog w dramacie romantycznym, [w:] tejże, Czy jeszcze słychać głos romantyzmu, Warszawa 2007.

- I. Jajte-Lewkowicz, Parateksty na wolności. O roli didaskaliów w dramacie współczesnym, [w:] Dramat w tekście, tekst w dramacie, red. A. Grabowski, J. Kopciński, Warszawa 2014.

Praca warsztatowa wspólna (dyskusja), indywidualna i/lub w grupach.

Punktem wyjścia każdych zajęć jest omówienie wskazanego tekstu teoretycznego. Praktycznemu utrwaleniu wiedzy na temat określonego zagadnienia poetologicznego służą ćwiczenia z wykorzystaniem wybranych tekstów literackich (ich całości lub fragmentów).

Ocena na podstawie: przygotowania do zajęć, wyników kolokwiów, prac semestralnych.

Praca pisana na koniec pierwszego semestru (analiza i interpretacja wskazanego utworu poetyckiego) ma charakter kolokwium.

W drugim semestrze student samodzielnie przygotowuje rozprawę zawierającą analizę i interpretację opowiadania wybranego z wskazanej (na początku II półrocza) listy. Przed napisaniem pracy należy obowiązkowo odbyć indywidualną konsultację (na dyżurze) z prowadzącą zajęcia. Wymagane jest dostarczenie tekstu w wersji drukowanej i elektronicznej (mail).

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) zaliczenie zajęć nie jest możliwe.

Zaliczenie obu semestrów ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu. Zakres egzaminu odpowiada programowi znajdującemu się w części ogólnej sylabusa (ćwiczenia obejmują jedynie wybrane zagadnienia).