Historia kultury polskiej XIX w. [3002-1HKP2COD]
Semestr zimowy 2023/24
Ćwiczenia,
grupa nr 3
Przedmiot: | Historia kultury polskiej XIX w. [3002-1HKP2COD] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Zajęcia: |
Semestr zimowy 2023/24 [2023Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 3 [pozostałe grupy] |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Termin i miejsce:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Liczba osób w grupie: | 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Limit miejsc: | 14 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Prowadzący: | Justyna Jaworska | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatura: |
Zajęcia będą poświęcone figurom kobiecym (konkretnym bohaterkom, a na ich przykładzie typom czy modelom kobiecości ) w literaturze polskiej XIX wieku (z odniesieniami do kultury europejskiej). Przy tej okazji mówić będziemy o procesach emancypacji, modernizacji, ale tez o utrwalonych wzorcach czy wyobrażeniach tradycyjnych i o ich nośności obecnie. Zajęcia zostaną zilustrowane materiałami wizualnymi (obrazy, fragmenty ekranizacji). Wybrane lektury: Maria Janion, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996 Monika Rudaś-Grodzka i inne (red.), ...czterdzieści i cztrery. Figury literackie. Nowy kanon, Warszawa 2016 Alicja Urbanik-Kopeć, Matrymonium, O małżeństwie nieromantycznym, Warszawa 2022 Agnieszka Dauksza, Kobiety na drodze. Doświadczenie przestrzeni publicznej w literaturze przełomu XIX i XX wieku, Kraków 2013 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Zakres tematów: |
1. Polonia / matka Polka Obrazy: m. in. Malczewskiego, Grottgera, pocztówki patriotyczne, interpretacje współczesne Teksty: Adam Mickiewicz, Do Matki Polki Kazimiera Szczuka Matka Polka, w: ...czterdzieści i cztrery. Figury literackie. Nowy kanon, Warszawa 2016 Sławomira Walczewska Damy, rycerze, feministki, Kraków 2000 (fragm.) konteksty: Maria Janion, Bogini Wolności (dlaczego rewolucja jest kobietą?), [w:] tejże, Kobiety i duch inności, Warszawa 2006 zagadnienia: figura Polonii – figura Matki Polki – symbolika wizualna – kod mesjanizmu – kobiecość a polskość 2. Dziewica bohater Obrazy: wizerunki śmierci heroicznej, Grażyna i Emilia Plater Teksty: Ewa Toniak, “Nic łatwiejszego nad bohaterów miłości”. O “Śmierci pułkownika” Adama Mickiewicza, [w:] tejże, Śmierć bohatera, Gdańsk 2015 Maria Janion Kobieta – Rycerz [w:] tejże, Kobiety i duch inności, Warszawa 2006 konteksty: Adam Mickiewicz Śmierć pułkownika; Grażyna (fragmenty) zagadnienia: kobieca śmierć heroiczna – płeć bohatera 3. Dama kameliowa / gruźliczka Obrazy: Jane Campion Jaśniejsza od gwiazd (2009), fragmenty ekranizacji/inscenizacji Damy kameliowej i Traviaty Susan Sontag, Choroba jako metafora, Warszawa 1999 konteksty: Maria Janion, Romantyzm i egzystencja, o Chopinie, Gdańsk 2006 zagadnienia: kreacja romantycznego „ja” – gruźlica jako metafora 4. Halka Obrazy: fragmenty opery, fotografie z epoki, folklor w malarstwie Teksty: Ewa Partyga Halka, czyli kobieta, w: tejże, Wiek XIX. Przedstawienia, Warszawa 2016 Katarzyna Czeczot Halka, w: ...czterdzieści i cztrery. Figury literackie. Nowy kanon, Warszawa 2016 konteksty: Władysław Reymont Chłopi zagadnienia: szlachta a lud – folklorystyczne klisze kobiecości 5. Wdowa / kobieta pracująca Obrazy: fotografie po powstaniu styczniowym Teksty: Eliza Orzeszkowa, Marta (1873) konteksty: Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem; Stefan Żeromski Wierna rzeka Marian Płachecki Wojny domowe. Szkice z antropologii słowa publicznego w dobie zaborów Grażyna Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996 zagadnienia: żałoba narodowa – rola kobiety po powstaniu styczniowym – sytuacja kobiety samotnej 6. Czytelniczka / heroina romansu Materiały: „Bluszcz”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Kłosy” etc.; Teksty: Józef Bachórz, Romantyzm a romanse. Studia i szkice o prozie polskiej w pierwszej połowie XIX wieku, Gdańsk 2005 fragmenty romansu popularnego, np. “Barbara Ubryk” konteksty: Jerzy Franke, W kręgu ofiary i poświęcenia (o prasie kobiecej, fragm. o „Bluszczu”) Papierowi bandyci (antologia powieści brukowej, Łódź 2019, fragmenty) zagadnienia: prasa ilustrowana, prasa kobieca – powieść w odcinkach – umasowienie wzorców 7. Izabela / anima Obrazy: fragmenty “Lalki” Hasa i Bera, inscenizacja Wojciecha Kościelniaka Teksty: Olga Tokarczuk Lalka i perła, Kraków 2001 Inga Iwasiów, Lalka, w: ..czterdzieści i cztrery. Figury literackie. Nowy kanon, Warszawa 2016 Ewa Paczoska, Buduar Izabeli, w: tejże, Lalka, czyli ropad świata, Warszawa 2008 konteksty: Bolesław Prus, Lalka (fragmenty) zagadnienia: Izabela Łęcka w świetle psychologii głębi – postaci kobiece u Prusa 8. Konsumentka / kobieta w mieście Obrazy: Wszystko dla pań (serial BBC, 2012), Jego ekscelencja subiekt (1933) Teksty: Emile Zola, Wszystko dla pań Karl Marx, Fetyszyzm towarowy konteksty: Anne Friedberg: Mobilne i wirtualne spojrzenie w nowoczesności: „flâneur/flâneuse” [w:] Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna, red. Tomasz Majewski, Warszawa 2009 zagadnienia: flaneuryzm i kleptomania – kobieta w przestrzeni publicznej – narodziny reklamy – fetyszyzm towarowy 9. Salome/ Obca Obrazy: kobieta orientalna (Gustave Moreau, Jean-Leon Gerome, Henryk Siemiradzki, Franciszek Żmurko etc.); film Ziemia obiecana Wajdy (fragm.) Teksty: Władysław Reymont Ziemia obiecana (fragm.) Gustave Flaubert Salambo (fragm.) konteksty: Edward Said, Orientalizm, Warszawa 2007 Timothy Mitchell, Egipt na wystawie świata, Warszawa 2001 Linda Nochlin Orient wyobrażony (skrypt do AV) zagadnienia: kolonializm, orientalizacja kobiet – kobieta jako “inna” 10. Mieszczanka Obrazy: Filip Bajon, Panie Dulskie (2015), wybrane inscenizacje Zaposkiej (ale i dramat/spektakl Jana Czaplińskiego Zapolska Superstar, czyli jak przegrać żeby wygrać) Teksty: Gabriela Zapolska, wybrany dramat Elżbieta Kaczyńska, Straszni mieszczanie i jeszcze strasznjiejsza drobnomieszczańskość, w: tejże, Pejzaż miejski z zaściankiem w tle, Warszawa 1999 konteksty: Witold Rybczyński, Dom. Krótka historia idei, Warszawa 1996 Agata Chałupnik Sztandar ze spódnicy, Warszawa 2004 zagadnienia: mieszczaństwo – „dulszczyzna” – kobiety w domu i emancypacja – sylwetka Zapolskiej 11. Histeryczka Obrazy: zdjęcia Charcota, obrazy Muncha i Weissa, Niebezpieczna metoda, reż. David Cronenberg (2011); Teksty: Stanisław Przybyszewski Śnieg Dorota Sajewska Języki histerii [w:] tejże, Chore sztuki, Kraków 2004 konteksty: Paweł Dybel Urwane ścieżki. Przybyszewski – Freud – Lacan, Kraków 2000 zagadnienia: obrazy histerii – psychoanaliza – medykalizacja kobiecej histerii 12. Odmieniec Obrazy: Białe małżeństwo, reż. Magdalena Łazarkiewicz (1992) Teksty: Maria Janion, Gdzie jest Lemańska? [w:] tejże, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996 Maria Komornicka, Utwory poetyckie konteksty: Izabela Filipiak, Obszar odmienności. Rzecz o Marii Komornickiej, Gdańsk 2006 Otto Weininger, Płeć i charakter zagadnienia: transgresje tożsamości – psychoanaliza – postać Marii Komornickiej |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Metody dydaktyczne: |
Wspólna analiza tekstów (przesyłanych elektronicznie), dyskusja, elementy wykładu. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Metody i kryteria oceniania: |
Zajęcia będą oceniane na podstawie frekwencji, aktywności oraz semestralnej pracy zaliczeniowej. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi: |
Tytuł zajęć: "Bohaterki. Literackie wizerunki kobiet". |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.