Węzłowe problemy wybranej epoki historycznej w świetle źródeł i monografii (średniowiecze) [2900-L-WP-ŚR-EA] Rok akademicki 2023/24
Egzamin, grupa nr 3

Egzamin typu A

Podręczniki:

R. Michałowski, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 2009.

B. Zientara, Historia powszechna, Warszawa 1973 (i następne wydania) – uzupełniająco dla późnego średniowiecza.

T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572 roku, Warszawa 2013 [do końca XV w.]

+ 7 monografii do wyboru:

Monografie: historia Polski średniowiecznej (do wyboru 3 pozycje):

* J. Banaszkiewicz, Podanie o Piaście i Popielu, Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Warszawa 1986 lub 2010.

* J. Banaszkiewicz, Polskie dzieje bajeczne Mistrza Wincentego Kadłubka, Wrocław 1998.

* S. Bylina, Chrystianizacja wsi polskiej u schyłku średniowiecza, Warszawa 2002.

* Z. Dalewski, Rytuał i polityka. Opowieść Galla Anonima o konflikcie Bolesława Krzywoustego ze Zbigniewem, Warszawa 2005.

* Z. Dalewski, Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsca i uroczystości inauguracji władcy w Polsce średniowiecznej do końca XIV wieku, Warszawa 1996.

* W. Drelicharz, Idea zjednoczonego królestwa w średniowiecznym dziejopisarstwie polskim, Kraków 2012.

* J. Kłoczowski, Wspólnoty zakonne w średniowiecznej Polsce, Lublin 2010.

* J. Maciejewski, Episkopat polski doby dzielnicowej 1180 – 1320, Kraków – Bydgoszcz 2003.

* M. Michalski, Kobiety i świętość w żywotach trzynastowiecznych księżnych polskich, Poznań 2004.

* R. Michałowski, Princeps fundator. Studium z dziejów kultury politycznej w Polsce X – XIII wieku, Warszawa 1993.

* R. Michałowski, Zjazd Gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Wrocław 2005.

* K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego, Wrocław 1987.

* A. Pleszczyński, Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963 – 1034). Narodziny stereotypu, Lublin 2008.

* E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.

* I. Skierska, Sabbatha sanctifices. Dzień święty w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2008.

* K. Skwierczyński, Recepcja idei gregoriańskich w Polsce do początku XIII wieku, Wrocław 2005

* M. Starnawska, Świętych życie po życiu. Relikwie w kulturze religijnej na ziemiach polskich w średniowieczu, Warszawa 2008

* P. Węcowski, Początki Polski w pamięci historycznej późnego średniowiecza, Kraków 2014.

* A. Witkowska, Kulty pątnicze piętnastowiecznego Krakowa. Z badań nad miejską kulturą religijną, Lublin 1984.

* H. Zaremska, Żydzi w średniowiecznej Polsce. Gmina krakowska, Warszawa 2011

* B. Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1975

* P. Żmudzki, Władca i wojownicy. Narracje o wodzach, drużynie i wojnach w najdawniejszej historiografii Polski i Rusi, Wrocław 2009

Historia powszechna (4 pozycje do wyboru):

* G. Althoff, Ottonowie. Władza królewska bez państwa, Warszawa 2009.

* G. Althoff, Potęga rytuału. Symbolika władzy w średniowieczu, Warszawa 2011.

* R. Bartlett, Tworzenie Europy. Podbój, kolonizacja i przemiany kulturowe 950 – 1350, przeł. G. Waluga, Poznań 2003.

* M. Bloch, Królowie cudotwórcy. Studium na temat nadprzyrodzonego charakteru przypisywanego władzy królewskiej zwłaszcza we Francji i w Anglii, Warszawa 1998

* C. W. Bynum, Holy Feast and Holy Fast. The religious significance of food to medieval women, Berkley – Los Angeles – London 1987.

* Christianization and the Rise of Christian Monarchies. Scandinavia, Central Europe and Rus’ c. 900 – 1200, red. N. Berend, Cambridge 2007

* Z. Dalewski, Modele władzy dynastycznej w Europie Środkowo-Wschodniej we wcześniejszym średniowieczu, Warszawa 2014.

* G. Duby, Rycerz, kobieta i ksiądz. Małżeństwo w feudalnej Francji, przeł. H. Geremek, Warszawa 1986.

* P. Geary, Furta sacra. Thefts of Relics in the Central Middle Ages, Princeton 1978.

* A. Gieysztor, Mitologia Słowian, wyd. 2, oprac. A. Pieniądz, Warszawa 2006.

* M. T. Gronowski, Spór o tradycję. Cluny oczyma swoich i obcych: pomiędzy pochwałą a negacją, Kraków 2013

* Historia życia prywatnego, t. 2: Od Europy feudalnej do renesansu, red. G. Duby, Wrocław 1998.

* D. Iogna-Prat, Ład i wykluczenie. Cluny i społeczność chrześcijańska wobec herezji, judaizmu i islamu (1000 – 1150), Kraków 2013.

* E.H. Kantorowicz, Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej, Warszawa 2007.

* R. Kiersnowski, Moneta w kulturze wieków średnich, Warszawa 1988

* J. Kłoczowski, Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 1998

* J. Kłoczowski, Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie, Poznań 2003.

* G. Koziol, Błaganie o przebaczenie i łaskę. Porządek rytualny i polityczny wczesnośredniowiecznej Francji, Warszawa 2009.

* A. Kuźmiuk-Ciekanowska, Święty i historia Dynastia Przemyślidów i jej bohaterowie w dziele mnicha Krystiana, Kraków 2007.

* H. C. Lawrence, Monastycyzm średniowieczny: Formy życia religijnego w średniowiecznej Europie Zachodniej, Warszawa 2005

* L. Leciejewicz, Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy, Wrocław 1989.

* J. Le Goff, Inteligencja w wiekach średnich, Warszawa 1997 (i późniejsze wydania).

* J. Le Goff, Święty Ludwik, Warszawa 2001.

* A. Guriewicz, Kultura I społeczeństwo średniowiecznej Europy, Warszawa 1997.

* E. Le Roy Ladurie, Montaillou. Wioska heretyków 1294 – 1324, Warszawa 1988

* M. Małowist, Wschód i zachód Europy w XIII – XVI wieku, Warszawa 1973 (i późniejsze wydania.

* T. Manteuffel, Narodziny herezji, Warszawa 1963 (i późniejsze wydania).

* J-C. Maire Vigueur, Rycerze i mieszczanie. Wojna, konflikty i społeczeństwo w średniowiecznych Włoszech, XII – XIII wieku, Warszawa 2008.

* R. Mazo Karras, Seksualność w średniowiecznej Europie, Warszawa 2005

* M. McCormick, Narodziny Europy. Korzenie gospodarki europejskiej, 300-900, Warszawa 2007.

* R. McKitterick, Królestwa Karolingów. Władza – konflikty – kultura 751 – 987, Warszawa 2011.

* K. Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004

* C. Morris, Monarchia papieska. Dzieje Kościoła Zachodniego w latach 1050 – 1250, Kęty 2015,

* M. Pacaut, Dzieje Cluny, Kraków 2010.

* A. Pleszczyński, Przestrzeń i polityka: studium rezydencji władcy wcześniejszego średniowiecza na przykładzie czeskiego Wyszehradu, Lublin 2000.

* J. Pysiak, Król i Korona Cierniowa. Kult relikwii we Francji Kapetyngów, Warszawa 2012

* P. Riché, Karolingowie. Ród który stworzył Europę, Warszawa 1997

* H. Samsonowicz, Życie miasta średniowiecznego, Poznań 2001.

* J.- C. Schmitt, Gest w średniowiecznej Europie, Warszawa 2006.

* J. C. Schmitt, Duchy: żywi i umarli w społeczeństwie średniowiecznym, Warszawa 2002

* K. Skwierczyński, Mury Sodomy. Piotra Damianiego „Księga Gomory” i walka z sodomią wśród kleru, Kraków 2011

* J. Strzelczyk, Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy, Warszawa 1987

* J. Strzelczyk, Longobardowie. Ostatni z wielkiej wędrówki ludów, V – VIII wiek, Warszawa 2015.

* M. Tomaszek, Klasztor i jego dobroczyńcy. Średniowieczna narracja o opactwie Brauweiler i rodzie królowej Rychezy, Kraków 2007

* D. Třestík, Narodziny Wielkich Moraw. Morawianie, Czesi i Europa Środkowa w latach 791 – 871, Warszawa 2009

* A. Vauchez, Duchowość średniowiecza, Gdańsk 1996.

* I. Wood, Królestwa Merowingów. Władza – społeczeństwo – kultura, 450 - 751, Warszawa 2009.

* B. Yorke, Królowie i królestwa Anglii w czasach Anglosasów, 600-900, Warszawa 2009.

* B. Zientara, Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985.

dr hab. Grzegorz Pac