Literatura na mapie kultury (polska i światowa) [3007-S1B1LM] Rok akademicki 2024/25
Wykład, grupa nr 1

Wybrane pozycje z literatury podmiotu:

- Z. Bauman, „Ponowoczesnośc jako źródło cierpień”, „Obcy u naszych drzwi”, „Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość”

- P. Bourdieu, „Reguły sztuki: geneza i struktura pola literackiego”

- G. Bataille, „Historia erotyzmu”

- A. Bielik-Robson (red.), „Deus otiosus: nowoczesność w perspektywie postsekularnej”

- J. Brach-Czaina, „Szczeliny istnienia”

- Burzyńska A., Markowski M.P., „Teorie literatury XX wieku”

- P. Czapliński, „Polska do wymiany i nasze wielkie narracje”, „Poruszona mapa”

- E. Domańska (red.), „Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki”

- „Encyklopedia gender. Płeć w kulturze”

- A. Dziadek (red.) „Formy męskości”

- A. Giddens, „Nowoczesność i tożsamość. >Ja< i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności”, „Klimatyczna katastrofa”

- H. Gosk, „Wychodzenie z >cienia imperium<: wątki postzaleznościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku”

- T. Kizwalter, „Polska nowoczesność. Genealogia”

- „Płeć i naród: trans/lokacje”

- A. Leder, „Prześniona rewolucja”

- A. Leszczyński, „Ludowa historia Polski”

- M.P. Markowski, R.Nycz (red.), „Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy”

- R. Nycz, „Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura”

- B. Olsen, „W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów”

I semestr:

1. Literatura i osocze kultury: relacje. Przemiany kultury ostatnich 40 lat a zmiany funkcji literatury. Czy literatura jest jeszcze potrzebna?

2. Przygody podmiotowości: od podmiotu nowoczesnego do ponowoczesnego, od świata losów do świata wyborów. Konteksty filozoficzne i antropologiczne (na wybranych przykładach)

3. Człowiek i rzeczywistość. Typy rzeczywistości. Człowiek i rzecz

4. Globalizacja - szanse, zagrożenia, rozpoznania. „Literatura europejska”, „literatura światowa” – przemiany znaków identyfikacji. „Global nation”

5. W poszukiwaniu lokalności: Europa Środkowo-Wschodnia Co po „rodzinnej Europie”? Centrum? Prowincja?

6. Ciało i płeć na mapie kultury. Seksualizacja i pornografie. Literatura i tabu seksualne

7. Kwestie podmiotowości płciowej w literaturze. Propozycje feminizmu. Formy męskości - kryzys i wyjścia. Transpłciowość i niebinarność

8. Choroba w kulturze, choroba w literaturze. Obrazy uzależnień

9. „Wszyscy jesteśmy na terapii”. Literackie propozycje terapii

10. Kultura i trauma. Literatura – wojna – przemoc. Jak mówić o doświadczeniu Holocaustu? Jak mówić o wojnie w Ukrainie?

11. Kultura i kryzysy. Kryzys uchodźczy: opracowywanie sytuacji zagrożenia

12. Kultura i kryzysy: kryzys klimatyczny i odpowiedź literatury. Człowiek i przyroda

13. Kto rządzi światem? Kultura i polityka. Teorie spiskowe i ich kulturowe pokłosie. Nowe i stare podziały świata

14. Relacje międzypokoleniowe w kulturze i literaturze. Literackie obrazy młodość i starości. Kwestia doświadczenia

15. Nowe pytania o tożsamość artysty. Pisarz w społeczeństwie spektaklu

II semestr:

1. Historia i tożsamość. Formy narracji o przeszłości. „Historia wynaleziona”

2. Gry z przeszłością i przyszłością: retrotopie, utopie, dystopie

3. Literatura i trauma. Postpamięć

4. Rodzina w kulturze, rodzina w opowieściach literatury

5. Literatura polska w poszukiwaniu nowych wzorców tożsamości narodowej. Tradycja dla elit, tradycja dla mas. „Historia polskiego szaleństwa”

6. Między „global nation” a lokalnością. Przykłady polskie i obce

7. Wiek XIX wiecznie żywy - narracja polska, narracje popkultury

8. Przemiany obyczajów i odpowiedzi literatury

9. Ludowa historia Polski i jej literackie pokłosie

10. „Sztuczny człowiek” – od Golema do Terminatora i dalej

11. Kwestia tożsamości a nowe technologie. Sztuczna inteligencja

12. Religie w świecie „post”.

13. Potrzeba mitu – stare i nowe mitologie w kulturze

14. Jak poznawać i rozumieć świat? Nowe wzorce poznania a gatunki literackie

15. Tropy popkultury i tożsamość literatury. Historie gustów i kulturowa „wszystkożerność”

Wykład

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione.

Korzystanie z narzędzi SI dozwolone jest tylko za zgodą prowadzącego i na zasadach ustalonych z prowadzącym.