Seminarium magisterskie (kontynuacja) [3005-KU8MAG] Rok akademicki 2024/25
Seminarium, grupa nr 1

Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Iwona Kurz, Paulina Kwiatkowska, Łukasz Zaremba. Wstęp Iwona Kurz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.

Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005

Barthes R., System mody, Kraków 2005.

Belting H., Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, Kraków, 2007.

Certeau M. de, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, Kraków 2008.

Czartoryska U., Fotografia – Mowa Ludzka. Perspektywy historyczne, Gdańsk, 2006.

Dziuban Z., Obcość, bezdomność, utrata. Wymiary atopii współczesnego doświadczenia kulturowego, Poznań 2009.

Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, red. M. Bogunia-Borowska, P. Sztompka, Kraków 2012.

Foucault M., Historia seksualności, Gdańsk 2010.

Gehl J, Życie miedzy budynkami, Kraków 2010.

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość, Warszawa 2001.

Giddens A., Stanowienie społeczeństwa, Poznań 2003.

Hannerz U, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Kraków 2006.

Ingold T., Splatać otwarty świat, Warszawa 2018.

Jałowiecki B., Szczepański M.S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2006.

Lynch K, Obraz miasta, Archiwolta 2011.

Mizielińska J., (De)konstrukcje kobiecości. Podmiot feminizmu a problem wykluczenia, Gdańsk 2004.

Zeidler-Janiszewska A., O tzw. zwrocie ikonicznym we współczesnej humanistyce. Kilka uwag wstępnych, „Dyskurs” 2006, nr 4.

Zakres tematów

Ogólny temat seminarium w II roku oscyluje wokół zagadnień: Miasto, nowoczesność, komunikacja na przykładzie miasta Praga

Zakres tematów:

1. Transport miejski i jego miejsce w sieci „instytucji nowoczesności” (kapitalizm, industrializm, system nadzoru, państwo narodowe, władza wojskowa).

2. Komunikacja miejska jako doświadczenie nowoczesności. Reakcje prasy.

3. Separacja czasu i przestrzeni w wyniku rozkwitu miasta (na przykładzie Pragi w I Republice i po II wojnie światowej). Czaso-geografia, a rozwój komunikacji miejskiej. Powstawanie nowego społeczeństwa. Rutynizacja ścieżek poruszania się w mieście.

4. Historyczne porównanie zmian w transporcie miejskim przed drugą wojną światową i po drugiej wojnie światowej. Kwestia narracji dotyczącej nowoczesności w czeskich publikacjach 1948-1989.

5. Przemieszczanie się populacji, osiedlanie, kształtowanie mobilności mieszkańców miasta, „metafora podróży” jako kategoria opisowa współczesnej kultury. Tramwaj „w służbie” pracy i w „służbie” kultury. Ułatwienie uczestnictwa w kulturze (teatry, kina, kabarety) dzięki rozwojowi transportu miejskiego.

6. Komunikacja miejska, a działanie w przestrzeni społecznej. Kultura mobilności? Próby budowania tramwajowego savoir vivre . Kobieta jako pasażerka i zmiany obyczajowe.

7. Nowoczesność i jej ciemne strony. Kwestia mieszkalnictwa w Pradze w I Republice i po drugiej wojnie światowej.

8. Transport miejski, a budowanie kodów nowoczesnego miasta – od chaosu do systemu: sposoby układania szyn, wyznaczania przystanków, ustalanie reguł ruchu drogowego, znaków drogowych. Wypadki drogowe jako signum nowoczesnego miasta i reakcje prasy.

9. Transport miejski jako „aktor” nowych form świętowania nowoczesności. Świeckie święto w czasie laicyzacji. Zakres i szczegółowość danych technicznych dotyczących sieci tramwajowej w prasie codziennej jako dowód zainteresowania czytelników.

10. Kody ubioru pracowników transportu miejskiego. Semiotyka zmian umundurowania jako przejaw zmian społecznych. Kobieta jako pracownik transportu miejskiego. Kulturowe konstruowanie podmiotu „kobiety pracującej”. Przejawy ideologizacji w postulowanym wyglądzie kobiet pracujących. Praca kobiet w transporcie miejskim a światopogląd i wpływy grupy dominującej. Feminizm, ideologia, ekonomia: sytuacja kobiet w transporcie miejskim do końca pierwszej wojny światowej, w I Republice i podczas drugiej wojny światowej, w komunistycznej Czechosłowacji.

11. Transport miejski jako element budowania nowoczesnej kultury pośpiechu i efektywności. Transport miejski, a zmiana w podejściu do choroby, cierpienia, śmierci (tramwaje sanitarne i tramwaje pogrzebowe w czasie pierwszej wojny światowej). Desakralizacja rytuałów pogrzebowych, de-indywidualizacja chorego ciała.

12. Komunikacja, ideologizacja miasta i „fasadowy” komunizm.

13. Mapa i fotografia jako narzędzia badania nowoczesnego miasta.

14. Zajęcia praktyczne wspierające umiejętności napisania pracy magisterskiej: formułowanie problemów, konstruowanie układu pracy, gromadzenia bibliografii, docierania do źródeł także w różnych instytucjach kultury, wykorzystywanie źródeł, technika tworzenia przypisów, odsyłaczy, spisu treści, spisu bibliografii. Prace redakcyjne mające na celu opanowanie poprawności językowej, formalnego języka wypowiedzi akademickiej, tworzenia streszczenia, słów kluczy.

Metody dydaktyczne:

zajęcia mają charakter seminaryjny. Wykorzystano w nich zarówno tradycyjne metody dydaktyczne oparte na słowie (wykład uczestniczący, dyskusja na temat tekstów), jak też metody interaktywne (burza mózgów, tworzenie portfolio map i fotografii, zapisywanie uwag i komentarzy towarzyszących analizie obrazu). Elementem seminarium są też praktyczne zajęcia z zakresu redakcji tekstu i opracowania tekstu spełniającego wymogi pracy akademickiej.