Poetyka i analiza dzieła literackiego [3001-11A1PA] Rok akademicki 2025/26
Ćwiczenia, grupa nr 7

Podczas zajęć osoby studiujące zostaną zapoznane z wybranymi lekturami z zakresu listy obowiązkowej i uzupełniającej oraz przykładami literackimi, adekwatnymi do omówienia danego zagadnienia.

Poniżej zamieszczono zakres tematów, wybór utworów literackich (wierszy i ich fragmentów) z I semestru zostanie omówiony na I zajęciach. Lista może ulec nieznacznym modyfikacjom.

I Wprowadzenie: poetyka, czyli..?

II Co to jest wiersz? Wiersz a proza

1. Maria Dłuska, Wiersz, [w:] tejże, Studia i rozprawy, Kraków 1970, t. 1; przedruk [w:] Problemy teorii literatury, red. H. Markiewicz, Wrocław 1967; przedruk [w:] tejże, Prace wybrane, red. S. Balbus, Kraków 2001, tom 1.

2. S. Sawicki, Wokół opozycji: wiersz – proza, [w:] Problemy teorii literatury, w wyb. H. Markiewicza, Wrocław 1987; przedruk [w:] tegoż, Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981.

III Wiersz średniowieczny

1. M. Dłuska, Próba teorii wiersza polskiego, Kraków 1980; przedruk, [w:] tejże, Prace wybrane, red. S. Balbus, Kraków 2001, tom 2.

2. M. Dłuska, Średniowieczny wiersz polski, [w:] tejże, Odmiany i dzieje wiersza polskiego, Kraków 2001; przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, Warszawa 1999, t. 1,

3. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wiersz średniowieczny, [w:] tychże, Zarys teorii literatury, Warszawa 1986.

IV Sylabizm

1. M. Dłuska, System wersyfikacyjny, [w:] tejże, Próba teorii…, jak wyżej; przedruk [w:] Poetyka, tom 1 (część dot. sylabizmu).

2. M. Dłuska, Sylabizm, [w:] tejże, Odmiany i dzieje…, jak wyżej.

3. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wiersz sylabiczny, [w:] tychże, Zarys teorii…, jak wyżej.

V Sylabotonizm

1. M. Dłuska, System wersyfikacyjny, [w:] tejże, Próba teorii…, jak wyżej; przedruk [w:] Poetyka, t. 1, jak wyżej (część dot. sylabotonizmu).

2. M. Dłuska, Sylabotonizm, [w:] tejże, Odmiany i dzieje…, jak wyżej.

3. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wiersz sylabotoniczny, [w:] tychże, jak wyżej.

VI Tonizm

1. M. Dłuska, System wersyfikacyjny, [w:] tejże, Próba teorii…, jak wyżej; przedruk [w:] Poetyka, t. 1, jak wyżej (część dot. tonizmu).

2. M. Dłuska, Polski wiersz toniczny, [w:] tejże, Odmiany i dzieje…, jak wyżej.

3. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wiersz toniczny, w: tychże, Zarys teorii…, jak wyżej.

VI Wiersze nieregularne i wolne

Lucylla Pszczołowska, Druga połowa XX wieku [w:] tejże, Wiersz polski. Zarys historyczny, Warszawa 1997.

M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wiersze nieregularne i wolne, [w:] tychże, Zarys teorii…, jak wyżej.

VIII Metafora

1.Teresa Dobrzyńska, Granice metafory, [w:] Metafora, red. M.R. Mayenowa, Wrocław 1984.

IX Tropy i… kolokwium

1.Jerzy Ziomek, Tropy, [w:] tegoż, Retoryka opisowa, Warszawa 1990.

X Ironia i stylizacja

1.Stanisław Balbus, Historycznoliteracka aktywność stylizacji, [w:] tegoż, Między stylami,

Kraków 1993.

2. A.D. Stankowska, Ironia, [w:] tejże, Poezji nie pisze się bezkarnie. Z teorii i historii

tropu poetyckiego, Poznań 2007.

3. Dorota Masłowska, Inni ludzie, Kraków 2018.

XI Wielogłosowość

1. M. Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego, [w:] tegoż, Problemy poetyki Dostojewskiego,

przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970; przedruk [w:] Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, s. 108-

130.

2. Michaił Bachtin, Słowo w powieści, przeł. Zygmunt Saloni, [w:] Rosyjska szkoła stylistyki,

wyb., oprac. M.R. Mayenowa, Z. Saloni, Warszawa 1970

XII Relacje osobowe

1. Aleksandra Okopień-Sławińska, Relacje osobowe w komunikacji literackiej, [w:] tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), Wrocław 1985 (i wyd. nast.)

2. Olga Tokarczuk, Podmiot…

XIII Narracja I

1. F. Stanzel, Typowe formy powieści, przeł. R. Handke [w:] Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym, red. R. Handke, Kraków 1980.

XIV Narracja II

1. S. Eile, Strategia narracyjna z perspektywy postaci powieściowych [w:] tegoż, Światopogląd powieści, Wrocław 1973.

2. Głowiński M., Przekształcenia powieści realistycznej. Pozycja narratora, [w:] tegoż, Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, Wrocław – Warszawa – Kraków 1969 (fragmenty)

XV Strumień świadomości

1. R. H. Humphrey, Strumień świadomości – techniki, przeł. T. Amsterdamski, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 4, przedruk [w:] Studia z teorii literatury, red. H. Markiewicz, seria 1, Wrocław 1977.

2. J. Andrzejewski, Bramy raju, Warszawa 1963.

XVI Mimetyzm formalny i monolog wypowiedziany

1. Michał Głowiński, O powieści w pierwszej osobie [w:] tegoż, Gry powieściowe lub Prace wybrane, t. 2, Narracje literackie i nieliterackie, Kraków 1997.

2. W. Myśliwski, Ostatnie rozdanie, Kraków 2013, wybrane fragmenty [dla chętnych – całość].

3. Iwaszkiewicz, Wzlot, [w:] Opowiadania zebrane, Warszawa 1969.

XVII Przestrzeń

1. J. Sławiński, Przestrzeń w literaturze. Elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości, [w:] Przestrzeń i literatura. Studia, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Wrocław 1978.

2. A. Tabucchi, Tłumaczenie, przeł. Rozalia Słodczyk; źródło: Antonio Tabucchi, La traduzione, [w:] tegoż, I volatili del Beato Angelico, Palermo 1987.

XVIII Czas

1. T. Dobrzyńska, Zatrzymać czas. O językowych i tekstowych sposobach kształtowania czasu w utworach poetyckich, [w:] tejże, Tekst poetycki i jego konteksty. Zbiór studiów, Warszawa 2015.

2. H. Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, Poetyka, wyb. D. Ulicka, t. 2, Warszawa 2001.

3. J. Cortazar, Babie lato, [w:] tegoż, Opowiadania zebrane, przeł. Zofia Chądzyńska, Marta Jordan, Warszawa 1999, tom I.

XIX Postać literacka

1. H. Markiewicz, Postać literacka, [w:] tegoż, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1996.

2. A. Carson, Autobiografia czerwonego, przeł. M. Topolski, Wrocław 2023.

XX Poetyka wg Arystotelesa

1. Arystoteles, Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wrocław 1983, 1989 (BN II 209); [lub w:] tegoż, Retoryka. Poetyka, przeł. H. Podbielski, Warszawa 1988.

2. Przypomnienie licealnej lektury: Sofokles, Król Edyp, oprac. A. Libera, Warszawa 2012.

XXI Żywoty dramatu i metateatralność

1. D. Ratajczakowa, Sługa dwóch panów: dwoisty żywot dramatu, “Teksty Drugie” 1990, nr 5-6.

2. P. Pavis, [hasło:] Metateatr, [w:] Słownik terminów teatralnych, Wrocław 1998.

3. L. Pirandello, Sześć postaci w poszukiwaniu autora, [w:] tegoż, Wybór dramatów, przeł. Z. Jachimecka, L. Chrzanowski, J. Jędrzejewicz, Wrocław 1978.

XII Podmiot dramatyczny i didaskalia

1. K. Ruta-Rutkowska, Dramatyczne gry w podmiot, „Teksty Drugie” 1999, nr 1-2.

2. I. Jajte-Lewkowicz, Parateksty na wolności. O roli didaskaliów w dramacie współczesnym, [w:] Dramat w tekście, tekst w dramacie, pod red. A. Grabowskiego i J. Kopcińskiego, Warszawa 2015.

3. T. Różewicz, Akt przerywany, „Dialog” 1964, nr 1.

XXIII Morfologia bajki

1. W. Propp, Morfologia bajki, przeł. S. Balbus, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4.

2. J.K. Rowling, Harry Potter i kamień filozoficzny, przeł. A. Polkowski, Poznań 2016 lub ekranizacja powieści.

XXIV Gatunki

1. M. Głowiński, Gatunek literacki i problemy poetyki historycznej, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, wyb., oprac. E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Warszawa 1983.

2. S. Balbus, Zagłada gatunków, [w:] Genologia dzisiaj, red. W. Bolecki, I. Opacki, Warszawa 2000.

Wspólna analiza i interpretacja tekstów teoretycznych oraz literackich, dyskusje, burze mózgów, elementy wykładowe, praca w grupach, praca indywidualna (kolokwium, praca semestralna i roczna).

Na ocenę końcową składają się: punkty przyznane w kolokwium w I i II semestrze, oceny z pracy I i II semestru (pod uwagę brany jest również progres studenta/studentki) oraz aktywność (zabieranie głosu na większości zajęć).

Osoby studiujące mają do dyspozycji 2 nieobecności. W przypadku większej liczby zaliczenie zajęć jest niemożliwe. Wyjątkiem są nieobecności poświadczone zwolnieniem lekarskim oraz wynikające z wyjątkowych sytuacji życiowych. Prowadząca wskazuje wówczas sposób odrobienia ćwiczeń.

W przygotowaniu pracy semestralnej korzystanie z narzędzi sztucznej inteligencji jest zabronione. Wykrycie plagiatu może się wiązać z niezaliczeniem ćwiczeń.

Gdyby osoby studiujące chciały, by prowadząca zwracała się do nich w inny sposób (zmiana imienia bądź zaimków) niż wskazany w Usosie, proszone są o kontakt mailowy (a.piniewska@uw.edu.pl) bądź informacje w trakcie zajęć.