Przedmioty do wyzwania kierunkowego "Historie i tożsamości" - I stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 30 godzin

Przedmiotem konwersatorium będą zagadnienia z zakresu historii recepcji: historyczne interpretacje zjawisk kultur dawnych, opracowane od doby renesansu po wiek XX. Podczas zajęć będziemy rozważać, w jaki sposób autorzy dawni i współcześni odnosili się do problemów przeszłości; dlaczego ich interpretacje przybierały konkretne kształty, a także – w jakim stopniu ich prace odzwierciedlały założenia charakterystyczne dla ich własnych epok. Wspólnie podejmiemy więc refleksję nad problemem uwarunkowanych historycznie i kulturowo założeń stojących u podstaw prób rozumienia i objaśniania historycznych zjawisk kulturowo-literackich. Zajmować nas będą mechanizmy powstawania omawianych interpretacji oraz problem granicy między nimi a faktami historycznymi.

Propozycje poszczególnych studiów przypadku łączy problematyka filologii rozumianej jako metodyczna refleksja nad znaczeniami tekstów (w tym prac naukowych) i kultur, w których powstają.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem przedmiotu jest omówienie związków pomiędzy literaturą i etyką na podstawie wybranych dzieł literatury anglojęzycznej XX i XXI wieku.

• Konwersatorium - 60 godzin

• Ćwiczenia - 60 godzin

W większości języków europejskich kategorię granicy można wyrazić dwojako: jako kres (border, confine) oraz jako otwarcie się na ziemie usytuowane przed patrzącym (frontier, frontiera).

W kulturze europejskiej nauki humanistyczne są powołane do tego, by w poszukiwaniu prawdy przekształcać kres w otwarcie, pewność w wątpienie, dogmaty w niewiedzę. Dzięki takiemu nieustannemu przekształcaniu człowiek, przekraczając granicę i lokując siebie samego w centrum tego, co nieznane, nadaje coraz to nowe znaczenia własnej historii, samemu sobie i swojej funkcji w świecie oraz próbuje ustalić relacje z otaczającymi go artefaktami kulturowymi i z naturą.

• Wykład - 60 godzin

Wykład Historia Kultury Bałkanów poświęcony jest Bałkanom rozumianym, jako całość historyczna, mentalna i lingwistyczna. Zakres tematyczny obejmuje dzieje regionu sprzed wejścia Osmanów, późny okres Bizancjum ze względu na konieczność wyjaśnienia kulturotwórczej roli imperium, procesów i dróg chrystianizacji, łącznie z problematyką kształtującego się kanonu chrześcijaństwa wschodniego, jako jednego z kluczowych wyróżników późniejszych Bałkanów. Istotną część wykładu stanowi prezentacja specyfiki piśmiennictwa kręgu Graeco-Byzantina w czasach średniowiecza i jego swoiste „trwanie” w czasach Sułtanatu. Prezentowane są drogi i charakter procesów islamizacji, tworzenia się pograniczy chrześcijańskich i osmańskich, jako granic Bałkanów historycznych, omawiany jest początek, rozwój procesów narodotwórczych na Bałkanach i tworzenie się państw narodowych (XIX - XXI). Problematyka wykładu obejmuje okres od średniowiecza do pojawienia się nowych państw w wieku XXI po rozpadzie Jugosławii.

• Ćwiczenia - 30 godzin

Kurs poświęcony jest podstawowym zagadnieniom i problemom przekładu poetyckiego, rozumianego tu jako część aktu hermeneutycznego, którego początkiem musi być uważna lektura i próba zrozumienia tekstu oryginalnego. Przedmiotem analizy i dyskusji będą wybrane utwory poetyckie pochodzące z kanonu poezji angielskiej (od epoki Renesansu do współczesności) i ich przekłady na język polski, omówione w kontekście historycznym, teoretyczno-literackim i przekładoznawczym, a także w odniesieniu do różnic pomiędzy wierszem angielskim i polskim w zakresie metrum, charakterystyki rymów, uwarunkowań gramatycznych, środków stylistycznych itp. Część zajęć o charakterze warsztatowym będzie poświęcona pracy studentów nad własnymi przekładami wybranych wierszy angielskich i dyskusji na ich temat.

• Konwersatorium - 30 godzin

Otwarte na niezliczone na interpretacje i ciągle tajemnicze W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta od dawna fascynuje filozofów. Podejmując zagadnienia, którymi tradycyjnie zajmowała się filozofia (takie jak problem tożsamości osobowej, relacji z innymi, pamięci, czasu, doświadczenia estetycznego), ale czyniąc to z zupełnie innej perspektywy, stawia na nowo pytania o relacje o filozofii i literatury. Czy powstały w epoce, gdzie sztuka łączyła się ściśle z nauką i filozofią cykl powieściowy Prousta jest dziełem totalnym? Czy jest doskonałym mariażem literatury i filozofii, czy może przezwyciężeniem filozofii? I czego może nas dziś nauczyć to przenikliwe studium snobizmu i egocentryzmu? Na te i inne pytania spróbujemy odpowiedzieć czytając fragmenty w Poszukiwaniu straconego czasu, które zostaną przeplecione z tekstami teoretycznymi.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia są kontynuacją konwersatorium „Prawo i literatura 1”. Mogą jednak dołączyć osoby zainteresowane, które nie uczestniczyły w zajęciach w pierwszym semestrze. Spotkania są poświęcone jednemu z najżywszych interdyscyplinarnych nurtów we współczesnej humanistyce. Anglosaski termin law and literature może być rozumiany nieliteralnie, ponieważ w ramach tego nurtu do badań nad prawem uwzględniana jest nie tylko literatura, ale każdy utwór o charakterze artystycznym.

Skupimy się na perspektywie law in literature, analizując m.in. wybrane przez studentów dzieła, których treść skłania do refleksji filozoficznoprawnej, filozoficznopolitycznej i filozoficznospołecznej. Skłania do zadawania trudnych pytań, wymagających jednocześnie wrażliwości i wnikliwości w widzeniu złożonego świata.

• Wykład konwersatoryjny - 30 godzin

Tytuł konwersatorium wyznacza główny cel zajęć: refleksję nad romantyzmem jako częścią europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturalnego oraz sposobami funkcjonowania i odbierania romantyzmu w kulturze współczesnej. Oznacza to, że zarówno będziemy starali się zrozumieć specyfikę fenomenu historycznego romantyzmu , jak i – przede wszystkim – interesować nas będzie współczesne znaczenie literatury i kultury romantycznej, romantyzm jako przedmiot studiów nad dziedzictwem kulturowym (heritage studies).

• Konwersatorium - 30 godzin

Materię prowadzonych dyskusji stanowić będą przykłady polskiej i obcej twórczości dla młodych czytelniczek i czytelników, które określić można książkami informacyjnymi/popularnonaukowymi/non-fiction. Potrzebę namysłu nad nimi stanowi rosnąca popularność tego typu publikacji, ale też niepewność badaczek i badaczy dotycząca samego nazewnictwa, jak i problemów genologicznych. Realizacje tytułowego zagadnienia przybierają wielorakie formy (najczęściej hybrydyczne) i wymagają od czytelniczki i czytelnika oraz badaczki i badacza złożonego podejścia krytycznego. Prowadzone dyskusje poświęcone będą rozwiązaniom artystycznym, zarówno na poziomie tekstu, jak i książki jako całości, a wieloaspektowa analiza wybranych publikacji – zakorzeniona głównie w literaturoznawstwie, odwołująca się również do bibliologii i pedagogiki – pozwoli na ukazanie bogactwa współczesnej twórczości dla młodych czytelników mówiącej o dynamicznie zmieniającym się świecie, który ich otacza.

• Konwersatorium - 30 godzin

Kurs poświęcony refleksji nad obecnością i znaczeniem oraz różnymi formami recepcji i twórczego przetwarzania noweli Jądro ciemności Josepha Conrada w kulturze.

• Konwersatorium - 30 godzin

Konwersatorium adresowane jest do studentów, którzy poprzez pogłębioną lekturę opowiadań chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat opowiadania jako artystycznego zapisu istotnych przemian kultury współczesnej, a ponadto do tych, którzy lubią czytać, są otwarci na na intelektualne wyzwania i gotowi na pokonanie sterotypowych wzorów lektury i interpretacji zjawisk literackich i kulturowych.

Głównym celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z wybranymi opowiadaniami z literatury współczesnej, których fabuła, poetyka i narracja jako podstawowe elementy artystycznego wyrazu osiągnęły formalną doskonałość i stały się środkiem służącym diagnozie różnych zjawisk kultury. Drugim celem zajęć jest wskazanie, że opowiadanie jako tekst kultury, który powstawał w określonym czasie, a więc i w warunkach historycznych, społecznych i intelektualnych, odzwierciedla nie tylko charakterystyczne dyrektywy estetyczne, ale także może być źródłem wiedzy o kulturze.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem przedmiotu jest przedstawienie historii pisma od czasów najdawniejszych, tj. momentu kształtowania się w IV tys. p.n.e., najwcześniejszych jeszcze przedklinowych systemów oraz systemów pisma używanego w Egipcie poprzez pojawienie się alfabetu/-ów aż do czasów postania tzw. alfabetów słowiańskich, tj. głagolicy i cyrylicy. Szczególną uwagę przykłada się do historii pisma używanego na terenie Grecji (sylabariusze egejskie), a zwłaszcza do rozwoju alfabetu greckiego i powstałego na jego bazie alfabetu łacińskiego. Omawia się także systemy pisma spoza basenu Morza Śródziemnego.