Wykłady monograficzne (studia stacjonarne, filozofia) (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział Filozofii)

• Wykład monograficzny - 60 godzin

W wykładzie zamierzam mówić o współczesnej sytuacji filozofii zarówno przez pryzmat jej genezy, której należy poszukiwać w filozofii i nauce ostatnich dwóch stuleci, jak i ze względu na kryjące się w niej wyzwania i nowe perspektywy.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Celem zajęć jest wprowadzenie w podstawowe pojęcia, kierunki, metody i zagadnienia estetyki filozoficznej jako jednej z ważnych dziedzin filozofii. Wprawdzie estetyka jako systematyczna refleksja filozoficzna jest stosunkowo młoda, niemniej szeroko pojęta refleksja estetyczna towarzyszy filozofii od samych, presokratejskich początków. Z tej racji zagadnienia kluczowe dla współczesnej problematyki estetycznej oraz współczesnej kultury, zostaną opatrzone również historycznym tłem. W ten sposób zaprezentowane zostaną także etapy usamodzielniania się estetyki w obrębie najważniejszych filozoficznych paradygmatów. W trakcie zajęć zostanie podjęta problematyka sztuki, twórczości artystycznej, relacji między zmysłowością a uczuciowością, doświadczenia estetycznego, oraz omówione zostaną klasyczne pojęcia estetyczne, jak naśladowanie, reprezentacja, piękno, forma, tragizm czy wzniosłość, które ujęte zostaną w kontekście współczesności.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Najważniejsze zagadnienia składni (zasada kompozycjonalności, gramatyka kategorialna (Husserl, Frege, Geach, Montague), semantyki (m.in. znaczenie a odniesienie, nazwy i deskrypcje, klasyczne koncepcje znaczenia zdań, internalizm a eksternalizm, wyrażenia okazjonalne) i pragmatyki (czynności mowy, implikatury, presupozycje, minimalizm semantyczny a kontekstualizm).

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Wykład poświecony jest wprowadzeniu do podstawowych problemów filozofii nauki i obejmuje m.in. następujące zagadnienia: metodologiczne konteksty odkrycia, uzasadnienia i badania, teorie racjonalności naukowej a historia nauki, pojęcie nauki, problem indukcji, kryterium demarkacji, baza empiryczna nauki, język obserwacyjny a język teoretyczny, neopozytywizm, falsyfikacjonizm, teoria naukowych programów badawczych, teorie racjonalności naukowej L. Laudana, filozofia nauki T. S. Kuhna, spór realistów z antyrealistami, status bytów teoretycznych według W. V. O. Quine’a, empiryzm konstruktywny B. van Fraassena, twierdzenie o niezdeterminowaniu teorii przez dane, holizm, czynniki pragmatyczne a wartości poznawcze, fallibilizm, konwencjonalizm, paradoksy potwierdzania, nowa zagadka indukcji N. Goodmana, interpretacje prawdopodobieństwa (teoria matematyczna, interpretacja klasyczna, logiczna, subiektywistyczna i częstościowa), rola prawdopodobieństwa w nauce, modele wyjaśniania.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

- Zagadnienia wstępne: przedmiot i zakres filozofii religii; różnorodność jej uprawiania; filozofia religii a dyscypliny i jakości pokrewne (religia, religioznawstwo, teologia); kwestie etymologiczne; kształtowanie się, rozwój, względna odrębność filozofii religii w ramach filozofii,

- Koncepcje istoty i źródeł religii: redukcjonizm psychologiczny (Freud, Jung, Fromm); redukcjonizm socjologiczny (Marks, Durkheim, Weber); fenomenologia religii (Otto, Scheler, van der Leeuw, Eliade); religia jako inspiracja dla filozofii (neotomizm, rosyjska filozofia religijna, teologia protestancka, filozofia dialogu).

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Zajęcia koncentrują się na problemowej prezentacji historii filozofii, przez co student zyskuje możliwość nowego spojrzenia na kształtowanie się kluczowych zagadnień filozofii (problemów etycznych, ontologicznych i kosmologicznych, relacji duszy i ciała, myśli i języka do rzeczywistości) oraz pojęć filozoficznych z dziedziny filozofii starożytnej (takich jak filozofia, piękno, dobro, byt, Bóg, idea, wola, intelekt, cnota, twórczość, natura, czas). Ponadto, z perspektywy problemowej przedstawione zostanie formowanie się i wzajemne oddziaływanie szkół i nurtów filozoficznych. Istotnym wątkiem kursu jest ukazanie specyfiki poszczególnych epok w historii filozofii starożytnej, zwłaszcza tych mniej znanych, takich jak filozofia hellenistyczna oraz filozofia późnej starożytności.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Celem wykładu jest zaznajomienie uczestników z najważniejszymi pojęciami i teoriami współczesnej analitycznej filozofii umysłu. Zakresem analiz objęte zostaną zarówno metafizyczne, epistemologicznie, semantyczne, jak i metodologiczne zagadnienia rozpatrywane w odnośnej subdyscyplinie filozoficznej.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Zajęcia poświęcone są filozofii umysłu epoki nowożytnej, od Kartezjusza do Hume’a. Podejmiemy na nich zagadnienia, które są wciąż obecne we współczesnych dyskusjach toczonych na gruncie analitycznej filozofii umysłu i działania. Propozycje i spory autorów nowożytnych nie będą nas przy tym interesować jedynie w charakterze przyczynków do bieżących debat. Przyjrzymy się temu, w jakiej mierze pojęciowość i rozstrzygnięcia teoretyczne wypracowane na gruncie klasycznych stanowisk przekładają się na (a niekiedy krępują) nasze dzisiejsze filozoficzne oraz naukowe koncepcje umysłu i działania. Omówimy również próby przełamania nowożytnego sposobu rozumienia ich natury oraz przywołamy nowe odczytania klasycznych myślicieli.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Celem wykładu jest przedstawienie głównych idei, doktryn, filozoficznych szkół i kierunków należących do polskiej tradycji filozoficznej od średniowiecza do czasów pozytywizmu włącznie.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Celem zajęć jest elementarne wprowadzenie do logik nieklasycznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych logik, które znajdują zastosowania w filozofii, matematyce i kognitywistyce. Omówione będą między innymi logiki modalne, wielowartościowe, intuicjonistyczne, parakonsystentne i niefregowskie.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Indie były jednym z dwóch najstarszych centrów kulturowych na świecie, obok Grecji, gdzie się pojawiła i prężnie rozwijała filozofia. W Indiach do podobnych problemów podchodzono niekiedy z innej perspektywy niż na Zachodzie, stawiano czasem inne pytania, które nigdy nie pojawiały się na Zachodzie, albo też kwestie oczywiste dla filozofa zachodniego nigdy nie były w Indiach poruszane. Do takich zagadnień należą pojęcia osoby i osobowości, które często odmiennie były przedstawiane w Indiach w zależności od konkretnego nurtu filozoficznego, założeń metafizycznych itp. W skrajnej postaci dochodziło do zaprzeczenia, jakoby osoba / osobowość była faktem, i traktowano te pojęcia wyłącznie jako wyimaginowany konglomerat bazowych czynników psychosomatycznych, czasowo współwystępujących. Osoba / Indywiduum stała w centrum refleksji etycznej i była powiązana z konkretnymi rozwiązaniami moralnymi i soteriologicznymi. Zagadnienia te będą omawiane przez pryzmat głównych szkół filozoficznych.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Celem zajęć jest pogłębienie i uzupełnienie wiedzy z obowiązkowego kursu współczesnej filozofii kontynentalnej. Podczas wykładu zaprezentowane zostaną te nurty i postaci, które nie znalazły się w programie kursu obowiązkowego. Uczestniczy będą mieli też szanse na pogłębienie wiedzy dotyczącej najważniejszych nurtów, myślicieli i myślicielek reprezentujących współczesną filozofię kontynentalną.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Can chatbots talk about religion in a way that it really makes sense? Are they helpful in the logical analysis of religious arguments and religious discourse? What about their own discourse on religious issues?

The course “Religion, Logic and Artificial Intelligence” is aimed at providing participants with basic knowledge about tools useful for analyzing religious discourse and about machine learning and training AI models.

The main goal of the course is making participants ready to: assess effectiveness and possible use of chatbots in the analysis of religious discourse, and analyze chatbots’ statements on religious topics.

The course will be unified by philosophical questions about: the development of AI and its rationality, the role of logic in the context of AI, the nature of thinking, the status of discourse and the future of religious discourse.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Zajęcia są poświęcone omówieniu najważniejszych systemów filozoficznych Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na ich związki z religią, najważniejsze kwestie poruszane w systemach filozoficznych, od kosmogonii, kosmologii, bóstwa (bóstw), jego charakteru i relacji ze światem stworzonym. W poszczególnych blokach zostaną omówione kwestie ontologiczne, metafizyczne, epistemologiczne. Wprowadzeniem do wykładu będą początki myślenia filozoficzno-religijnego na Starożytnym Wschodzie. W kolejnych blokach zostaną omówione: filozofia indyjska, filozofia buddyjska, filozofia japońska, filozofia chińska, filozofia żydowska, filozofia muzułmańska oraz współczesna myśl perska.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Sokrates wywarł zasadniczy wpływ na kształt filozofii europejskiej, a mimo to nie jest pewne, jakie głosił poglądy. Ten paradoks wynika z faktu, że już najwcześniejsze źródła odnoszące się do Sokratesa są niezgodne ze sobą. W trakcie wykładu przyjrzymy się wizerunkom Sokratesa skonstruowanym przez komediopisarzy (Arystofanes, Amejpsias, Eupolis) i wczesną literaturę sokratyczną, zastanowimy się nad związkami Sokratesa z filozofią przyrody (Archelaos), tragedią grecką (Eurypides) i sofistami, prześledzimy wpływ Sokratesa na filozofię starożytną czasów późniejszych. Postać Sokratesa będzie ukazana na szerokim tle filozofii i kultury greckiej w czasach przełomu, kiedy to Ateny stają się potęgą polityczną, a następnie ponoszą klęskę w wojnie peloponeskiej.