Przedmioty do wyzwania kierunkowego"Historie-dyskursy-tożsamości" - I stopień Artes Liberales (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")
Legenda
Jeśli przedmiot jest prowadzony w danym cyklu dydaktycznym, to w odpowiedniej komórce pojawi się koszyk rejestracyjny. Ikona koszyka zależy od tego, czy możesz się rejestrować na dany przedmiot.
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
Kliknij na ikonę "i" przy koszyku, aby uzyskać dodatkowe informacje.
2024Z - Semestr zimowy 2024/25 2024L - Semestr letni 2024/25 2024 - Rok akademicki 2024/25 2025Z - Semestr zimowy 2025/26 (zajęcia mogą być semestralne, trymestralne lub roczne) |
Opcje | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2024Z | 2024L | 2024 | 2025Z | |||||
3700-AL-ALMS-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Analiza literacka i modelowanie utworów za pomocą sztucznej inteligencji (ChatGPT) - wspólne uczenie się zastosowań SI do analiz kulturowych. Będziemy analizować ze studentami Fraszki Jana Kochanowskiego i/lub inne utwory, identyfikując w nich motywy i nadając im formę zlematyzowaną na użytek słownikowego zastosowania. Następnie sprawdzimy, jak tę analizę literacką utworu może wykonywać sztuczna inteligencja. Dokonamy tego przez skontrolowanie ze studentami wyników intelektualnej pracy robota na większym korpusie. |
|
||
3700-AL-CDB-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Kurs poświęcony będzie prezentacji wybranych utworów fantastycznych, w których pojawia się wątek robotów (i/lub sztucznej inteligencji) i ich (przyszłego) miejsca w cywilizacji ludzkiej. Na zajęciach teksty literackie omawiane będą w kontekście tekstów teoretycznych i teoretycznoliterackich poświęconych relacjom ludzi i maszyn, a także pojęciom takim jak sztuczna inteligencja czy osobliwość. Ekranizacje omawianych tekstów literackich oraz wybrane epizody fantastyczno-naukowych seriali wzbogacą nasze dyskusje. |
|
||
3700-AL-LVP-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Przedmiotem konwersatorium będą zagadnienia z zakresu historii recepcji: historyczne interpretacje zjawisk kultur dawnych, opracowane od doby renesansu po wiek XX. Podczas zajęć będziemy rozważać, w jaki sposób autorzy dawni i współcześni odnosili się do problemów przeszłości; dlaczego ich interpretacje przybierały konkretne kształty, a także – w jakim stopniu ich prace odzwierciedlały założenia charakterystyczne dla ich własnych epok. Wspólnie podejmiemy więc refleksję nad problemem uwarunkowanych historycznie i kulturowo założeń stojących u podstaw prób rozumienia i objaśniania historycznych zjawisk kulturowo-literackich. Zajmować nas będą mechanizmy powstawania omawianych interpretacji oraz problem granicy między nimi a faktami historycznymi. Propozycje poszczególnych studiów przypadku łączy problematyka filologii rozumianej jako metodyczna refleksja nad znaczeniami tekstów (w tym prac naukowych) i kultur, w których powstają. |
|
||
3700-AL-CWD-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Materię prowadzonych w toku konwersatorium dyskusji stanowić będą wybrane przykłady polskiej i obcej twórczości dla młodych czytelników mówiące zarówno o realnych konfliktach (około)wojennych, takich jak II wojna światowa, stan wojenny i tzw. kryzys uchodźczy, jak i konfliktach kulturowych i pokoleniowych. Realizacje tytułowego zagadnienia przybierają również bardziej uniwersalne formy, ponadto wojna traktowana jest też symbolicznie. Prowadzone dyskusje poświęcone będą rozwiązaniom artystycznym, zarówno na poziomie tekstu, jak i książki jako całości, łączącej tekst i obraz. Wieloaspektowa analiza wybranych publikacji – zakorzeniona głównie w rozpoznaniach literaturoznawczych, ale odwołująca się również do bibliologii i pedagogiki – pozwoli na ukazanie bogactwa współczesnej twórczości dla młodych czytelników mówiącej o tematach pozostających wedle niektórych w sferze tabu. |
|
||
3700-AL-DNZ-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Na wybranych przykładach wybitnych utworów analizie poddany zostanie różny sposób konstruowania dziwności, niesamowitości, zagadki w prozie niemieckojęzycznej (w narracji, budowie postaci, świata przedstawionego, środki językowe). Zadamy więc znane pytanie, sformułowane przez Borisa Eichenbauma: Jak to jest zrobione? (tj. czy groza, lęk są wywołane przez wytworzenie atmosfery niesamowitości – zastosowanie niedomówień, czy też przez zderzenie symboliczności i codzienności, fantastyki i realności („New Weird” genre), a może zaprezentowanie zła ludzi „zwykłych” ? Sprawdzimy, czy te sposoby różnią się w XIX i XX wieku, dochodząc w naszej refleksji do ułożonej przez Petera Handke antologii z 1969 roku pod znamiennym tytułem: Unser gewoehnlicher Schreck (Nasz zwyczajny strach). Przy okazji analizy utworów literackich sprawdzimy przydatność postulatów teorii afektywnej. |
|
||
3700-AL-GRLSA-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Ten interdyscyplinarny kurs poświęcony zostanie fenomenowi romantycznego gotyku. W trakcie zajęć przeanalizujemy znane dzieła literatury gotyckiej (w całości i we fragmentach), dzieła sztuki inspirowane gotycką estetyką, skupimy się także na tendencjach neogotyckich w architekturze XIX wieku. W centrum zainteresowania znajdzie się zarówno romantyzm europejski, jak i polski. Studenci zapoznają się z historycznymi korzeniami gotyku, motywami literackimi (zamki, zjawy, szaleństwo), symboliką gotyckich tematów wyobraźni. Skoncentrujemy się na tematach takich, jak: ruiny, natura, przestrzeń grozy i jej funkcje, samotność, itd. Szczególną uwagę poświęcimy dialogowi między literaturą a sztuką. |
|
||
3700-AL-HBA-qHT | brak | brak |
![]() |
brak |
Zajęcia przedmiotu
Rok akademicki 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Wykład Historia Kultury Bałkanów poświęcony jest Bałkanom rozumianym, jako całość historyczna, mentalna i lingwistyczna. Zakres tematyczny obejmuje dzieje regionu sprzed wejścia Osmanów, późny okres Bizancjum ze względu na konieczność wyjaśnienia kulturotwórczej roli imperium, procesów i dróg chrystianizacji, łącznie z problematyką kształtującego się kanonu chrześcijaństwa wschodniego, jako jednego z kluczowych wyróżników późniejszych Bałkanów. Istotną część wykładu stanowi prezentacja specyfiki piśmiennictwa kręgu Graeco-Byzantina w czasach średniowiecza i jego swoiste „trwanie” w czasach Sułtanatu. Prezentowane są drogi i charakter procesów islamizacji, tworzenia się pograniczy chrześcijańskich i osmańskich, jako granic Bałkanów historycznych, omawiany jest początek, rozwój procesów narodotwórczych na Bałkanach i tworzenie się państw narodowych (XIX - XXI). Problematyka wykładu obejmuje okres od średniowiecza do pojawienia się nowych państw w wieku XXI po rozpadzie Jugosławii. |
|
||
3700-AL-IWPDT-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Przedmiotem lektury i namysłu staną się najważniejsze, „kultowe” utwory prozatorskie Hermanna Hessego, zwłaszcza zaproponowane w nich konstrukcje tożsamościowe bohaterów. W opinii Tomasza Manna jego twórczość należy do „szczytowych i najczystszych dokonań epoki”. Wnikliwa lektura tekstu literackiego będzie punktem wyjścia do dyskusji o ich aktualności i przydatności we współczesnych nurtach myślenia o indywidualności, modelach wspólnoty, stosunku/wartości indywidualności i wspólnoty. |
|
||
3700-AL-KEF-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Zajęcia poświęcone będą omówieniu wybranych elementów i zjawisk wokół odmiany fantastyki zwanej fantasy, głównie w ujęciu literackim. Fenomen fantasy polega między innymi na tym, że z odmiany literatury zbudowanej na baśniach i sagach powstał gatunek (?), który oznacza się niebywałą żywotnością (w grudniu 2024 r. wychodzi kolejna książka z wiedźmińskiego cyklu!), a co więcej - uparcie nie wychodzi z popkulturowej mody. Repozytoria fantasy stanowią częsty światów ekranowych i cyfrowych. Dla kolejnych pokoleń okazują się zaś wspólnym językiem, służącym nie tylko wszelkim eskapizmom, ale i - idąc za K.M. Majem - ułatwiającym zamieszkiwanie w wyobrażonych uniwersach. Zajęcia powstają w ramach dydaktycznej działalności Komisji "Światy Wyobrażone". |
|
||
3700-AL-KOTM-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Materię prowadzonych w trakcie zajęć dyskusji stanowić będą współczesne przykłady polskiej i zagranicznej książki obrazkowej (ang. „picturebook”). Potrzebę namysłu nad nimi prowokuje nie tylko rosnąca popularność tego typu publikacji, ale też prężnie rozwijające się w Polsce i na świecie badania, skupione między innymi na materialności książki, jej odbiorczości (problem podwójnego adresu czytelniczego i „all age literature”) czy kwestiach genologicznych. Realizacje tytułowego zagadnienia przybierają wielorakie formy oparte na zasadzie współzależności warstwy tekstowej i ikonicznej (ikonotekst) i wymagają od czytelniczek oraz badaczek złożonego podejścia krytycznego. Prowadzone dyskusje poświęcone będą rozwiązaniom artystycznym, również na poziomie książki jako całości, a wieloaspektowa analiza wybranych publikacji – zakorzeniona głównie w literaturoznawstwie i bibliologii – pozwoli na ukazanie bogactwa i złożoności medium, jakim jest książka obrazkowa. |
|
||
3700-AL-LFEC-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Celem kursu jest przedstawienie spektrum nowoczesnych i ponowoczesnych koncepcji czytelnika i czytania, związanych ze zwrotem w kierunku odbiorcy w badaniach literackich. Przyjrzymy się definicjom czytelnika i opisom procesu lektury zaproponowanym przez filozofów i krytyków reprezentujących różne kierunki myśli literaturoznawczej XX w. (takie jak fenomenologia, hermeneutyka, strukturalizm, semiotyka, dekonstrukcjonizm, psychoanaliza, neopragmatyzm), wychodząc również poza rozważania teoretycznoliterackie w kierunku historii czytelnictwa i socjologii literatury. |
|
||
3700-AL-MPHH-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Hesse był nie tylko autorem znanych powieści, ale również mistrzem małej prozy. Pozostawił wiele opowiadań, których narrator zdolny jest zarówno do celnej, zdystansowanej i ironicznej analizy współczesnych realiów kulturowo-politycznych, jak i do zachwytu, widocznego w podróżniczych opisach wrażeń z Indii, Włoch czy Szwajcarii (Księga obrazów). Wnikliwa lektura tekstu literackiego będzie punktem wyjścia do dyskusji o aktualności obserwacji/diagnoz Hessego oraz ich przydatności we współczesnych nurtach myślenia o kulturze Europy i Azji. |
|
||
3700-AL-MSB-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Przedmiotem konwersatorium będą najnowsze sposoby rozumienia i interpretowania twórczości i życia wielkich romantyków polskich i europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i lorda Byrona. Głównym celem zajęć jest refleksja nad romantyzmem jako częścią europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego oraz sposobami funkcjonowania i odbierania romantyzmu w kulturze współczesnej. Oznacza to, że zarówno będziemy starali się zrozumieć specyfikę fenomenu historycznego romantyzmu, jak i – przede wszystkim – interesować nas będzie współczesne znaczenie literatury i kultury romantycznej, romantyzm jako przedmiot studiów nad dziedzictwem kulturowym (heritage studies). |
|
||
3700-AL-ME-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Przedmiotem zajęć będzie prześledzenie wybranych narodowych mitów europejskich, które – uformowane w okresie obejmującym XVIII, XIX i XX wiek – po dziś dzień są obecne w dyskursie historiozoficznym, kulturowym i literackim (niemiecki mit klątwy i przeznaczenia, habsburski mit Austria felix, utopijna idea słowiańskiego pacyfizmu, Bitwa na Kosowym Polu, wampiryzm). Ważnym czynnikiem konstytuującym europejską tożsamość jest bowiem interpretacja historii, która w zależności od sytuacji politycznej i klimatu kulturotwórczego obiera różne kierunki. Celem dyskusji będzie analiza wskazanych mitów na podstawie wybranych tekstów literackich oraz próba odnalezienia i zdefiniowania ich obecności w dzisiejszym dyskursie kulturowym i geopolitycznym. |
|
||
3700-AL-PGT-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Przedmiotem konwersatorium jest „podróż grecka” (do Grecji i po Grecji), zwłaszcza w wieku XIX i XX, rozpatrywana na tle tradycji podróżowania sięgającej antyku (Herodot, Pauzaniasz). Wędrówkę grecką traktować będziemy jako realną, historyczną czynność, jako fakt z zakresu geografii kulturowej XIX i XX , a przede wszystkim jako motyw w literaturze i sztuce polskiej i europejskiej oraz typ piśmiennictwa mającego własne konwencje i toposy. Szczególnie uprzywilejowanym tematem konwersatorium będzie związana z podróżą grecką refleksja nad tożsamością Europy, bardzo istotna w zapisach podróży greckiej w XIX i XX wieku (opozycja Aten i Sparty, demokracja i wolność w Atenach jako podstawy cywilizacji europejskiej, Europa Zachodnia a tradycje Bizancjum, kultura grecka jako projekt antropologiczny odpowiadający na kryzys Europy w XX wieku). |
|
||
3700-AL-PPKZK-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Konwersatorium będzie poświęcone tekstom kultury odwołującym się życia i twórczości Jana Kochanowskiego od renesansu do współczesności: utwory literackie, opracowania naukowe, wypowiedzi krytycznoliterackie, dzieła plastyczne, piosenki, filmy, przedmioty codziennego użytku. Różnorodne interpretacje osoby, życia i twórczości poety często mówią więcej o ich twórcach niż bohaterze. |
|
||
3700-AL-RPE-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Konwersatorium ma na celu przybliżenie wielkich tematów, a także motywów polskiej i europejskiej literatury romantycznej w sztukach plastycznych XIX i początków XX wieku: malarstwie, grafice rzeźbie. Interesująca będzie zwłaszcza twórczość pisarzy takich, jak: Johann Wolfgang von Goethe, Lord Byron, William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge, Robert Southey, Emily Jane Brontë, Antoni Malczewski, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz. Na zajęciach zostaną przywołane dzieła artystów takich, jak: Caspar David Friedrich, Dante Gabriel Rossetti, James Collinson, William Turner, Michał Elwiro Andriolli, Witold Pruszkowski, Jacek Malczewski, Wlastimil Hoffman i inni. Studenci zapoznają się z historycznym i kulturowym tłem dzieł literackich i plastycznych. Na zajęciach będą analizowali teksty kultury, uruchamiali szerokie konteksty. W centrum zainteresowania znajdą się kwestie związane z tradycją romantyczną, przenikaniem inspiracji, korespondencją sztuk – malarstwa i literatury. |
|
||
3700-AL-SKP-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
W trakcie wspólnej lektury i analizy wybranych tekstów kultury podjęta zostanie próba analizy form dialogu współczesnych twórców i intelektualistów z sarmackim dziedzictwem oraz funkcji, jakie poświęcone sarmatyzmowi teksty pełniły w ramach szerszych – wyrażanych wprost lub implicite – wizji kultury lub historii i jak sytuowały się w ramach współczesnemu im kontekstu społeczno-politycznego. |
|
||
3700-AL-SSAS-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Celem kursu jest pogłębiona analiza zbioru Sonetów Williama Szekspira w szerokim kontekście wielowiekowej historii sonetu w Anglii i w Europie i na tle zjawisk kulturowych epoki Renesansu. |
|
||
3700-AL-TMJ-24-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Zajęcia mają na celu zapoznanie się z wpływem tradycji antycznej (w szczególności nazewnictwa mitologicznego) na polskie słownictwo oraz z wiążącymi się z tym procesami i zjawiskami kulturowymi. Będziemy się w szczególności przyglądać sposobom funkcjonowania w języku wybranych jednostek wyrazowych (latynizmów i hellenizmów) dotyczących dziedzictwa antycznego oraz ich opisowi słownikowemu. |
|
||
3700-AL-SAO-qHT | brak |
![]() |
brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr letni 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z antropologicznym wymiarem epiki homerowej. Analizie poddana zostanie sama „instytucja” eposu, jego geneza, funkcja społeczna, kulturotwórcza i światopoznawcza jak i przekazywane za jego pomocą treści, tradycje, normy oraz dyrektywy aksjologiczne. Zajęcia skupią się na wybranych elementach kreowanego przez archaicznego poetę świata jak mity, obrzędy, zwyczaje, magia, baśniowość czy archaiczne, przeddyskursywne formy myślenia. Do każdego z analizowanych tematów przyporządkowany będzie zestaw fragmentów eposów, które będą punktem wyjścia i podstawą rozważań. |
|
||
3700-AL-WPU-24-qHT |
![]() |
brak | brak | brak |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Celem zajęć jest wykształcenie krytycznego myślenia o współczesnej polszczyźnie oraz wykształcenie umiejętności pisania dobrych pod względem językowym tekstów użytkowych, w tym także akademickich. Służyć temu ma poznanie narzędzi do pracy z tekstem, poznanie zasad warsztatu redakcyjnego oraz przyswojenie sobie przez uczestników najważniejszych zasad i umiejętności praktycznych z zakresu współczesnej normy językowej. |
|
||
3700-AL-ZDP-qHT |
![]() |
brak | brak |
![]() |
Zajęcia przedmiotu
Semestr zimowy 2024/25
Grupy przedmiotu
Skrócony opis
Celem przedmiotu jest przedstawienie historii pisma od czasów najdawniejszych, tj. momentu kształtowania się w IV tys. p.n.e., najwcześniejszych jeszcze przedklinowych systemów oraz systemów pisma używanego w Egipcie poprzez pojawienie się alfabetu/-ów aż do czasów postania tzw. alfabetów słowiańskich, tj. głagolicy i cyrylicy. Szczególną uwagę przykłada się do historii pisma używanego na terenie Grecji (sylabariusze egejskie), a zwłaszcza do rozwoju alfabetu greckiego i powstałego na jego bazie alfabetu łacińskiego. Omawia się także systemy pisma spoza basenu Morza Śródziemnego. |
|
||