Tradycja europejska (główne toposy w sztuce i literaturze) 3007-S1A1TE
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2023/24

(wybór)

20-lecie. Teatr polski po 1989 roku, red. D. Jarząbek, M. Kościelniak, G. Niziołek, Kraków 2010.

J. Abramowska, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, "Pamiętnik Literacki" 1982, nr 1-2.

J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 2008.

A. Compagnon, Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek, tłum. T. Stróżyński, Gdańsk 2010.

E. R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. A. Borowski, Kraków 2009.

P. Czapliński, Kanon [w:] tegoż, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa 2009.

A. Hauser, Społeczna historia sztuki i literatury, tłum. J. Ruszczycówna, Warszawa 1974, t. 1-2.

R. Klibansky, E. Panofsky, F. Saxl, Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, tłum. A. Kryczyńska, Kraków 2009 (fragmenty).

W. Lepenies, Walka nauki z literaturą [w:] tegoż, Niebezpieczne powinowactwa z wyboru. Eseje na temat historii nauki, tłum. A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1996.

A. Nicoll, Dzieje dramatu, tł. H. Krzeczkowski, W. Nipokólczycki, J. Nowacki, Warszawa 1983, t. 1-2.

A. Nicoll, Dzieje teatru, tł.A. Dębnicki, Warszawa 1977.

M. Praz, Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, tłum. W. Jakiel, Gdańsk 2007.

J. Starobinski, Czarodziejki, Gdańsk 2011.

T. Todorov, Ogród niedoskonały. Myśl humanistyczna we Francji, tłum. H. Abramowicz, J.M. Kłoczowski, Warszawa 2003 (fragmenty).

Teatr publiczny 1765-2015 . Przedstawienia (Seria: P. Morawski, Oświecenie, E. Partyga, XIX wiek, K. Duniec, Dwudziestolecie, J. Krakowska, PRL, Demokracja), Warszawa 2016-2019.

Wielki teatr świata. Wykłady otwarte na scenie przy Wierzbowej. Warszawa 2003.

Przedmiotem refleksji, analiz oraz interpretacji staną się także wybrane dzieła kultury europejskiej. Wśród nich znajdą się teksty takich twórców jak Homer, Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Dante, Szekspir, Calderon, Molier, Goethe, Mickiewicz, Słowacki, Giraudoux, Sartre, Miłosz, Herbert i inni)).

Po ukończeniu przedmiotu student:

• orientuje się w dynamice procesu historycznoliterackiego, charakterystycznego dla kultury europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem literatury klasycznej i romantycznej).

• orientuje się w ogólnych oraz szczegółowych relacjach pomiędzy literaturą a innymi formami ekspresji artystycznej oraz intelektualnej.

• potrafi scharakteryzować podstawowe kierunki, prądy i pojęcia, związane z problematyką zajęć.

• potrafi scharakteryzować formy literackie, będące podstawą rozważań szczegółowych (np. gatunek, dokument literacki, życie literackie, instytucje kultury).

• posiada umiejętność krytycznej analizy zjawisk historycznoliterackich oraz dyskutowania, formułowania tez oraz ich konfrontacji.

Kolokwium z problematyki wykładu.

Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na wykładzie.

Wykład jest poświęcony procesowi formowania się tradycji literackiej w piśmiennictwie europejskim i szeroko pojętych tekstach kultury. Analiza oraz interpretacja wybranych mitów, toposów, motywów i tematów w dziejach literatury i kultury europejskiej pozwoli na wskazanie różnorodnych relacji, które zawiązują się między literaturą a innymi dyskursami (naukowym, filozoficznym, politycznym, publicystycznym, religijnym, medialnym). Ponadto wykład przysposobi do szerokiego, interliterackiego oraz interkulturowego postrzegania i rozumienia zjawisk humanistycznych.

Szczególny nacisk zostanie położony w wykładzie na omawianie tekstów dramatycznych i spektakli teatralnych.

Przykładowe tematy wykładów: tradycja judeo-chrześcijańska - Bóg, Szatan, Eden, Kain, Judasz; tradycja klasyczna - Olimp, Argos, Prometeusz, Fedra, tradycja nowożytna - Don Juan, Faust, Hamlet, Theatrum mundi; Życie snem; Teatr w teatrze.

Wykład