Historia muzyki baroku 3106-HMB
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2023/24

1. I. Poniatowska (Warszawa) – Barok jako pojęcie stylistyczne i okres w historiografii muzycznej – przegląd stanowisk, „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” vi/1 (11) 1999

2. A. Żórawska-Witkowska, Społeczny status muzyka w baroku (1580-1770), „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” vi/1 (11) 1999

3. Manfred Bukofzer, Muzyka w epoce Baroku. Od Monteverdiego do Bacha (tł. E.Dziębowska), Kraków 1970;

4. A. Szweykowska - Dramma per musica w teatrze Wazów, Kraków 1976

5. Z.M. Szweykowski, Historia muzyki XVII wieku t. 5 "Dramma per musica", Kraków 2008

6. E. Rosand, Opera in Seventeenth-Century Venice: a Creation of a Genre, University of California Press 2007

7. D. Szlagowska, Muzyka baroku, Gdańsk 1998

8. M. Talbot, Vivaldi, Kraków 1988

9. Ch. Wolff, Bach. Muzyk uczony, Warszawa 2011

10. E. Zavarsky, J.S. Bach, Kraków 1973

11. C. Hogwood, Handel, Kraków 2009

12. J.W. Hill, Baroque Music, NY, London 2005

13. Claude V. Palisca, Baroque Music, Englewood Cliffs, NJ 1981

14. H.E. Smither, A History of the Oratorio, vol.1-2, Chapel Hill 1977

15. Sz. Paczkowski, Nauka o afektach w myśli muzycznej I połowy XVII wieku, Lublin 1998

16. Sz. Paczkowski, Styl polski w muzyce w muzyce Jana Sebastiana Bacha, Lublin 2011

17. A. Durr, Kantaty Jana Sebastiana Bacha, Lublin 2004

Dodatkowa literatura szczegółowa związana z poszczególnymi tematami realizowanymi na wykładzie może być wskazywana w trakcie zajęć.

Po zakończeniu kursu student powinien:

- znać podstawową terminologię związaną z muzyką wokalno-instrumentalną kultywowaną w epoce baroku

- mieć uporządkowaną wiedzę z zakresu wybranych zagadnień historii muzyki baroku, takich jak koncepcje periodyzacji epoki, działalność najważniejszych kompozytorów z elementami biografii, podstawowe style i techniki kompozytorskie, typy najważniejszych form i gatunków wokalno-instrumentalnych uprawianych w epoce z elementami wiedzy o ówczesnej praktyce wykonawczej, charakteryzowanych w perspektywie chronologicznej i specyfiki kultury muzycznej najważniejszych ośrodków muzycznych Europy

- znać podstawowe metody analizy i interpretacji różnorodnych wytworów kultury muzycznej epoki baroku

- rozumieć specyfikę barokowego języka muzycznego i jego złożoność, a także historyczną i kulturową jego zmienność w obrębie epoki

- potrafić wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje na temat historii muzyki w baroku z wykorzystaniem różnych pozycji bibliograficznych

- potrafić rozpoznać i scharakteryzować różne typy form i gatunków muzyki wokalno-instrumentalnej oraz stylów właściwych dla epoki (na podstawie materiału nutowego)

- mieć świadomość poziomu własnej wiedzy i umiejętności z zakresu historii muzyki baroku oraz rozumieć potrzebę kształcenia się po ukończeniu studiów, aby móc odpowiedzialnie wypełniać zobowiązania społeczne

Zaliczenie wykładu na podstawie obecności (nieobecność na wykładzie powinna zostać usprawiedliwiona).

Wykład kończy się egzaminem pisemnym, podczas którego sprawdzany jest stopień opanowania materiału omawianego podczas wykładu i ćwiczeń wraz z lekturami wskazywanymi jako obowiązkowe.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu z Historii muzyki baroku jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń wg warunków określonych przez osobę prowadzącą ćwiczenia.

Przedmiotem wykładu będzie historia muzyki baroku (1600-1750) widziana przez pryzmat najważniejszych ośrodków rozwoju muzyki w tej epoce, promieniujących na inne centra europejskie. Przedmiotem szczególnego zainteresowania będą wielkie formy wokalne, przede wszystkim różne odmiany opery, ale także oratorium, kantata - nowe i zarazem specyficzne dla tego okresu, prezentowane w kontekście dworskim i miejskim, w aspekcie literacko-muzycznym. Wykład zatem będzie miał pewne cechy wykładu monograficznego ("wybrane zagadnienia").

Najważniejsze zagadnienia:

1/ wprowadzenie w specyfikę epoki i jej ujęć periodyzacyjnych

2/ Florencja Medyceuszy i początki dramma per musica

3/ Mantua Gonzagów i twórczość operowa Claudia Monteverdiego

4/ Rzym w I połowie XVII wieku "teatrem wiary" – opera w kręgu mecenatu rodziny Barberinich, rozwój oratorium (w tym dialogo volgare i latino), trendy w muzyce liturgicznej

5/ Wenecja i jej teatry publiczne: założenia organizacyjne i przemiany w estetyce włoskiego dramma per musica na przykładzie oper Claudia Monteverdiego, Francesca Cavallego, Antonia Sartoria

6/ Paryż Ludwika XIV – francuskie gatunki operowe (ballet de cour, comedie-ballet, tragedie en musique), grand motet

7/ Wenecja I poł. XVIII w. i twórczość wokalno-instrumentalna A. Vivaldiego (opery, oratoria, części mszalne)

8/ Lipsk za czasów Jana Sebastiana Bacha ze szczególnym uwzględnieniem kantat, oratoriów, pasji i mszy łacińskich (Msza h-moll jako przykład późnobarokowej mszy numerowej)

9/ Między Rzymem a Neapolem na przeł. XVII-XVIII w. – twórczość Scarlattiego i pobyt G.F. Haendla: oratoria, kantaty, muzyka religijna, opera

10/ Londyn – tradycja anthems, opera angielska a opera włoska, oratorium angielskie (twórczość H. Purcella i G.F. Haendla)

Tradycyjny wykład informacyjny z elementami pogadanki, prezentacją, bogato ilustrowany przykładami muzycznymi powiązanymi z zagadnieniami omawianymi podczas zajęć.

Materiały poglądowe z wykładu (prezentacje, nagrania audio i wideo przykładów muzycznych prezentowanych na zajęciach oraz wskazywanych do samodzielnego wysłuchania, dodatkowa literatura przedmiotu, przykłady nutowe niezintegrowane z prezentacją itp.) od czasów pandemii gromadzone są na Classroomie, w zakładce dedykowanej wykładowi z Historii muzyki baroku. Studenci na początku cyklu zajęć semestralnych otrzymują link z zaproszeniem do Classroomu, który aktywny jest do końca poprawkowej sesji egzaminacyjnej dla danego semestru).