Nauka o państwie i polityce 2102-L-D1NAPP
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2024/25

1. HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010, rozdz. 1,4,5,6,7,8,19,18.

(HEYWOOD A., Politics, Palgrave Macmillan, 2002)

2. RYSZKA F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.

3. SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.

4. WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2005.

5. ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.

6. CHMAJ M., ŻMIGRODZKI M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, rozdz. 1 i 7.

7. Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.

8. Błaszczyk A., Ewolucja państwa. Wybór tekstów, Warszawa 1997 (fragmenty: Arystoteles s. 91-98, Hobbes s. 139-150, Rousseau s. 171-176, Hegel s. 195-200, Gumplowicz s. 229-233, Bakunin s. 275-280, Jellinek s. 235-240, Engels s. 345- 352).

9. Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 1998 (Geneza państwa).

10. Sulowski S., Jakubowski W., Historyczny rozwój państw, w: Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka, Warszawa 2007, s. 239-257.

11. Antoszewski A., Reżim polityczny, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki , Wrocław 1998, tom I, s. 89-105(bez podrozdziałów Reżim konsensualny i westminsterski; Reżim parlamentarny i prezydencki).

12. Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 7-30.

13. Meny Y., Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007, s. 9-26.

14. Otto J.G., Przywódca polityczny elementem konstytutywnym reżimu politycznego, Toruń 2012, rozdział I.

15. Linz J., Totalitaryzm i autorytaryzm, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

16. Friedrich C.J., Brzeziński Z., Dyktatura totalitarna, w: Ankwicz M. (red.), Władza i polityka. Wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, Warszawa 1988, s. 208-215. (lub w: Gołębiowski B., Szczupaczyński J. (red.), Socjologia polityki. Wybór tekstów…, Warszawa 1993.)

17. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008, część III.

18. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 2009.

19. Baszkiewicz J., Dylematy konstytucyjne państw, w: Wojtaszczyk K.A, Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007, rozdział XIV.

20. Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 1-45.

21. Aron R., Pokój i wojna między narodami, Warszawa 1994, rozdziały I i VI.

22. Ryszka F., Historia, polityka, państwo. Wybór studiów. Tom II, Toruń 2002. (Dwie teorie wojny (1); Myśleć z Clausewitzem)

23. Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000, (o pojęciu polityczności).

24. Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków-Warszawa 1998, s. 55-110.

25. Tilly Ch., Formowanie się państw narodowych w Europie Zachodniej, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, tom II, Warszawa 1998, s.15-32.

26. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, w: Wojtaszczyk K.A. (red.), Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66- 83.

Tilly Ch., Rewolucja i rebelia, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I s. 234- 248.

27. Mazurkiewicz P., Przemoc w polityce, Wrocław 2006, rozdział 4 Przemoc rewolucyjna.

28. Weber M., Typy panowania, w: Weber M., Społeczeństwo i gospodarka, Warszawa 2002, s. 158 – 227.

29. Otto J. G., Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera, Warszawa 2006.

30. Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999. (Władza – s. 5-11).

31. Sobkowiak L., Legitymizacja polityczna, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II.

32. Almond G., Verba S., Problem kultury politycznej – omówienie, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I, s. 328–344.

33. Jabłoński A.W., Kultura polityczna i jej przemiany, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 177-197.

Literatura uzupełniająca:

1. Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2008, rozdział III.

2. Beyme von K., Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007, s. 157- 235.

3. Czajowski A., Władza polityczna. Analiza pojęcia, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1999, tom I.

4. Canovan M., Lud, Warszawa 2008, s. 82-110.

5. Schmitter P.C., Karl T.L., Czym jest demokracja… i czym nie jest, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

6. Meyer G., Kultura polityczna i demokratyzacja – podstawy, problemy i tezy, w: Meyer G., Sulowski S., Łukowski W. (red.), Kultura polityczna w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2007, s. 9-48.

7. Bankowicz M., Zamach stanu. Studium teoretyczne, Kraków 2009.

8. Otto J., Polak bogatszy, ale nieszczęśliwy – portret obywatela RP po 16 latach transformacji, „Studia Politologiczne” vol. 10.

9. Billig M., Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.(Wstęp do wydania polskiego; Codzienne flagowanie ojczyzny)

10. Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007, rozdz. 6.

11. Sun Tzu, Sztuka wojny, Warszawa 1994.

WIEDZA:

1. Precyzyjnie definiuje podstawowe pojęcia nauki o polityce takie jak przede wszystkim państwo, państwo narodowe, polityka, wojna, władza polityczna, legitymizacja władzy, forma państwa, forma rządów, ustrój terytorialny państwa, federalizm, reżim polityczny, demokracja, autorytaryzm, totalitaryzm, system polityczny, proces, działanie, decyzja polityczna, kultura polityczna, naród polityczny, naród kulturowy, globalizacja, europeizacja, rewolucja, zamach stanu, reforma, transformacja (K_W06)

2. Szczegółowo wylicza i omawia składniki konstytutywne i cechy przymiotne państwa (K_W06)

3. Charakteryzuje państwo o reżimie autorytarnym, totalitarnym i demokratycznym (K_W06) (K_W07)

4. Prezentuje różne koncepcje polityki (K_W10)

5. Ma wiedzę na temat relacji i ich uwarunkowań, w rozwoju historycznym oraz współcześnie, jednostki, społeczeństwa, narodu i państwa. (K_W04)

6. Wymienia i objaśnia koncepcje władzy politycznej i państwowej oraz ich legitymizacji (K_W06) (K_W10)

7. Ma ogólną wiedzę o rozwoju, przedmiocie i funkcjach nauki o polityce. O statusie politologii i jej metodach badawczych. (K_W01) (K_W09)

8. Opisuje koncepcje genezy i istoty państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych oraz typy i formy państw.(K_W04)(K_W06)

UMIEJĘTNOŚCI:

1. Dostrzega i interpretuje wzajemne relacje i zależności między formą państwa, typem państwa, reżimem politycznym, formą rządów i ustrojem terytorialnym państwa. (K_U01)

2. Analizuje zależności między polityką a etyką oraz polityką a wojną.(K_U06)

3. Ma umiejętność formułowania przyczyn i analizy przebiegu rewolucji, transformacji, zamachu stanu oraz przemian państwa narodowego szczególnie w obliczu globalizacji i integracji. (K_U02)

4. Potrafi wskazać i wyjaśniać zasady oraz wartości demokratycznego państwa prawa oraz dostrzec i naświetlić zagrożenia dla demokracji. Umie dokonać porównania autokracji i demokracji. (K_U03) (K_U04)

5. Przygotowuje samodzielnie oraz w grupach wystąpienia ustne dotyczące zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz różnych źródeł (K_U12)

6. Samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł zarówno w języku rodzimym, jak i obcym oraz nowoczesnych technologii przygotowując swoje stanowisko w debacie oksfordzkiej lub rolę w sądzie. (K_U08)

7. Rozwija zdolność umiejętnego konfrontowania własnych poglądów z poglądami innych studentów oraz różnych autorów oraz argumentowania stanowiska. (K_U09)

KOMPETENCJE:

1. Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z byciem politykiem i urzędnikiem (K_K05)

2. Ma potrzebę dalszego uzupełniania wiedzy oraz doskonalenia i poszerzania umiejętności po doświadczeniach związanych z debatą oksfordzką/sądem, wygłoszeniem referatu oraz dyskusjami z innymi studentami oraz prowadzącym ćwiczenia. (K_K07)

Oceną końcową z przedmiotu jest ocena uzyska z egzaminu (forma pisemna- część pytań testowych+ opisowe problemowe pytania otwarte).

Warunkiem dopuszczenia studenta do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń.

I termin - ocena dst. za zdobycie 12,5 z możliwych do zdobycia 24 punktów

od 12,5 - 3

od 15,5 - 3+

od 18 - 4

od 21 - 4+

od 23 - 5

Student, który wypracował na ćwiczeniach ocenę bdb jest zwolniony z egzaminu.

Zakres tematów w ramach wykładów:

1.Zajęcia wprowadzające. Istota przedmiotu, przedmiot badań, historia dyscypliny, metodologia badań, funkcje nauki o polityce

2. Geneza i istota państwa w myśli politycznej i teorii polityki

3. Elementy definicji państwa

4. Forma państwa. Kontrowersje wokół pojęcia typ państwa

5. Reżim demokratyczny. Zagrożenia dla demokracji, kryzys demokracji liberalnej, demokracje nieliberalne?

6. Reżimy niedemokratyczne, współczesne państwa niedemokratyczne, istota reżimów hybrydowych

7. Władza polityczna i państwowa, legitymizacja władzy

8. Sposoby uprawiania polityki. Zmiana w dziejach państwa

9. Oblicza współczesnej polityki - państwo narodowe i jego przemiany; państwo narodowe w obliczu globalizacji i integracji europejskiej

11. Pojęcie polityki. Definiowanie polityki, Granice polityczności

12, 13. Podstawowe kategorie nauki o polityce: podmioty polityczne, procesy polityczne, interes polityczny, wartości polityczne, decyzje polityczne, system polityczny, przywództwo polityczne, elity polityczne

14. Polityka jako zawód i powołanie. Polityk a urzędnik. Etyka i polityka- wzajemne zależności

15. Polityka i wojna – wzajemne relacje. Wojna kontynuacją polityki przy użyciu innych środków?

Wykład wspomagany multimedialnie, w sali