Konflikty bliskowschodnie

Celem zajęć jest analiza procesów społecznych i politycznych w świecie na przełomie XX i XXI w. Zdefiniowane zostanie pojęcie konfliktów społeczno-politycznych i ładu międzynarodowego oraz pokazane zostaną współzależności między tego typu konfliktami a ładem międzynarodowym. Konflikty, które mają miejsce na Bliskim Wschodzie, od kilkudziesięciu lat czynią z tego regionu jeden z najbardziej zapalnych punktów na Ziemi. Na przestrzeni ostatniego ponad półwiecza w różnych miejscach Bliskiego Wschodu dochodziło do krwawych buntów, rebelii i działań zbrojnych. Na zajęciach akcent położony zostanie na wybrane spory i konflikty wewnątrz głównych państw muzułmańskich regionu i między nimi, ponadto na problematykę relacji świata muzułmańskiego i Izraela, która stanowi odrębne i obszerne zagadnienie, konstytuuje niezwykle zapalny konflikt na Bliskim Wschodzie. Zrozumienie źródeł współczesnych konfliktów zbrojnych w tym regionie nie jest możliwe bez odwołania się do historii w ogóle, a dziejów religii i procesów kształtowania się tożsamości arabskiej w szczególności. Z tych powodów problematyka kursu obejmować będzie zarówno aktualne wydarzenia w Syrii i w tzw. Państwie Islamskim, jak również wcześniejsze zwane Arabską Wiosną, ponadto uwzględnione zostaną interesy małych i wielkich graczy z poziomu regionalnego i globalnego, ukaże się też niezwykle ważną rolę religii.

W toku zająć analizowane są m. in. następujące konflikty:

- wojna państw arabskich z Izraelem w latach 1945-46;

- kryzys sueski 1956 roku;

- wojna sześciodniowa z 1967 roku;

-interwencja ZSRR w Afganistanie z lat 1979-1989;

- wojna Iraku z Iranem z lat 1980-1988;

-I wojna w Zatoce Perskiej w latach 1990-1991;

- II wojna w Zatoce Perskiej w latach 2003-2005;

- interwencja Stanów Zjednoczonych i wojna w Afganistanie 2001-2021;

- interwencja w Libii w 2011,

- konflikt izraelsko-palestyński.

Po zakończeniu kursu student będzie znał historię konfliktów bliskowschodnich, a także ich geopolityczne, religijne, kulturowe i militarne uwarunkowania. Przedmiotem analizy będą również związki między konfliktami na Bliskim Wschodzie a trwającym obecnie kryzysem migracyjnym.

Po ukończeniu przedmiotu student w zakresie wiedzy:

- rozpoznaje kluczowe postacie i objaśnia ich rolę w kryzysach i konfliktach bliskowschodnich na przełomie XX i XXI w. (W02)

- zna i rozumie uwarunkowania konfliktów we współczesnym na Bliskim Wschodzie z perspektywy funkcjonowania władzy i kryzysów w systemach politycznych (W04)

Po ukończeniu przedmiotu student w zakresie umiejętności:

- potrafi identyfikować przyczyny i przebieg konfliktów na Bliskim Wschodzie prognozować ich przebieg i skutki oraz wyjaśniać w nich rolę czynników religijnych, ekonomicznych i politycznych (U02)

- potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu nauki o polityce oraz

powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania współczesnych sporów i konfliktów międzynarodowych ze szczególnym uwzględnieniem Bliskiego Wschodu (U03)