Decyzje w stosunkach międzynarodowych

obowiązkowe

w sali

Istota decyzji (prakseologicznie, ontologicznie, epistemologicznie, analitycznie). Decydowanie jednostkowe (racjonalne, kognitywne, hybrydowe). Decydowanie grupowe. Decydowanie instytucjonalne (biurokratyczne, kulturowe, wewnątrz-, między- i ponadnarodowe). Symulacje podejmowania decyzji.

I. Istota decyzji

a. Prakseologicznie. Projekcja dokumentu The Fog of War i dyskusja – czyli po co jest ten kurs.

b. Ontologicznie. Decyzja (wydarzenie) czy decydowanie (proces) – czyli jak zdefiniować przedmiot. Człowiek czy instytucja, jednostka czy grupa – czyli jak określić decydenta.

c. Epistemologicznie. Ściśle czy humanistycznie – czyli miejsce problemu podejmowania decyzji w spektrum nauk. Opisowo czy preskryptywnie – czyli o tym, czy funkcją teorii podejmowania decyzji jest wskazywać jak jest, czy jak być powinno. Paradygmatycznie czy idiosynkratycznie – czyli o tym, na ile teorie nauki o SM są użyteczne w wyjaśnianiu i rozumieniu podejmowania decyzji i jakie są dla nich alternatywy.

d. Analitycznie. Struktura czy agent, mikro czy makro – czyli o jawnych i ukrytych skutkach wyboru poziomu analizy dla badań podejmowania decyzji. Statystyki i modele czy studia przypadku – czyli o rezultatach metod formalnych, ilościowych i jakościowych w analizie podejmowania decyzji.

II. Decydowanie jednostkowe

a. Ujęcia racjonalne. Nominalne cechy racjonalnego myślenia i wyboru w modelu racjonalnego aktora (RAM). Kategorie użyteczności i oczekiwanej użyteczności i ich maksymalizacja; bayesizm. Stosowanie RAM: teorie gier – kategorie równowagi Nasha, efektywności alokacyjnej Pareto; gry sekwencyjne – teoria ruchów; interakcja strategiczna (Schiller). Przykładowy case: czy atak Gruzji na Rosję w 2008 r. były racjonalny w świetle RAM?

b. Ujęcia kognitywne. Ograniczona racjonalność (Simon) – maksymalizacja a satysfakcja. Psychologia i neurobiologia a właściwości decyzyjne ludzkiego ciała; spójność sądów, stosunek do ryzyka, złożoność poznawcza a myślenie kontrafaktualne, pamięć a myślenie analogiczne (Khong), kondycja psychofizyczna i emocje a zdolności podejmowania decyzji. Analiza decydowania jednostek: reguły wyboru obiektów analizy, analiza treści i (de)kodowanie (Hermann, George) a psychobiografia (Barber, Post). Heurystyki a błędy poznawcze. Przykładowy case: cechy osobowe N. Sarkozy’ego a decyzja o użyciu siły w Libii.

c. Ujęcia hybrydowe. Teoria cybernetyczna (Steinbrunner); teoria przewidywań (Tversky, Kahnemann); teoria poliheurystyczna (Minz, Geva). Przykładowy case: Decyzja D. Eisenhowera o nie użyciu siły w Dien Bien Phu.

III. Decydowanie grupowe

a. Struktury małych grup decyzyjnych, rola lidera i inne (m.in. strażnik umysłów, adwokat diabła, delegat), wybrane techniki zarządzania procesem decyzyjnym w małej grupie (m.in. styl przywództwa, kompozycja grupy, kontrola agendy, formatowanie problemu, manipulacja informacją). Dynamika małych grup decyzyjnych – syndrom groupthink (Janis) i newgroup (Stern), ich przejawy i skutki dla podejmowania decyzji. Grupa w decydowaniu kryzysowym. Porównanie sposobu decydowana małej grupy wewnętrznej, międzynarodowej i ponadnarodowej (casus UE). Przykładowy case: „Jak mogłem być taki głupi?” – decyzja J. Kennedy’ego o operacji w Zatoce Świń; decyzja L. Kaczyńskiego o podpisaniu traktatu reformującego UE na szczycie w Lizbonie.

IV. Decydowanie instytucjonalne

a. Biurokratyczne. Rola biurokracji w decydowaniu. Tożsamość instytucjonalna: esencjalizacja, „homoseksualna reprodukcja” a „efekty kohorty”. Właściwości pionowych procesów decyzyjnych od problematyzacji po implementację – inercja, logika stosowności i standardowa procedura operacyjna (SOP). Kanały przepływu informacji. Rywalizacja międzybiurokratyczna – tzw. turf wars. Decyzja jako wynikowa. Przykładowy case: intelligence failures agend wywiadowczych USA w a decyzje administracji Busha o użyciu siły w Afganistanie i Iraku; decyzja o otwarciu więzienia w Guantanamo.

b. Kulturowe. Rozumienie kultury w kontekście analizy podejmowania decyzji: jako zamknięty system znaczeń oraz jako źródło preferencji, wartościowań, heurystyk i gotowych schematów decydowania. Historyczne, kulturowe i ideologiczne narracje na temat własnej roli międzynarodowej a podejmowanie decyzji. Wymiary kulturowe (Hofstede) a prawidłowości w danej populacji w sferze podejmowania decyzji. Przykłady wpływu idiosynkrazji kulturowych na różnice w sposobach decydowania. Przykładowy case: porównanie kultury podejmowania decyzji w instytucjach UE i ASEAN; „Sztuka Wojny” czy „Analekty” – która myśl obecnie bardziej inspiruje kierownictwo KPCh?

c. Wewnętrzne a międzynarodowe i ponadnarodowe. Gra dwupoziomowa (Putnam) i wielopoziomowe zarządzanie (Marks). Wielowymiarowe taksonomie uczestników – techniki skalowania ich znaczenia dla podejmowania decyzji. Rola partii politycznych i grup nacisku, mediów (efekt CNN a decydowanie), społeczeństwa obywatelskiego i innych aktorów wewnętrznych, między- i transnarodowych. O górze lodowej: oficjalne struktury a praktyka podejmowania decyzji w Unii Europejskiej – wewnątrz- i międzyinstytucjonalne (procedury Komisji, współdecydowanie, komitologia). Przykładowy case: Decyzje UE o trybach pomocy finansowej dla zadłużonej Grecji.

V. Symulacje

Graham T. Allison – “Essence of decision: explaining the Cuban missile crisis”; Boston: Little, Brown and Company, 1971 – PISM II39734; 2nd Edition: London: Longman, 1999

Marijke Breuning – “Foreign Policy Analysis: a comparative introduction.”; New York, Basingstoke: Palgrave, 2007 – PISM II90032

Valerie M. Hudson – “Foreign policy analysis: classic and contemporary theory”; Lanham: Rowman & Littlefield, 2007 – PISM II87487

Ziemowit J. Pietraś - “Decydowanie polityczne”; Warszawa-Kraków: PWN, 2000

Steve Smith et al (ed.) – “Foreign Policy: Theories, Actors, Cases”; New York: Oxford University Press, 2008

Literatura dodatkowa:

Bruce Bueno de Mesquita – “An Expected Utility Theory of International Conflict,” American Political Science Review, 74(4), December 1980 – PISM PII247 http://schoolwires.henry.k12.ga.us/437520530889460/lib/437520530889460/Beuno_de_Mesquita_2.pdf

Daniel L. Byman, Kenneth M. Pollack – “Let Us Now Praise Great Men: Bringing the Statesman Back In”, International Security, 25(4), 2001

http://belfercenter.ksg.harvard.edu/files/bymanetalvol25no4.pdf

Walter Carlsnaes – “Handbook of International Relations”; London: Sage, 2003 – PISM III24858

Jerzy Ciechański – “Teorie podejmowania decyzji w polityce zagranicznej”; Polski Przegląd Dyplomatyczny 1/2006

Jacek Czaputowicz – „Teorie stosunków międzynarodowych: krytyka i systematyzacja”; Warszawa: PWN, 2008

Irmtraud N. Gallhofer, Willem E. Saris – “Foreign Policy Decision-Making: a qualitative and quantitative analysis of political argumentation”; Westport: Praeger, 1996 – PISM II82335

Irmtraud N. Gallhofer, Willem E. Saris – “Collective choice processes: a qualitative and quantitative analysis of foreign policy decision-making”; Westport: Praeger, 1996 – PISM II82856

Alexander L. George – “Presidential decision-making in foreign policy: the effective use of information and advice”; Boulder: Westview, 1980 – PISM II57222

Nehemia Geva, Alex Mintz (ed.) – „Decision-making on war and peace: the cognitive-rational debate”; Boulder: Lynn Rienner, 1997 – PISM II84325

Patrick J. Haney – “Organizing for Foreign Policy Crises. Presidents, Advisers and the Management of Decision Making”; Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002

Paul ‘t Hart, Erik K. Stern, Bengt Sundelius (ed.) – “Beyond groupthink: political group dynamics and foreign policy-making”; Ann Arbor: University of Michigan, 1997 – PISM II85794

Robert Jervis – “Perception and misperception in international politics”; Princeton: Princeton University Press, 1965 – PISM II48058

Yueng Foong Khong – “Analogies at war: Korea, Munich, Dien Bien Phu and the Vietnam Decisions of 1965”; Princeton: Princeton University Press, 1992 – Google Books

Bahgat Korany – “How foreign policy decisions are made in the Third World: a comparative analysis”; Boulder, London: Westview, 1986 – PISM II85731

Alex Mintz (ed.) – “Integrating cognitive and rational theories of foreign policy decision making”; New York, Basingstoke: Palgrave, 2002 – PISM II87450

Richard E. Neustadt, Ernest R. May – “Thinking in time: the uses of history for decision makers”; New York & London: The Free Press, 1986 – PISM II85846

Robert D. Putnam – „Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games”; International Organization, 42(3), Summer, 1988 http://hpeb08.files.wordpress.com/2008/08/putnam.pdf

Christian Reus-Smit, Duncan Snidal (ed.) – “The Oxford Handbook of International Relations”; Oxford: Oxford University Press, 2008 – PISM III25462

Herbert Simon – “Human Nature in Politics: The Dialogue of Psychology with Political Science” American Political Science Review, 79(2), June 1985 – PISM PII247

http://users.polisci.wisc.edu/schatzberg/ps855/Simon1985.pdf

Paweł Soroka – “Teorie podejmowania decyzji w amerykańskiej nauce o stosunkach międzynarodowych”; Warszawa: COM SNP, 1987 – PISM II55263

Jonathan B. Stein – “From H-bomb to Star Wars: the politics of strategic decision-making”; Lexington & Toronto: Lexington Books, 1984 – PISM II53989

Stephen G. Walker – “Role theory and foreign policy analysis”; Durham: Duke, 1987 – PISM II85515

Thomas C. Wiegele – “Leaders under stress: a psychophysiological analysis of international crises”; Durham: Duke, 1985 – PISM II85755

Steve A. Yetiv – “Explaining Foreign Policy: U.S. Decision-Making & the Persian Gulf War”; Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2004

Absolwent zna i rozumie w zakresie problematyki zajęć

K_W01 – najważniejsze fakty, zjawiska oraz problemy z zakresu stosunków międzynarodowych

K_W02 - metody i teorie w sposób zaawansowany wyjaśniające procesy zachodzące w stosunkach międzynarodowych

K_W07 - podstawowe ekonomiczno-społeczne, prawne, etyczne i inne uwarunkowania działalności zawodowej związanej ze stosunkami międzynarodowymi, w tym podstawowe pojęcia i zasady ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego

absolwent potrafi w zakresie problematyki zajęć

K_U01 -prawidłowo interpretować zjawiska polityczne, ekonomiczne, kulturowe, wojskowe i prawne w skali globalnej, wybranych regionów i subregionów świata, jak i na poziomie krajowym, wykorzystując teoretyczną i empiryczną wiedzę zdobytą podczas studiów, w z wykorzystaniem technik informacyjno-komunikacyjnych

K_U02 -merytorycznie argumentować, formułować spójne wnioski z wykorzystaniem specjalistycznego języka nauki o stosunkach międzynarodowych i powiązanych z nią dyscyplin, na użytek komunikacji ze specjalistami z zakresu dyscypliny, jak i szerszego grona odbiorców

K_U04 - planować i organizować pracę indywidualną o charakterze badawczym w zakresie nauki o stosunkach międzynarodowych oraz w współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych nad danym problemem z zakresu stosunków międzynarodowych

K_U05 - samodzielnie planować, realizować własne cele edukacyjne, w tym np. podejmować decyzje o wyborze odpowiedniego kierunku studiów II stopnia

Absolwent w zakresie problematyki zajęć jest gotów do

K_K01- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu kierunku studiów

K_K02 - uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych z zakresu stosunków międzynarodowych oraz w zasięgania opinii ekspertów, gdy potrzebne są one do rozwiązania danego problemu obejmującego problematykę studiów

K_K05 - odpowiedzialnego wykonywania zawodu w zakresie stosunków międzynarodowych, w tym przestrzegania zasad etyki zawodowej i dbałości o tradycje zawodu

- udział w symulacji/symulacjach procesu decyzyjnego

- indywidualna prezentacja w trakcie zajęć

- aktywność na zajęciach

nie dotyczy