Społeczeństwo, kultura i religia w stosunkach międzynarodowych

Przedmiot jest wprowadzeniem do "miękkich" zagadnień stosunków międzynarodowych, związanych z funkcjonowanie społeczeństw państwowych i społeczności międzynarodowej. Przedstawia fakty i wybrane zagadnienia teoretyczne dotyczące społeczeństwa, religii i kultury. Koncentruje się zarówno na praktyce, jak i badaniach nad SM.

Społeczeństwo w SM

1. Społeczeństwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych – pojęcie i typologia.

2. Społeczność międzynarodowa – pojęcie, ewolucja, wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy współczesnego świata.

3. Procesy globalizacyjne a kwestie społeczne. Internalizacja polityki społecznej.

4. Ubóstwo, dysproporcje dochodowe, nierówności społeczne, wykluczenie jako globalne zagrożenia i najważniejsze problemy międzynarodowej polityki społecznej. Edukacja i podnoszenie kwalifikacji jako antidotum na problemy społeczne.

5. Wpływ populizmu na współczesne stosunki międzynarodowe. Likwidacja dyskryminacji i ochrona ludzkiej godności jako cele międzynarodowej polityki społecznej.

Kultura w SM

6.Kultura i kultury w stosunkach międzynarodowych. Definicje i próby operacjonalizacji.

7. Kultura w teoriach stosunków międzynarodowych. Zwrot kulturowy.

8. Świadomość międzykulturowa. Czynnik kulturowy w operacjach wojskowych.

9. Jak badać kulturę w stosunkach międzynarodowych? Metody i techniki badań. Antropologizacja SM.

10. Polityzacja i instytucjonalizacja ochrony dziedzictwa kulturowego w organizacjach międzynarodowych. Kazus UNESCO.

Religia w SM

11. Religie i religijność we współczesnym świecie. Statystyki i międzynarodowa demografia religii.

12. Religia w badaniu stosunków międzynarodowych - problem sekularyzacji i desekularyzacji; zachodniocentryzm nauki o stosunkach międzynarodowych i włączanie religii do badań po zakończeniu zimnej wojny.

13. Podmioty religijne i motywowane religijnie we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

14. Związki religii z polityką - wpływ na stosunki międzynarodowe - wybrane przykłady.

15. Religie i rozwój społeczno-gospodarczy współczesnego świata

Społeczeństwo:

1. Bartiett J., Ludzie przeciw technologii, Jak Internet zabija demokrację, Wyd. Sonia Draga, Katowice 2019

2. Bauman Z. Społeczeństwo w stanie oblężenia, Wyd. Sic!, Warszawa 2006

3. Bauman Z. , Globalizacja, PIW, Warszawa 2000

4. Z. Bauman, Zbędni, niechciani, odtrąceni – czyli o biednych w zamożnym świecie, w: Kultura i Społeczeństwo, Komitet Socjologii, ISP PAN, kwiecień-czerwiec 1998, tom XLII, nr 2

5. Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2004

6. Bierzanek R., Studia nad społecznością międzynarodową. Źródła prawa międzynarodowego, Lublin 1991

7. Bregman R., Utopia dla realistów. Recepta na idealny świat, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2018

8. Firlit-Fesnak G. Magnuszewska-Otulak G., Dyskryminacja a równouprawnienie; zadania dla polityki społecznej, w: Polityka społeczna. Podręcznik akademicki. Warszawa 2007

9. S. Golinowska, Z. Morecka, M. Styrc, E. Cukrowska, J. Cukrowski, Od ubóstwa do wykluczenia społecznego Badania. Koncepcja. Wyniki. Propozycje Polska, Europa i Świat, Wyd. IPISS, Warszawa 2008

10. Haliżak E., Kuźniar R., Symonides J., Globalizacja a stosunki międzynarodowe, Bydgoszcz 2004

11. Kołodko G., Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008

12. Juza M., Między wolnością a nadzorem. Internet w zmieniającym się społeczeństwie, Wyd. Naukowe SCHOLAR, 2019

13. Kai-Fu Lee, Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa. Chiny, USA i przyszłość świata, Media Rodzina, 2018

14. Krzysztofek K., Szczepański M. S., Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005

15. Levison P., Miękkie ostrze, Wyd. Muza, Warszawa 1999

16. Mrozowski M., Przenikanie mediów,. Ewolucja mediów a przemiany ładu społecznego, PWN, 2020

17. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej, Katowice 1998

18. Rysz – Kowalczyk B. , Teorie kwestii i problemów społecznych, w: Polityka społeczna. Podręcznik akademicki. Warszawa 2007

19. Sachs J., Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

20. Sachs J., Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

21. Stosunki Międzynarodowe, antologia tekstów źródłowych, Tom 1, Korzenie dyscypliny – do 1989 roku, WNPiSM UW, Warszawa 2018

22. U podłoża globalnych zagrożeń. Danecki J., Danecka M. /red./ , Dom Wydawniczy Elipsa, 2003

23. Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2004

Kultura:

1.Schreiber Hanna (2013),Świadomość międzykulturowa. Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 364 s.:

Rozdział I. Zwrot kulturowy w SM (całość)

Rozdział II. Zwrot kulturowy we współczesnym wojsku (całość)

Rozdział III. Tylko punkty 5, 6, 7.

Rozdział V. Tylko punkty 1, 2, 5, 6, 7, 8.

2. Schreiber Hanna (2016), Metoda etnograficzna w badaniu stosunków międzynarodowych – uwagi wstępne, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, t. 52, nr 1, s. 285-301;

3. Schreiber H., Niematerialne dziedzictwo kulturowe jako element soft power państw, „e-Politikon” 2016, nr 18, s. 54-78;www.epolitikon.pl;

4. Schreiber H., Cultural genocide – ludobójstwo kulturowe – kulturobójstwo – niedokończony czy odrzucony projekt prawa międzynarodowego?,[w:] Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.1: Zwrot kulturowy, Schreiber H., Michałowska G. (red.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013, s. 252-274;

Religia:

1. A.Gieryńska, Organizacja Konferencji Islamskiej. Geneza, charakterystyka i działalność w regionie Bliskiego Wschodu, Warszawa 2017

2. J.Kulska, „Ambiwalencja świętości” jako przejaw czynnika religijnego w stosunkach międzynarodowych, „Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2013, nr 2, http://www.pl.ism.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2013/10/SM48-internet.pdf

3. J.Kulska, Między sacrum i profanum. Rola czynnika religijnego w rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu pokoju, Opole 2019

4. M. Lisińska, Tło historyczne – dzieje Państwa Kościelnego i powstanie Państwa Miasta watykańskiego, oraz K. Kuc, Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Stolicy Apostolskiej i Państwa Miasta Watykańskiego – zarys problematyki, w: M. Łukasik, D. Mickiewicz (red.), W murach Wiecznego Miasta – miedzy państwem a Kościołem, Kraków 2011

5. M.Marczewska-Rytko, Czynnik religijny w warunkach kształtowania się nowego ładu międzynarodowego, w: M. Pietraś (red.), Późnowestfalski ład międzynarodowy, Lublin 2008, s. 149-173.

6. A.M.Solarz, Jakie znaczenie ma religia? Religia w badaniu stosunków międzynarodowych, „Stosunki Międzynarodowe-International Relations” 2017, nr 4 (t. 53)

7. A.M.Solarz, Kościół katolicki wobec problemów rozwoju współczesnego świata, w: A. Bąkiewicz, U. Żuławska, Rozwój w dobie globalizacji, Warszawa 2010

8. A.M.Solarz, Antysemityzma jako instrument w polityce zagranicznej Izraela, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1

9. A.M.Solarz, The Holy See’s efforts towards reconciliation, “Myśl ekonomiczna i polityczna” 2016, nr 3

10. A.M.Solarz, H. Schreiber (red.), Religia w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2012

11. M.Stolarczyk, Iran. Państwo i religia, Warszawa 1997 i nast. (tu też tekst konstytucji)

12. J. Zdanowski, Islam i islamizm wobec wyzwań rozwoju, w: : A. Bąkiewicz, U. Żuławska, Rozwój w dobie globalizacji, Warszawa 2010

Uwaga: Możliwe są zmiany w sylabusie ze względu na inne warunki prowadzenia zajęć w semestrze zimowym 2020/21

Przedmiot jest wprowadzeniem do "miękkich" zagadnień stosunków międzynarodowych, związanych z funkcjonowanie społeczeństw państwowych i społeczności międzynarodowej. Przedstawia fakty i wybrane zagadnienia teoretyczne dotyczące społeczeństwa, religii i kultury. Koncentruje się zarówno na praktyce, jak i badaniach nad SM.

Społeczeństwo w SM

1. Społeczeństwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych – pojęcie i typologia.

2. Społeczność międzynarodowa – pojęcie, ewolucja, wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy współczesnego świata.

3. Procesy globalizacyjne a kwestie społeczne. Internalizacja polityki społecznej.

4. Ubóstwo, dysproporcje dochodowe, nierówności społeczne, wykluczenie jako globalne zagrożenia i najważniejsze problemy międzynarodowej polityki społecznej. Edukacja i podnoszenie kwalifikacji jako antidotum na problemy społeczne.

5. Wpływ populizmu na współczesne stosunki międzynarodowe. Likwidacja dyskryminacji i ochrona ludzkiej godności jako cele międzynarodowej polityki społecznej.

Kultura w SM

6.Kultura i kultury w stosunkach międzynarodowych. Definicje i próby operacjonalizacji.

7. Kultura w teoriach stosunków międzynarodowych. Zwrot kulturowy.

8. Świadomość międzykulturowa. Czynnik kulturowy w operacjach wojskowych.

9. Jak badać kulturę w stosunkach międzynarodowych? Metody i techniki badań. Antropologizacja SM.

10. Polityzacja i instytucjonalizacja ochrony dziedzictwa kulturowego w organizacjach międzynarodowych. Kazus UNESCO.

Religia w SM

11. Religie i religijność we współczesnym świecie. Statystyki i międzynarodowa demografia religii.

12. Religia w badaniu stosunków międzynarodowych - problem sekularyzacji i desekularyzacji; zachodniocentryzm nauki o stosunkach międzynarodowych i włączanie religii do badań po zakończeniu zimnej wojny.

13. Podmioty religijne i motywowane religijnie we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

14. Związki religii z polityką - wpływ na stosunki międzynarodowe - wybrane przykłady.

15. Religie i rozwój społeczno-gospodarczy współczesnego świata

Społeczeństwo:

1. Bartiett J., Ludzie przeciw technologii, Jak Internet zabija demokrację, Wyd. Sonia Draga, Katowice 2019

2. Bauman Z. Społeczeństwo w stanie oblężenia, Wyd. Sic!, Warszawa 2006

3. Bauman Z. , Globalizacja, PIW, Warszawa 2000

4. Z. Bauman, Zbędni, niechciani, odtrąceni – czyli o biednych w zamożnym świecie, w: Kultura i Społeczeństwo, Komitet Socjologii, ISP PAN, kwiecień-czerwiec 1998, tom XLII, nr 2

5. Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2004

6. Bierzanek R., Studia nad społecznością międzynarodową. Źródła prawa międzynarodowego, Lublin 1991

7. Bregman R., Utopia dla realistów. Recepta na idealny świat, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2018

8. Firlit-Fesnak G. Magnuszewska-Otulak G., Dyskryminacja a równouprawnienie; zadania dla polityki społecznej, w: Polityka społeczna. Podręcznik akademicki. Warszawa 2007

9. S. Golinowska, Z. Morecka, M. Styrc, E. Cukrowska, J. Cukrowski, Od ubóstwa do wykluczenia społecznego Badania. Koncepcja. Wyniki. Propozycje Polska, Europa i Świat, Wyd. IPISS, Warszawa 2008

10. Haliżak E., Kuźniar R., Symonides J., Globalizacja a stosunki międzynarodowe, Bydgoszcz 2004

11. Kołodko G., Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008

12. Juza M., Między wolnością a nadzorem. Internet w zmieniającym się społeczeństwie, Wyd. Naukowe SCHOLAR, 2019

13. Kai-Fu Lee, Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa. Chiny, USA i przyszłość świata, Media Rodzina, 2018

14. Krzysztofek K., Szczepański M. S., Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005

15. Levison P., Miękkie ostrze, Wyd. Muza, Warszawa 1999

16. Mrozowski M., Przenikanie mediów,. Ewolucja mediów a przemiany ładu społecznego, PWN, 2020

17. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej, Katowice 1998

18. Rysz – Kowalczyk B. , Teorie kwestii i problemów społecznych, w: Polityka społeczna. Podręcznik akademicki. Warszawa 2007

19. Sachs J., Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

20. Sachs J., Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

21. Stosunki Międzynarodowe, antologia tekstów źródłowych, Tom 1, Korzenie dyscypliny – do 1989 roku, WNPiSM UW, Warszawa 2018

22. U podłoża globalnych zagrożeń. Danecki J., Danecka M. /red./ , Dom Wydawniczy Elipsa, 2003

23. Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2004

Kultura:

1.Schreiber Hanna (2013),Świadomość międzykulturowa. Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 364 s.:

Rozdział I. Zwrot kulturowy w SM (całość)

Rozdział II. Zwrot kulturowy we współczesnym wojsku (całość)

Rozdział III. Tylko punkty 5, 6, 7.

Rozdział V. Tylko punkty 1, 2, 5, 6, 7, 8.

2. Schreiber Hanna (2016), Metoda etnograficzna w badaniu stosunków międzynarodowych – uwagi wstępne, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, t. 52, nr 1, s. 285-301;

3. Schreiber H., Niematerialne dziedzictwo kulturowe jako element soft power państw, „e-Politikon” 2016, nr 18, s. 54-78;www.epolitikon.pl;

4. Schreiber H., Cultural genocide – ludobójstwo kulturowe – kulturobójstwo – niedokończony czy odrzucony projekt prawa międzynarodowego?,[w:] Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.1: Zwrot kulturowy, Schreiber H., Michałowska G. (red.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013, s. 252-274;

Religia:

1. A.Gieryńska, Organizacja Konferencji Islamskiej. Geneza, charakterystyka i działalność w regionie Bliskiego Wschodu, Warszawa 2017

2. J.Kulska, „Ambiwalencja świętości” jako przejaw czynnika religijnego w stosunkach międzynarodowych, „Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2013, nr 2, http://www.pl.ism.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2013/10/SM48-internet.pdf

3. J.Kulska, Między sacrum i profanum. Rola czynnika religijnego w rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu pokoju, Opole 2019

4. M. Lisińska, Tło historyczne – dzieje Państwa Kościelnego i powstanie Państwa Miasta watykańskiego, oraz K. Kuc, Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Stolicy Apostolskiej i Państwa Miasta Watykańskiego – zarys problematyki, w: M. Łukasik, D. Mickiewicz (red.), W murach Wiecznego Miasta – miedzy państwem a Kościołem, Kraków 2011

5. M.Marczewska-Rytko, Czynnik religijny w warunkach kształtowania się nowego ładu międzynarodowego, w: M. Pietraś (red.), Późnowestfalski ład międzynarodowy, Lublin 2008, s. 149-173.

6. A.M.Solarz, Jakie znaczenie ma religia? Religia w badaniu stosunków międzynarodowych, „Stosunki Międzynarodowe-International Relations” 2017, nr 4 (t. 53)

7. A.M.Solarz, Kościół katolicki wobec problemów rozwoju współczesnego świata, w: A. Bąkiewicz, U. Żuławska, Rozwój w dobie globalizacji, Warszawa 2010

8. A.M.Solarz, Antysemityzma jako instrument w polityce zagranicznej Izraela, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1

9. A.M.Solarz, The Holy See’s efforts towards reconciliation, “Myśl ekonomiczna i polityczna” 2016, nr 3

10. A.M.Solarz, H. Schreiber (red.), Religia w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2012

11. M.Stolarczyk, Iran. Państwo i religia, Warszawa 1997 i nast. (tu też tekst konstytucji)

12. J. Zdanowski, Islam i islamizm wobec wyzwań rozwoju, w: : A. Bąkiewicz, U. Żuławska, Rozwój w dobie globalizacji, Warszawa 2010

Uwaga: Możliwe są zmiany w sylabusie ze względu na inne warunki prowadzenia zajęć w semestrze zimowym 2020/21