Organizacja i funkcjonowanie polskiej służby zagranicznej

obowiązkowe

w sali

Przedmiot obejmuje zagadnienia ewolucji struktury instytucjonalno-organizacyjnej oraz form i metod działania polskiej służby zagranicznej, jak również kwestie jednolitego charakteru służby przy uwzględnieniu różnic w zakresie obrotu dyplomatycznego i konsularnego. W szczególności analizowane są tło historyczne oraz wymiary prawny i praktyczny funkcjonowania polskiej służby zagranicznej.

1. Zajęcia organizacyjne: tematyka zajęć, literatura, forma zaliczenia

2. Zagadnienia wstępne: polityka zagraniczna, dyplomacja i służba zagraniczna. Dyplomacja jako profesja

3. Tworzenie służby zagranicznej (1): lata 1918–1923. Sylwetki wybranych polskich dyplomatów (1)

4. Tworzenie służby zagranicznej (2): lata 1924–1932 i 1933–1939. Sylwetki wybranych polskich dyplomatów (2)

5. Służba zagraniczna w czasie drugiej wojny światowej. Sylwetki wybranych polskich dyplomatów (3)

6. Służba zagraniczna do 1989 roku (1). Sylwetki wybranych polskich dyplomatów (4)

7. Służba zagraniczna do 1989 roku (2). Służba zagraniczna Rządu RP na Uchodźstwie

8. Placówki zagraniczne: 1945–1989. Reorganizacja służby zagranicznej po 1989 roku: centrala i placówki. Zmiany organizacyjne po wejściu do UE

9. Służba zagraniczna w czasach współczesnych: organizacja i zadania (1)

10. Służba zagraniczna w czasach współczesnych: organizacja i zadania (2). Ministerstwo Spraw Zagranicznych: struktura i zadania

11. Struktura i organizacja pracy placówek zagranicznych (studium przypadku). Etyka pracy dyplomaty (praca z tekstem w zespołach)

12. Profesjonalizacja służby zagranicznej. Aplikacja dyplomatyczno-konsularna. Egzamin dyplomatyczno-konsularny (quiz)

13. Organizacja i działalność placówek dyplomacji kulturalnej (studium przypadku)

14. Dyplomacja wojskowa

15. Zaliczenie

Literatura obowiązkowa:

Szczepanik K., Organizacja polskiej służby zagranicznej 1918–2010, Wydawnictwo Naukowe Askon, Warszawa 2012 (wybrane rozdziały).

Łossowski P., Dyplomacja polska 1918–1939, Aspra-Jr, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały).

Redzik A., Lwowska szkoła dyplomatyczna. Zarys historii Studium Dyplomatycznego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1930–1939), „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2006, t. 33, nr 5, s. 121–149 (https://www.buw.uw.edu.pl/ → zasoby online → bazy online → CEEOL).

Lewandowski B., Etyka dyplomacji (s. 41–47), Chrzanowski W., Etyka polityka, etyka dyplomacji (s. 63–75), Stemplowski R., Etyka dyplomacji (s. 77–88.), [w:] Etyka dyplomacji, J. Barcz et al., PISM, Warszawa 2002.

Orłowski T., Praktyka dyplomatyczna, PISM, Warszawa 2023 (wybrane rozdziały).

Kupiecki R., Attaché obrony i jego środowisko pracy: tytułem wprowadzenia (s. 7–14), Sochan A., Geneza i rozwój instytucji attachatu obrony i attaché obrony (s. 15–24), Drab L., Attaché obrony a dyplomacja obronna (s. 25–31), [w:] Attaché obrony: status i funkcjonowanie: wybór dokumentów, L. Drab, A. Sochan (red.), Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2016.

Literatura uzupełniająca:

Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, LexisNexis Polska, Warszawa 2012 (lub nowsze wydanie).

Szczepańska-Dudziak A., Polska służba zagraniczna w czasach dyplomacji publicznej i cyfrowej, [w:] Między misją a profesją: ewolucja roli dyplomaty w stosunkach międzynarodowych na przestrzeni dziejów, R. Simiński, A. Szczepańska-Dudziak (red.), Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US Minerwa, Szczecin 2016, s. 193–214.

Michowicz W., Organizacja polskiego aparatu dyplomatycznego w latach 1918–1939, [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918–1939, P. Łossowski (red.), Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 5–78.

Sibora J., Dyplomacja polska w I wojnie światowej, PISM, Warszawa 2013.

Smolana K., Karol Bertoni (1876–1967) – zapomniany współtwórca polskiej służby zagranicznej, „Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda” 2020, nr 2(6), poz. 33, s. 455–476.

Bertoni Karol, [w:] Słownik biograficzny polskiej służby zagranicznej 1918–1945, t. 2, oprac. K. Smolana, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Warszawa 2007, s. 24–25.

Zaleski A., Wspomnienia, PISM, Warszawa 2017.

Michowicz W., Organizacja polskiej służby dyplomatycznej w okresie II wojny światowej, [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 5: 1939–1945, W. Michowicz (red.), Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 9–105.

Michowicz W., Dyplomacja polska w okresie II wojny światowej, [w:] G. Labuda, W. Michowicz (red.), Historia dyplomacji polskiej: X–XX w., Wydaw. Sejmowe, Warszawa 2002, s. 509–547.

Michał Hubert Sokolnicki, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/michal-hubert-sokolnicki-1880-1967-dzialacz-dyplomata-historyk#text.

Szczepanik K., Wybrane zagadnienia z zakresu ewolucji struktur organizacyjnych polskiej służby dyplomatyczno-konsularnej w latach 1944–1989, [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 6: 1944/1945–1989, W. Materski, W. Michowicz (red.), PISM, Warszawa 2010, s. 9–55.

Łaptos J., A. Mania, Dyplomacja polska wobec zimnowojennego podziału świata (marzec 1947 – grudzień 1955), [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 6: 1944/1945–1989, W. Materski, W. Michowicz (red.), PISM, Warszawa 2010, s. 279–443.

Umińska-Woroniecka A., Od promocji stosunków kulturalnych i naukowych do dyplomacji kulturalnej w działaniach polskiej służby zagranicznej, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2010, nr 5–6, s. 47–71.

Umińska-Woroniecka A., Zagraniczna polityka kulturalna Czech, Polski, Słowacji i Węgier po 1989 roku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2022.

Słownik biograficzny polskiej służby zagranicznej 1918–1945, t. 2, oprac. K. Smolana, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Warszawa 2007

oraz akty prawne i inne polecane publikacje i materiały.

Celem zajęć jest przekazanie praktycznej wiedzy dotyczącej organizacji techniki pracy służby zagranicznej. W toku zajęć nabywa się umiejętności w zakresie poruszania się w problematyce prawno-organizacyjnej, jak również funkcjonowania placówek. Nabyte kompetencje odnoszą się do elementarnej wiedzy zawodowej personelu służby zagranicznej.

S2_W01, S2_W02, S2_W03, S2_W05, S2_U01, S2_U04, S2_U05, S2_U06, S2_K01, S2_K02

Aktywność (różne formy aktywności w trakcie zajęć)

Projekty (studia przypadków)

Końcowe zaliczenie pisemne w formie testu (warunkiem zaliczenia jest udzielenie co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi)

brak