Łacina, II

obowiązkowe

Korzystna jest dobra znajomość gramatyki języka polskiego, pomocna może być również znajomość innych języków.

Pożądane jest uzyskanie zaliczenia I semestru zajęć z łaciny (60 godzin) oraz opanowanie materiału gramatyczno-leksykalnego zrealizowanego w I semestrze lektoratu języka łacińskiego.

Są to zajęcia przygotowujące do czytania ze zrozumieniem tekstów łacińskich. Przygotowanie polega na zapoznaniu studentów z fleksją łacińską, wyćwiczeniu sprawnego posługiwania się nią, zapoznaniu z podstawowymi konstrukcjami składniowymi zdania łacińskiego, pamięciowym przyswojeniu elementarnego słownictwa i nabyciu umiejętności posługiwania się słownikiem.

Przedmiot obowiązkowy, studia stacjonarne I stopnia.

I. Jest to intensywny kurs języka łacińskiego przygotowujący studenta do pracy nad tekstem łacińskim z wykorzystaniem słowników łacińsko-polskich, samodzielnej lektury tekstów o zróżnicowanym poziomie: od łatwych w okresie początkowym do tekstów o średnim stopniu trudności na koniec całego cyklu zajęć w ramach lektoratu języka łacińskiego.

II. W trakcie ćwiczeń szczegółowo omawiana jest fleksja (odmiany czasowników, rzeczowników, przymiotników, zaimków, liczebników) oraz składnia łacińska (konstrukcje gramatyczne, funkcje przypadków, rodzaje zdań podrzędnych). Powtórzeniowe ćwiczenia gramatyczne i odpowiednio dobrane teksty tłumaczone pod kierunkiem prowadzącego, w grupach, a zwłaszcza samodzielnie przez studentów utrwalają materiał gramatyczny i leksykalny, a także służą bieżącej kontroli postępów w nauce języka. Na zajęciach student poznaje podstawowe słownictwo, uczy się korzystania ze słowników łacińsko-polskich, a także poszerza swoją wiedzę o historii i kulturze starożytnej Grecji i Rzymu. Wiedza i umiejętności zdobywane na lektoracie ułatwiają studentowi lekturę łacińskich tekstów źródłowych na ćwiczeniach z historii.

III. Materiał gramatyczny przewidziany do realizacji.

O kolejności wprowadzanych zagadnień gramatycznych i ilości czasu poświęconego na ich przedstawienie oraz utrwalenie decyduje osoba prowadząca ćwiczenia. Omawianie tematów gramatycznych zawsze jest połączone z lekturą zdań i tekstów.

II semestr – 60 godzin:

1. Czasowniki:

ind. perf. act. et pass., ind. plusquamperf. act. et pass.,

ind. fut. II act. et pass.;

con. praes. act. et pass., con. impf. act. et pass.,

con. perf. act. et pass., con. plusquamperf. act. et pass.;

inf. perf. act. et pass., inf. fut. act. et pass.;

part. perf. pass., part. fut. act.;

gerundium, supinum.

2. Verba deponentia.

3. Zaimki – cz. II.

4. Liczebniki.

5. Accusativus cum infinitivo. Nominativus cum infinitivo.

6. Ablativus absolutus.

7. Coniugatio periphrastica activa.

8. Consecutio temporum.

9. Wybrane zdania podrzędne – cz. I.

10. Wybrane funkcje przypadków (m. in. nom. duplex, gen. partitivus, gen. qualitatis, dat. possessivus, acc. duplex, abl. auctoris, abl. causae, abl. comparationis, abl. limitationis, abl. loci, abl. modi, abl. rei efficientis, abl. temporis; składnia nazw miast) – cz. II.

Podstawowa:

1. Podręcznik lub skrypt wybrany przez prowadzącego zajęcia, np.:

O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych;

J. Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego.

2. Słownik łacińsko-polski – do wyboru:

Mały słownik łacińsko-polski, red. nauk. J. Korpanty;

Słownik łacińsko-polski, oprac. K. Kumaniecki.

Uzupełniająca (dla studentów, którzy chcą samodzielnie pogłębiać wiedzę na temat języka łacińskiego oraz literatury i kultury antycznej):

1. podręczniki i gramatyki:

H. Appel, Bis repetita placent. Repetytorium z języka łacińskiego dla studentów historii. Kompendium gramatyczne, zestaw ćwiczeń, wybór tekstów preparowanych i oryginalnych, klucz, Toruń 2007.

A. Baron, Repertorium języka łacińskiego, Kraków 2006.

I. Grześczak, Łacina dla średnio zaawansowanych. Fons et origo, Warszawa 2012.

A. Krajczyk, D. Kubica, Prima via. Wstępna nauka języka łacińskiego. Ćwiczenia, Wrocław 2006.

E. Pobiedzińska, Tablice gramatyczne z języka łacińskiego, Warszawa 2008.

I. Salamonowicz-Górska, Ćwiczenia z języka łacińskiego, Warszawa 2002.

Z. Samolewicz, T. Sołtysik, Składnia łacińska, Kraków 2006.

T. Sinko, Gramatyka łacińska, Warszawa 1925.

M. Wielewski, Krótka gramatyka języka łacińskiego, Warszawa 1986.

J. Ziabicka, Sine colloquiis colloquia, Część 1. Testy i ćwiczenia łacińskie, Część 2. Klucz do ćwiczeń, Warszawa 2000.

2. słowniki:

Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. 1-5.

Słownik łacińsko-polski, red. nauk. J. Korpanty, t. 1-2.

Słownik łacińsko-polski do użytku szkół średnich, oprac. pod kierownictwem B. Kruczkiewicza.

A. Jougan, Słownik kościelny łacińsko-polski.

J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków.

Mały słownik polsko-łaciński, red. nauk. Lidia Winniczuk.

3. literatura pomocnicza:

M. Cytowska, H. Szelest, L. Rychlewska, Literatura rzymska. Okres archaiczny, Warszawa 1996.

K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska. Okres augustowski, Warszawa 1990.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

M. Cytowska, H. Szelest, Literatura rzymska. Okres cesarstwa, autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994.

P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1990.

Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1983.

Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 1990.

Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I/II. Źródłoznawstwo starożytności klasycznej, red. E. Wipszycka, Warszawa 2001.

Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. III. Źródłoznawstwo czasów późnego antyku, red. E. Wipszycka, Warszawa 1999.

Po zaliczeniu ćwiczeń na I roku student:

 zna podstawowe słownictwo występujące w tekstach czytanych na zajęciach;

 potrafi posługiwać się słownikiem łacińsko-polskim, rozpoznać deklinację lub koniugację, a przede wszystkim wybrać znaczenie wyrazu odpowiednie do kontekstu;

 zna sposoby deklinowania rzeczowników, zaimków, przymiotników i liczebników, koniugowania czasowników, stopniowania przymiotników i przysłówków;

 rozpoznaje formy łacińskich wyrazów, dostrzega wieloznaczność pewnych form i odpowiednio je tłumaczy;

 wykazuje się umiejętnością analizy gramatycznej zdania łacińskiego, która prowadzi do sformułowania poprawnego przekładu: odpowiednio łączy części zdania, rozpoznaje zjawiska składniowe, rodzaje zdań podrzędnych (w zakresie przewidzianym do realizacji w I i II semestrze).

 pisemne sprawdziany lub kolokwia – wymagane jest zaliczenie wszystkich takich prac;

 systematyczne przygotowywanie się do zajęć i aktywność na zajęciach;

 lektura (1 strona formatu A4) tekstu łacińskiego wskazanego przez osobę prowadzącą zajęcia – wymagane jest indywidualne zaliczenie ustne na dyżurze;

 udział w zajęciach (jeśli liczba nieobecności jest większa niż 6, prowadzący nie zalicza zajęć).