Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ochrona i restytucja ekostystemów

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1400-226ORE
Kod Erasmus / ISCED: 07.204 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ochrona i restytucja ekostystemów
Jednostka: Wydział Biologii
Grupy: Przedmioty DOWOLNEGO WYBORU
Przedmioty obieralne na studiach drugiego stopnia na kierunku bioinformatyka
Przedmioty specjalizacyjne, OCHRONA ŚRODOWISKA, II stopień
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Kierunek podstawowy MISMaP:

biologia
geografia
gospodarka przestrzenna
ochrona środowiska

Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Tryb prowadzenia:

w sali i w terenie

Skrócony opis:

Przedmiot poświęcony jest podejściu ekosystemowemu w działaniach z zakresu ochrony przyrody i restytucji przyrodniczej. Podejście to jest kluczowe zarówno ze względu na potrzeby powstrzymania spadku różnorodności biologicznej i ginięcia gatunków, jak i w celu podtrzymania lub przywrócenia ważnych dla człowieka usług ekosystemowych. Oba konteksty mogą wymagać stosowania różnych metod w zależności od warunków wyjściowych i szczegółowych celów. W centrum naszego zainteresowania będą procesy ekosystemowe – ich rozpoznanie i zrozumienie jest podstawą dla prawidłowego wyboru i zaplanowania działań ochronnych czy sposobów odtwarzania zniszczonych ekosystemów. Zagadnienia komplementarne do czynnej i biernej ochrony różnych rodzajów ekosystemów to ekologiczne podstawy restytucji ekosystemów zdegradowanych - rozumianej jako działania wspomagające ich regenerację po zniszczeniu lub zaburzeniu przez ingerencję człowieka - oraz metody stosowane w restytucji ekosystemów.

Pełny opis:

Na wykład składają się.

A. Seria wykładów w sali:

1. Po co chronić ekosystemy? Przegląd argumentów, zmiany paradygmatów w podejściu człowieka do przyrody. Usługi ekosystemowe.

2. Ochrona bierna, ochrona czynna, restytucja przyrodnicza; ochrona procesów, odtwarzanie usług ekosystemowych – przegląd podstawowych terminów i kierunków działań związanych z ochroną i restytucją ekosystemów.

3. Ochrona bierna ekosystemów naturalnych i ochrona procesów w ekosystemach. Czy istnieje we współczesnym świecie akceptacja społeczna dla ochrony biernej? Rola zaburzeń w ochronie biernej. Znaczenie powierzchni obszaru chronionego. „Near natural restoration”.

4. Ochrona czynna w ekosystemach naturalnych. Czy jest konieczna i jakie przynosi korzyści na przykładzie ekosystemów leśnych i torfowiskowych?

5. Restytucja przyrodnicza w ekosystemach naturalnych, odtwarzanie procesów na przykładzie restytucji przyrodniczej rzek.

6. Ochrona czynna w ekosystemach półnaturalnych: ochrona czynna stabilizująca. Metody i uwarunkowania na przykładzie ekosystemów Europejskiej strefy umiarkowanej: łąk, wrzosowisk, muraw i świetlistych lasów.

7. Restytucja przyrodnicza ekosystemów nieleśnych: łąk, torfowisk i wrzosowisk. Podstawowe założenia i metody.

8. Gatunki inwazyjne – ich wpływ na ekosystemy i metody ich zwalczania. Koncepcja „novel ecosystems”.

9. Ochrona przyrody w miastach: cele i problemy. Restytucja przyrodnicza jako metoda odtwarzania usług ekosystemowych. „Zielona inferastruktura”.

B. Trzy dni w terenie (wybrane terminy w kwietniu lub maju), w ramach których odwiedzamy różne obszary chronione, w tym parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody i obszary Natura 2000; obserwujemy i poddajemy krytycznej ocenie metodykę i skuteczność ochrony różnych ekosystemów;

Opis ćwiczeń:

Na ćwiczenia składają się:

A. samodzielne projekty badawcze prowadzone przez 1-3 osobowe grupy studentów w obiektach zlokalizowanych w Warszawie i okolicach – studenci mają za zadanie ocenę zróżnicowania i stanu ekosystemów, analizę potrzeb i możliwych kierunków działań ochronnych i / lub restytucyjnych oraz przedstawienie propozycji działań zaradczych; obiekty są wybierane indywidualnie w każdym roku - są to refugia przyrodnicze w Warszawie i okolicach, w różnym stopniu zdegradowane; w tym obiekty objęte ochroną obszarową, ale (w ocenie koordynatorów przedmiotu) wymagające rewizji celów i metod ochrony;

B. seminaria, na których studenci referują wyniki swoich badań i wspólnie wypracowują plany działań dla zagrożonych lub zdegradowanych ekosystemów.

Literatura:

Ausden, Malcolm. Habitat management for conservation: a handbook of techniques. Oxford University Press, 2007.

Van Andel, Jelte, and James Aronson. Restoration ecology: the new frontier. John Wiley & Sons, 2012.

Bonn A., Allot T., Evans M., Joosten H., Stoneman R. (Red.), 2016. Peatland Restoration and Ecosystem Services: Science, Policy and Practice, Ecological Reviews. Cambridge University Press, Cambridge.

Millennium Ecosystem Assessment. 2005. Ecosystems and human well-being: synthesis. Island Press, Washington, DC.

Barańska K., Jermaczek A., Wołejko L. 2009. Poradnik utrzymania i ochrony siedliska przyrodniczego 6210 - murawy kserotermiczne. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.

Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa.

Pawlaczyk P. 2014. Akumulacja i emisja węgla przez torfowiska, w tym przez torfowiska alkaliczne. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.

P. Pawlaczyk, L. Wołejko, R. Stańko, A. Jermaczek. Poradnik ochrony mokradeł. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, 2001

Pawlaczyk P., Jermaczek A. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, 2009

Szwagrzyk J., Holeksa J., 2000. Cele i metody ochrony ekosystemów leśnych na przykładzie planu ochrony Babiogórskiego Parku Narodowego. Ochrona Przyrody 57, 3–17.

Guziak R. (red.), Lubaczewska S. (red.). Ochrona przyrody w praktyce. Podmokłe łąki i pastwiska. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „pro Natura”, Wrocław, 2001

Society for Ecological Restoration International www.ser.org

Klubu Przyrodników: http://www.kp.org.pl

Serwis bagna.pl: www.bagna.pl

Nature & biodiversity http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htm

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu kursu student potrafi:·

• zidentyfikować problemy ekologiczne i zagrożenia najważniejszych typów ekosystemów

• zdefiniować główne cele ochrony i restytucji przyrodniczej ekosystemów

• dobrać podstawowe ochrony czynnej do identyfikowanych zagrożeń;

• opisać najważniejsze metody ochrony czynnej i restytucji przyrodniczej w nawiązaniu do ich celów;·

• dobrać metody restytucji przyrodniczej do specyfiki siedlisk zdegradowanych·

• stworzyć kompleksowy plan zarządzania ochroną i/lub restytucja przyrodniczą dla konkretnego obszaru

Metody i kryteria oceniania:

Wykład: egzamin (pisemny lub ustny)

Ćwiczenia: kontrola obecności, prezentacje cząstkowe, raport końcowy i jego prezentacja

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (zakończony)

Okres: 2025-02-17 - 2025-06-08
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 60 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Łukasz Kozub
Prowadzący grup: Iwona Dembicz, Łukasz Kozub, Mateusz Wilk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-2c23f7018 (2025-06-12)