Współczesna pedagogika specjalna

fakultatywne

Forma zajęć: Ćwiczenia 20h

Stosowane metody dydaktyczne: anliza tekstu, dyskusja, prezentacje

Przedmiot poświęcony jest analizie kluczowych trendów rozwoju badań i wyzwań metodologicznych współczesnej pedagogiki specjalnej. W ramach przedmiotu zostaną omówione następujące zagadnienia: 1. Sposoby rozumienia niepełnosprawności – przemiany paradygmatów, nieporozumienia i ich konsekwencje. 2. Rozwój edukacji włączającej w ujęciu globalnym – geneza, funkcje, trendy rozwoju i perspektywy. 3. Diagnozowanie specjalnych potrzeb edukacyjnych i zaburzeń rozwojowych – przyczyny i konsekwencje wzrostu orzecznictwa. 4. Praktyki oparte na dowodach w edukacji specjalnej – pojęcie, źródła nacisku na upowszechnienie i dylematy. 5. Badania interwencyjne w współczesnej pedagogice specjalnej – znaczenie, rygory metodologiczne, korzyści. 6. Uniwersalne projektowanie nauczanie – nowy trend w praktyce i badaniach. Pojęcie UDL, zróżnicowanie praktyk, efektywność w kształceniu uczniów ze specjalnymi potrzebami i o typowym rozwoju. 7. Indywidualizacja i personalizacja – rozwój wiedzy na temat zróżnicowanego nauczania i jej konsekwencje dla doskonalenia praktyki. 8. Profile kompetencji nauczycieli i pedagogów specjalnych w edukacji włączającej – rozwój wiedzy na temat uwarunkwań efektywności kształcenia w klasach włączjących. 9. Jakość życia – znaczenie fenomenu we współczesnej pedagogice specjalnej. Rozwój pojęcia i meotd pomiaru.

1. Amor, A. M., et al. (2025). A new quality of life index to enhance the inclusion of primary education students with intellectual and developmental disabilites in Spain: A preliminary study. Research in Developmental Disabilities, 161. 104975. 2. Gordon-Gould, P., Hornby, G. (2023). Inclusive eduction at the crossroads. Routledge: London & New York. 3. King-Sears, M. E., Stefanidis, A., Evmenova, A., Rao, K., Mergen, R. L., Owen, L. S., & Strimel, M. M. (2023). Achievement of learners receiving UDL instruction: A meta-analysis. Teaching and Teacher Education, 122(103956), 1-15. 4. Lindner, K-T., & Schwab, S. (2020). Differentiation and individualisation in inclusive education: a systematic review and narrativesynthesis, International Journal of Inclusive Education, 1-21. 5. Shapiro, A. (2022). Over diagnosed or over looked? The effect of age at time of school entry on students receiving special education services. Exceptional Children, 89(2); 6. Szumski, G. (2006 i nast.). Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej. Warszawa: PWN.; 7. Szumski, G., Smogorzewska, J., Grygiel, P., Orlando, A.M. (2019). Examining the effectiveness of natulistic social skills training in developing social skills and theory of mind in preschoolers with ASD. Journal of Autism and Developmental Disorders, 49, 2822-2837.; 8. Talbott, E, i in. (2023). Evidence-based assessment in special education research: Advencing the use of evidence in assessment tools and empirical processes. Exceptional Children, 89(4), 467-487.

Wiedza | zna i rozumie:

WG_01 w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów -

światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla danej dyscypliny w ramach nauk społecznych

WG_02 - główne tendencje rozwojowe dyscyplin w ramach nauk społecznych, w których odbywa się kształcenie

WG_03 - metodologię badań naukowych w obrębie dyscyplin naukowych z dziedziny nauk społecznych

WK_01 - fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk społecznych

Umiejętności | Potrafi:

UK_05 - posługiwać się językiem obcym na poziomie B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego z wykorzystaniem fachowej terminologii właściwej danej dyscyplinie w ramach nauk społecznych w stopniu umożliwiającym uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym

Kompetencje społeczne | Jest gotów do:

KO_01 - wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców

KO_02 wypełniania zobowiązań społecznych i podejmowania działań na rzecz interesu publicznego, zwłaszcza w zakresie inicjowania działań na rzecz interesu publicznego

KO_03 - myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy

Opis wymagań związanych z uczestnictwem w zajęciach, w tym dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: dopuszczalne dwie nieobecności, wymaganie przeczytanie wskazanego tekstu na każde zajęcia

Zasady zaliczania zajęć i przedmiotu (w tym zaliczania poprawkowego):

Aktywne uczestnictwo w dyskusjach na temat tekstu – w tym jakość argumentacji, dostrzeganie ograniczeń badania/analizy i propozycje rozwoju badań na omawiany teamt, prezentacja wprowadzająca do jednego tematu na około 20 minut

Metody weryfikacji efektów uczenia się: Jakość przygotowanej prezentacji

– uwzględnienie głównych tez w literaturze, logiczny charakter wywodu, trafny dobór literatury; zaangażowanie w udział w dyskusjach – zabieranie głosu, jakość używanych argumentów, oryginalność refleksji.

Kryteria oceniania: Ocena prezentacji – skala 1-10 pkt., ocena

zaangażowania w dyskusje -1-10 pkt. Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co najmniej 5 pkt. z każdego z dwóch krytriów.