Polityka bezpieczeństwa Polski

obowiązkowe

Przedmiot dotyczy polityki bezpieczeństwa Polski, w ujęciu jej współczesnego systemu, oraz uwarunkowań.

Zajęcia mają w założeniu charakter interaktywny, wymagają aktywności uczestników, krytycznego myślenia oraz znajomości wskazanych lektur i samodzielnego poszukiwania wiedzy.

Zagadnienia poruszane podczas zajęć mają bogatą i wciąż przyrastającą literaturę przedmiotu. Wiele źródeł (zwłaszcza dot. bieżących zagadnień) jest dostępnych w Internecie. Uwaga: wiele z nich prezentuje raczej opinie, niż wiedzę i nie zawsze czyni to zgodnie z metodami naukowymi, profesjonalną rzetelnością, czy intelektualną dyscypliną. Stąd zawsze wskazane jest krytyczne podejście do źródeł oraz weryfikacja ich wiarygodności. Każdy z uczestników zajęć powinien samodzielnie poszerzać zakres lektur poprzez pracę własną.

Struktura zajęć:

1. Wprowadzenie, omówienie literatury przedmiotu, struktury zajęć, pracy własnej studentów i warunków zaliczenia przedmiotu.

2. Istota i treść bezpieczeństwa. Kryteria bezpieczeństwa państwa. Pojęcie polityki bezpieczeństwa. Relacje polityki bezpieczeństwa z innymi politykami państwowymi. Czynniki kształtujące politykę bezpieczeństwa.

Lektury: J. Pawłowski, Podstawy bezpieczeństwa narodowego państwa, Warszawa 2017: roz. 2 (Pawłowski, Marczak, Gąsiorek), s. 31-62; roz. 16 (W. Kitler), s. 547-594; roz. 6 (W. Sójka), s. 169-202; J. Gryz, Bezpieczeństwo państwa. Władza, polityka, strategia, Warszawa 2013, s. 111-165; W. Kitler, Organizacja bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2018.

3. Rozkład kompetencji organów państwa w sferze (polityki) bezpieczeństwa oraz pojęcie polityki bezpieczeństwa dedukowane z polskiego ustawodawstwa. Czy/jak akty prawa i dokumenty państwowe definiują pojęcie polityki bezpieczeństwa RP i jej mechanizm realizacyjny? Dyskusja – prezentacja raportów grupowych, wspólne wnioski.

Lektury: J. Pawłowski, Podstawy bezpieczeństwa narodowego państwa, Warszawa 2017: roz. 2 (Pawłowski, Marczak, Gąsiorek), s. 31-62 / roz. 16 (W. Kitler), s. 547-594 / roz. 6 (W. Sójka), s. 169-202; B. Dziemidok-Olszewska, M. Michalczuk-Wikło (red.), Instytucjonalne podstawy bezpieczeństwa państwa, Warszawa 2018; Konstytucja RP; Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP; inne akty prawne dotyczące tej sfery - praca własna studentów.

4/5. Polityka bezpieczeństwa RP: potencjał i zagrożenia - ciągłość i zmiana (II RP – PRL – III RP), konsekwencje przełomu 1989 r. dla bezpieczeństwa Polski i ich wpływ na kształtowanie polityki bezpieczeństwa.

Lektury: A. Harasimowicz, Bezpieczeństwo Polski 1918-2004, Warszawa 2013, roz. 2,3,4., R. Kuźniar, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008, s. 34-54., R. Kuźniar (red.), Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, Warszawa 2001, s. 45-128., Konstytucja RP; R. Kupiecki, M. Madej, Bezpieczeństwo zbiorowe i kolektywna obrona w polskiej polityce bezpieczeństwa po 1918 r. (Stosunki Międzynarodowe 2018/1) – dostępne via Robert Kupiecki na: www.researchgate.net

6. Polska polityka bezpieczeństwa w wymiarze koncepcyjno-strategicznym. Strategia bezpieczeństwa narodowego RP (treść i proces). Planowanie strategiczne dokumenty i procesy oraz ich zależności. System bezpieczeństwa narodowego.

Lektury: R. Kupiecki (red.), Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP. Pierwsze 25 lat, Warszawa 2015: rozdziały: S Koziej/A.Brzozowski (s. 17-54), S. Wojciechowski, (s. 55-74), R. Kupiecki (s. 153-180). Aneks (zwłaszcza SBN 2014), Strategia bezpieczeństwa Narodowego RP 2020.

7. Siły zbrojne w polityce bezpieczeństwa RP. System obronny.

Lektury: Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP., Strategia bezpieczeństwa narodowego RP (2014), fragmenty dot. sił zbrojnych; Konstytucja RP, j.w., B. Balcerowicz, Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006, zwłaszcza rozdziały: 2,3,4 – s. 20-56; K. Załęski, Siły zbrojne. Teoria i praktyka funkcjonowania, Warszawa 2018.

8/9 Studium przypadku I - Kolektywna obrona w polityce bezpieczeństwa RP po 1918 r. Sojusze II RP i PRL. Kierunek atlantycki w polityce bezpieczeństwa RP po 1989 r. Polska w NATO: kolektywna obrona, bezpieczeństwo kooperatywne, zarządzanie kryzysowe. Czy UE ma potencjał kolektywnej obrony – interesy i działania RP.

Lektury: R. Kupiecki, M. Madej, Bezpieczeństwo zbiorowe i kolektywna obrona w polskiej polityce bezpieczeństwa po 1918 r. („Stosunki Międzynarodowe” 2018/1); R. Kupiecki, Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, Warszawa 2016; R. Kupiecki, NATO w polskiej perspektywie 1989-2019, Warszawa 2019; R. Kupiecki, Polskie sojusze 1918-2018, „Sprawy Międzynarodowe” 2018, nr 3, s. 51-70 (UWAGA: wszystkie pozycje dostępne via Robert Kupiecki na: www.researchgate.net), Traktat Lizboński (TUE i TFUE).

10. Studium przypadku II - Polska a bezpieczeństwo zbiorowe po 1918 r. Liga Narodów, Polska w ONZ - koncepcje Polski w procesie reformy NZ. ONZ a Polska - aktywność Polski na forum ONZ po 1989 r. - zaangażowanie na rzecz wzmacniania "miękkiego" bezpieczeństwa (zagadnienia praw człowieka, rozwoju); udział Polski w operacjach pokojowych, rozbrojenie, nieproliferacja BMR, kontrola obrotu specjalnego.

Lektury: R. Kuźniar (red.), Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, Warszawa 2001, rozdziały A. Kobierackiego (s. 389-422) oraz I. Popiuk-Rysińskiej (s. 423-448)., J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006, rozdziały: S. Parzymiesa (s. 425-464) i A.D. Rotfelda (s. 749-768). Strony internetowe MSZ i MON; R. Kupiecki, M. Madej, Bezpieczeństwo zbiorowe i kolektywna obrona w polskiej polityce bezpieczeństwa po 1918 r. („Stosunki Międzynarodowe” 2018/1) – dostępne via Robert Kupiecki na: www.researchgate.net.

11. Studium przypadku III - (Pan)Regionalizm w polskiej polityce bezpieczeństwa – OBWE. Motywy (zmiennego w czasie) zaangażowania Polski w proces KBWE/OBWE, Polska a instytucjonalizacja KBWE, aktywność Polski w OBWE; CFE, Open Skies i CSBM a Polska.

Lektury: R. Kuźniar (red.), Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, Warszawa 2001, rozdział A. Kobierackiego (s. 389-422)., R. Kuźniar, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008, s. 66-91, 135-137, 166-170, 249-252.

12. Studium przypadku IV - Regionalizm w polskiej polityce bezpieczeństwa. Współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego (aspekty dwustronne: Francja i Niemcy), Grupy Wyszehradzkiej (aspekty dwustronne: Czechy, Węgry, Słowacja), Grupy Północnej, z państwami bałtyckimi (aspekty dwustronne: Litwa, Łotwa, Estonia).

Lektury:

R. Kuźniar, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008, zwłaszcza s. 54-91, 135-137, 137-154,166-170, 249-252.

13. Studium przypadku V - Problem bezpieczeństwa w stosunkach dwustronnych z USA (wyzwania asymetrycznego partnerstwa).

Lektury: R. Kupiecki (red.), Okiem stratega i dyplomaty. Stosunki polsko-amerykańskie po 1918 roku, Warszawa 2019; B. Szklarski (red.), Niekonfrontacyjna asymetria w relacjach polsko – amerykańskich, Warszawa 2015. Teksty A. Dybczyńskiego (s. 27-44) i R. Kupieckiego (s. 61-84). Wszystko dostępne via Robert Kupiecki na: www.academia.edu oraz www.researchgate.net.

14. Studium przypadku - Polityka bezpieczeństwa RP – zagadnienia intermestic i aterytorialne: cyberzagrożenia, nowoczesne technologie przełomu; migracje.

Lektury: R. Kupiecki (red.), Strategia bezpieczeństwa narodowego RP. Pierwsze 25 lat…, Aneks pod kątem sposobu ujmowania zagrożeń i wyzwań oraz działań na rzecz bezpieczeństwa w strategiach z lat 1990-2014; Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP 2020.

15. Egzamin końcowy (pisemny).

Literatura przedmiotu została przypisana do każdych zajęć. Patrz wyżej.

Każdy uczestnik zajęć po ich zakończeniu zna i rozumie pojęcie polityki bezpieczeństwa państwa (w jego historycznym rozwoju), jego polską specyfikę, uwarunkowania i narzędzia realizacji pozostające w dyspozycji państwa oraz związki z innymi politykami publicznymi (zwłaszcza polityka zagraniczną). Rozumie pojęcia planowania polityki, zarządzania strategicznego oraz znaczenie ich podstawowych instrumentów.

Potrafi samodzielnie poszukiwać i weryfikować źródła wiedzy. Potrafi wykonywać proste zadania analityczne związane z polityką bezpieczeństwa RP.

S1_W01, S1_W07, S1_U01, S1_U02, S1_U03, S1_U05, S1_K01, S1_K02

Ocena z testu końcowego.

Uwaga: dopuszczam przeprowadzenie od jednego, do trzech krótkich -10 min. quizów (w terminach bez zapowiedzi), sprawdzających przygotowanie na zajęcia i postępy w zdobywaniu wiedzy. Zaliczenie quizu oznacza +10 proc. uzyskanego wyniku doliczone do oceny końcowej z testu. Niezaliczenie = utrata premii.

brak