Seminarium magisterskie - stosowanie prawa Unii Europejskiej w państwach członkowskich

proseminaria

Seminarium dotyczyć będzie szerokiego i aktualnego spektrum problemów prawnych związanych z członkostwem państwa (tu zwłaszcza Polski) w europejskich procesach integracyjnych. Głównym punktem odniesienia będzie stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy krajowe oraz ich dialog z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dialog ten odbywa się przede wszystkim poprzez mechanizm odesłać (pytań) prejudycjalnych. To – którymi problemami zajmować będą się seminarzystki i seminarzyści podczas zajęć – zależeć będzie w dużej mierze od zainteresowań studentów. Przed zajęciami przeprowadzona zostanie ankieta która pozwoli na ich sprecyzowanie.

w sali

Tematyka seminarium dotyczy całego spektrum prawa Unii Europejskiej – a wyboru tematyki dokonują sami seminarzyści i seminarzystki podając swoje zainteresowania. Praca na seminarium polegać będzie na wyborze problemu w ujęciu doktrynalnym i na przykładzie jego sądowego zastosowania przez sądy krajowe, na ile będzie to możliwe w sekwencji wykładnia (w trybie prejudycjalnym) TSUE i stosowanie przez sądy krajowe, przykładem takiej sekwencji są sprawy kredytów frankowych, ochrony konsumenta, ochrony środowiska naturalnego, wiele spraw dot. rynku wewnętrznego czy praw człowieka.

Polski porządek prawny, od wejścia do UE, tj. od 1 maja 2004 r., składa się, biorąc pod uwagę aspekt podmiotowy, tj. prawodawcę, z podsystemu prawa unijnego, stanowionego przez specyficznego prawodawcę unijnego oraz podsystemu prawa polskiego, stanowionego przez krajowego prawodawcę. Z punktu widzenia przedmiotowego, polski porządek prawny jest porządkiem prawnym monistycznym, bowiem prawo unijne stanowi część krajowego porządku prawnego.

Wzajemne relacje między prawem UE a prawem krajowym są jednak złożone i regulowane zasadami ogólnymi, takimi jak zasada bezpośredniego skutku prawa UE, zasada pierwszeństwa tego prawa oraz zasada skuteczności.

Zasady te określają charakter prawny relacji między systemem prawa UE a systemem prawa krajowego, określają pozycję i zadania sądów krajowych państw członkowskich w procesie wykładni i stosowania prawa należącego do obu tych systemów, ale także (co sprawia najwięcej trudności) krajowych organów administracyjnych.

Literatura będzie dobierana do tematów poszczególnych seminariów. Do podstawowej literatury zaliczam jednak:

- Grzeszczak R., Pytania prejudycjalne w obszarze praw człowieka. Podręcznik praktyczny dla sędziów, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2019, ss. 117. (wersje w j. polskim i w j. angielskim), dostęp: http://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2019/03/Pytania-prejudycjalne-podrecznik-dla-sedziow.pdf

- A. Wróbel (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Kraków 2010

- Baran M., Stosowanie z urzędu prawa Unii Europejskiej przez sądy krajowe, Warszawa 2014

- Casaro F., Fontanell F., Lazzerin N., Martinic G., Mataij M., Moraru M., Pitea C., Podstawa K., Torres Perez A., Metody interakcji sądowych w sprawach dotyczących europejskich praw podstawowych, Florencja 2012, opracowanie wersji polskiej Podręcznika: Wydział Prawa Europejskiego Biura Orzecznictwa NSA pod kier. N. Półtorak: P. Florjanowicz-Błachut, M. Kulikowska, P. Wróbel, Warszawa 2014

- Miąsik D., Szwarc M., Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sędziów sądów powszechnych i prokuratorów, Wyd. KSAP, Warszawa 2012

- Safjan M., R. Adam, A. Tizzano, Zarys prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2014

- Craig P., de Burca G., EU Law. Text, Cases, and Materials, Oxford 2018 i kolejne wydania

Przygotowanie do pogłębionego seminarium V roku

- zajęcia warsztatowe

- referaty studentów

- dyskusje

Ocena opiera się o aktywny udział w seminariach (udział w dyskusjach, przygotowanie do nich), wygłoszony referat i przygotowanie zadania domowego – przygotowanie opinii prawnej