Technika i rzemiosło w starożytnym Rzymie

uzupełniające

mieszany: w sali i zdalnie

Podczas zajęć zostaną omówione najważniejsze surowce

wykorzystywane w Imperium Rzymskim, ich złoża, eksploracja

oraz wykorzystanie tych surowców w procesach

technologicznych i do produkcji wyrobów rzemieślniczych.

Uczestnicy zajęć zapoznają się z dokonaniami inżynierii

rzymskiej, osiągnięciami rzymskiej myśli technicznej oraz z

osiągnięciami w różnych gałęziach rzemiosła, przeanalizują

wytwórczość wybranych kategorii wyrobów rzemieślniczych,

poznają trasy głównych rzymskich szlaków handlowych oraz

środki i organizację transportu. Podczas zajęć

zaprezentowane zostaną różnorodne źródła do poznania

rzymskich technologii i rzemiosła oraz omówione zostaną

główne kierunki badawcze.

Podczas zajęć zostaną omówione najważniejsze surowce

wykorzystywane w Imperium Rzymskim (m.in. kamień,

metale), ich złoża, eksploracja (techniki wydobywcze,

organizacja pracy i dystrybucja) oraz wykorzystanie tych

surowców w procesach technologicznych i do produkcji

wyrobów rzemieślniczych. Uczestnicy zajęć zapoznają się z

dokonaniami inżynierii rzymskiej (m.in. wodociągi,

kanalizacja, tunele, kanały, mosty), osiągnięciami rzymskiej

myśli technicznej (źródła pozyskiwania energii, machiny

wojenne, zegary, sztuka ogrodnicza, etc.) oraz z osiągnięciami

w różnych gałęziach rzemiosła, przeanalizują

wytwórczość wybranych kategorii wyrobów rzemieślniczych

(m.in. uzbrojenie, narzędzia medyczne czy instrumenty

muzyczne). Uzupełnieniem tematu będą zagadnienia

dotyczące rzymskich szlaków handlowych oraz środków i

organizacji transportu.

Podczas zajęć zaprezentowane zostaną różnorodne źródła

(pisane, archeologiczne, ikonograficzne) do poznania

rzymskich technologii i rzemiosła oraz omówione zostaną

główne kierunki badawcze.

Poniżej zamieszczona została jedynie podstawowa bibliografia

o charakterze ogólnym; szczegółowa literatura dotycząca

poszczególnych dziedzin rzymskiej wytwórczości i osiągnięć

myśli technicznej zostanie podana na zajęciach.

Ciarallo A., De Carolis E. (eds), Homo Faber. Natura, scienza e

technica nell’antica Pompei, Martellago 1999

Cuomo S., Technology and Culture in Greek and Roman

Antiquity, Cambridge 2007

Drachmann A. G., The Mechanical Technology of Greek and

4

Roman Antiquity, Copenhagen 1963

Forbes R.J., Studies in Ancient Technology, Leiden 1957

Gaitzsch W., Römische Werkzeuge, Stuttgart 1978

Hill D. R., A History of Engineering in Classical and Medieval

Times, 1984

Humphrey J.W., Oleson J.P., Sherwood A.N., Greek and

Roman Technology: a sourcebook, 1998

Kretschmer F., Bilddokumente römischer Technik, Düsseldorf

1978

Landels J.G., Engineering in Ancient World, Berkeley 1978

Oleson J.P., Oxford Handbook of Engineering and Technology

in the Classical World, 2008

Pliniusz Starszy, Historia naturalna (zwł. księgi XXXIII - XXXVII)

Strong D., Brown D. (eds), Roman Crafts, London 1976

Stückelberger A., Bild und Wort. Das illustrierte Fachbuch in

der antiken Naturwissenschaft, Medizin und Technik, Mainz

1994

White K.D., Greek and Roman Technology, 1984

Wilson, A., Machines, Power and the Ancient Economy, JRS

92, 2002

Witruwiusz, O architekturze ksiąg X (wybrane rozdziały)

Wiedza:

 zna podstawowe pojęcia i terminologię związaną z

surowcami, technologią i rzemiosłem w Imperium

Rzymskim (K_W02)

 ma szczegółową wiedzę o społeczeństwie rzymskim,

obejmującą terminologię, teorie i metodologię z

zakresu archeologii rzymskiej (K_W05)

 ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii

starożytnego Rzymu z innymi dziedzinami oraz

dyscyplinami naukowymi, z obszaru nauk

humanistycznych, społecznych, przyrodniczych i

ścisłych (K_W06)

 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach

rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w

zakresie archeologii starożytnego Rzymu (K_W08);

 zna i rozumie podstawowe metody analizy i

interpretacji osiągnięć myśli technicznej i wyrobów

rzemieślniczych, właściwe dla wybranych tradycji,

teorii i szkół badawczych w zakresie archeologii

rzymskiej (K_W09);

 ma uporządkowaną wiedzę ogólną o metodach i

technikach dokumentacji źródeł archeologicznych

(K_W10);

 zna i rozumie podstawowe metody analizy i

interpretacji informacji zawartych w publikacjach

naukowych (K_W11);

 ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka w

czasach antycznych oraz jego głównych strategiach

adaptacji do różnych warunków środowiskowych

(K_W14);

 ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców

oraz sposobów ich wykorzystania przez społeczność

rzymską (K_W15);

Umiejętności:

 umie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować

i użytkować informacje o źródłach archeologicznych i

ich kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów

elektronicznych (K_U01);

 umie posługiwać się podstawowymi pojęciami

badawczymi i ujęciami teoretycznymi właściwymi dla

archeologii starożytnego Rzymu (K_U09);

 umie rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury

materialnej antyku łącznie z kontekstem oraz

właściwie je dokumentować i przeprowadzać ich

krytyczną analizę i interpretację (K_U10);

 potrafi rozpoznawać, analizować i wykorzystywać

teksty źródłowe przydatne w pracy i warsztacie

archeologa (K_U11);

 umie rozpoznawać, analizować, wykorzystywać i

klasyfikować źródła archeologiczne (K_U12);

 potrafi wykrywać proste zależności między

3

artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i

społecznymi (K_U13);

 potrafi przygotowywać wystąpienia ustne dotyczące

zagadnień szczegółowych z zakresu archeologii

(K_U17);

Kompetencje:

 ma świadomość uznania istotnego znaczenia

pozostałości materialnych, języków starożytnych i

źródeł pisanych jako elementu dziedzictwa

kulturowego ludzkości (K_K02);

 umie docenić niepowtarzalne wartości źródeł

archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości

człowieka (K_K03);

 ma świadomość krytycznej oceny interpretacji źródeł

archeologicznych i historycznych ze świadomością

wieloaspektowości interpretacji (K_K04);

 ma świadomość wykorzystania posiadanej przez

siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i

jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy

rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia

przeszłości człowieka (K_K05);

 ma świadomość podkreślania znaczenia dziedzictwa

kulturowego ludzkości dla rozumienia procesu

przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych

od czasów antycznych do współczesności (K_K06);

 ma świadomość uznania własnej odpowiedzialności

za zachowanie dziedzictwa kulturowego (K_K07);

 oraz uznania i poszanowania różnych punktów

widzenia determinowanych różnym podłożem

kulturowym (K_K12);

Ponieważ zajęcia mają formę konwersatorium ocenie

podlegać będą rozmaite formy aktywności uczestników:

ćwiczenia, przygotowanie wypowiedzi ustnych (prezentacje)

oraz udział w dyskusji podczas zajęć.

Uczestnik zajęć ma prawo do dwóch

nieusprawiedliwionych nieobecności w ciągu semestru.