Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Relacje międzykulturowe w regionie - Bałkany

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3005-KU8RELB
Kod Erasmus / ISCED: 08.905 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0229) Nauki humanistyczne (inne) Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Relacje międzykulturowe w regionie - Bałkany
Jednostka: Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej
Grupy: Przedmioty obowiązkowe na 2M
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
Założenia (opisowo):

Znajomość języków południowosłowiańskich, pozwalająca na posługiwanie sie literaturą przedmiotu.
Skrócony opis:

Przedmiot naświetla wewnętrzną specyfikę kulturową regionu z perpektywy relacji między poszczególnymi etnosami, grupami religijnymi i narodowymi, równiez z uzwgędnieniem sąsiedztwa niesłowiańskiego. Zajęcia ukazują także relację pomiędzy stanowiącym przedmiot studiów obszarem a najważniejszymi dla jego dziejów zewnętrznymi centrami kultury, oraz wewnętrzną złożoność badanego obszaru. Najważniejszym założeniem jest odejście od perspektywy państwa narodowego i narracji nacjocentrycznych i skierowanie uwagi na przepływy, relacje i sieci.
Pełny opis:

Przedmiot ma za zadanie pomóc studentom w umieszczeniu znanych im elementów kultury w szerszej perspektywie poprzez śledzenie procesów i efektów komunikacji międzykulturowej z kluczowymi centrami kultury i polityki na poziomie państwowym, regionalnym, europejskim i globalnym. Zajmowanie się relacjami między kulturami zakłada badanie opozycji my/oni, która traktowana jest zarówno w terminach naturalnej różnicy/podobieństwa jak i z wprowadzeniem kategorii konfliktu. W związku z tym pojawią się m.in. takie pojęcia (wraz z konkretną egzemplifikacją) jak: typy wspólnot i czynniki/instytucje integracyjne, geograficzno-kulturowe aspekty relacji międzykulturowych, typy konfliktów (z uwzględnieniem ich związku z etnocentryzmem, stereotypizacją, społeczną stygmatyzacją itp.) oraz strategie ich przezwyciężania, a także specyfika relacji międzykulturowych w warunkach późnej nowoczesności/postnowoczesności (w tym komunikacja w cyberprzestrzeni).

W trakcie zajęć poruszone zostaną zagadnienia dotyczące sytuacji mniejszości, generujące napięcia w relacjach między kulturą mniejszościową a dominującą (w tym aspekty prawno-instytucjonalne i społeczno-polityczne). Pojawi się wreszcie niezwykle ważny kontekst przeszłości jugosłowiańskiej (postkonfliktowe relacje). Badania kultury i kontaktów międzykulturowych zostaną zaprezentowane na różnych poziomach: popularnym i elitarnym, politycznym (zagranicznym i wewnętrznym) i codziennym. Celem jest nie tylko pełniejsze zrozumienie współczesnej sfery publicznej omawianych krajów, ale też uwarunkowań historycznych relacji międzykulturowych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Filozofia dialogu, Poznań 2006, t. 4: Różnorodność form, dialogu międzykulturowego, red. J. Baniak.

M. Dąbrowski, Swój / Obcy / Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Izabelin 2001.

U. Hannerz, Powiązania transnarodowe, Kraków 2006.

Swoje i cudze. Kategorie przestrzeni w literaturach i kulturach słowiańskich, t. 1, 2, 3, red. B. Zieliński, Poznań 2005.

A. Jagiełło-Szostak, N. Sienko, T. Szyszlak, Konflikty kulturowe a bezpieczeństwo. Mniejszości etniczne – ludy tubylcze – uchodźcy w przestrzeni postkomunistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018.

B. Jezernik, Dzika Europa: Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2013.

T. Petrović, Dolga pot domov. Reprezentacije zahodnega Balkana v političnem in medijskem diskurzu, Mirovni Inštitut, Ljubljana 2009. Wersja słoweńskojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/edicija/seznam/22/mediawatch22.pdf

Wersja anglojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/eng/a_long_way_home.pdf

Teksty związane z poszczególnymi zagadnieniami będą udostępniane przed poszczególnymi jednostkami zajęciowymi.
Efekty uczenia się:

Po uczestnictwie w zajęciach i zdaniu egzaminu student/ka posiada wiedzę na temat specyfiki relacji międzykulturowych w regionie Słowiańszczyzny, wybranym jako przedmiot studiów magisterskich. Potrafi zastosować ją do interpretacji zjawisk kulturowych i kulturowo uwarunkowanych faktów politycznych w regionie w ujęciu porównawczym. Dostrzega wzajemne powiązania różnych dziedzin praktyk społecznych na obszarze Bałkanów oraz bardzo dobrze realia społeczne i polityczne w odniesieniu do sytuacji na Bałkanach oraz w Europie Środkowej. Student/ka umie dokonywać syntezy wniosków analitycznych, płynących z różnych dziedzin badań kultury, jak również potrafi prowadzić dyskusję z wykorzystaniem argumentów merytorycznych.
Metody i kryteria oceniania:

Regularne przygotowanie do zajęć i aktywność.

Egzamin ustny na podstawie wcześniej dostępnych zagadnień.

Możliwe są dwie nieobecności w semestrze.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maciej Falski, Angelika Niewiadomska
Prowadzący grup: Maciej Falski, Angelika Niewiadomska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
Tryb prowadzenia:

w sali
Literatura:

J. Mikułowski–Pomorski, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999.

Komunikacja międzykulturowa. Zbliżenia i impresje, red. A. Kapciak, L. Korporowicz, A. Tyszka. Warszawa 1995.

Filozofia dialogu, Poznań 2006, t. 4: Różnorodność form, dialogu międzykulturowego, red. J. Baniak.

Dialog w kulturze, red. M. Szulakiewicz, Z. Karpus, Toruń 2003.

Z. Benedyktowicz, Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu, Kraków 2000.

M. Dąbrowski, Swój / Obcy / Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Izabelin 2001.

Swoje i cudze. Kategorie przestrzeni w literaturach i kulturach słowiańskich, t. 1, 2, 3, red. B. Zieliński, Poznań 2005.

B. Jezernik, Dzika Europa: Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2013.

Tanja Petrović, Dolga pot domov. Reprezentacije zahodnega Balkana v političnem in medijskem diskurzu, Mirovni Inštitut, Ljubljana 2009.

Wersja słoweńskojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/edicija/seznam/22/mediawatch22.pdf

Wersja anglojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/eng/a_long_way_home.pdf

Jugoslavija v času. Devetdeset let od nastanka prve jugoslovanske države / Yugoslavia through time. Ninety Years Since the Formation of the First Yugoslavia, red. Bojan Balkovec, Ljubljana 2009.

Slovensko-hrvaško sosedstvo = Hrvatsko-slovensko susjedstvo, red. Darko Darovec i Petar Strčić, Koper 2011.

S. Škrabec, Krąg z ruchomym środkiem, w: Kraków i Lublana a mit Europy Środkowej, red. J. Purchla, s. 11–24, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Elżbieta Znamierowska-Rakk, Pojęcie i tożsamość Europy Środkowo -Wschodniej w: Wolność i bezpieczeństwo narodów Europy Środkowo-Wschodniej w XIX-XX wieku. T. 1, Warszawa 2009.

M. Czerwiński, Chorwacja między Europą a Bałkanami. Analiza dyskursu prasowego, w: W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2005, s. 97-116.

Z. Bauman, Obcy u naszych drzwi, Warszawa, 2016.

A. Jagiełło-Szostak, N. Sienko, T. Szyszlak, Konflikty kulturowe a bezpieczeństwo. Mniejszości etniczne – ludy tubylcze – uchodźcy w przestrzeni postkomunistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018.

M. Korzeniewska-Wiszniewska, Serbowie jako mniejszość w warunkach transformacji politycznej w państwach byłej Jugosławii w latach 1995-2016, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2017.

Ž. V. Obradović, Minorities in the Balkans: 19th and 20th Century, Čigoja, Belgrade 2015.

J. Osti, O Sarajewie, "Krasnogruda" 1997, nr 7.

Zakres literatury obowiązkowej do egzaminu zostanie podany uczestnikom w trakcie zajęć.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Cmiel-Bażant, Maciej Falski
Prowadzący grup: Marta Cmiel-Bażant, Maciej Falski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
Tryb prowadzenia:

w sali
Literatura:

W.J. Burszta, Duch Mitteleuropy dzisiaj, w: Procesy autoidentyfikacji na obszarze kultur środkowoeuropejskich po roku 1918, red. J. Goszczyńska, Warszawa 2008

J., Leerssen J., Imagologia. O zastosowaniu etniczności do nadawania światu sensu, tłum. E. Kledzik, „Porównania” 21 (2017), nr 2, s. 9–30.

B. Jezernik, Dzika Europa: Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2013.

T. Petrović, Dolga pot domov. Reprezentacije zahodnega Balkana v političnem in medijskem diskurzu, Mirovni Inštitut, Ljubljana 2009.

Wersja słoweńskojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/edicija/seznam/22/mediawatch22.pdf

Wersja anglojęzyczna: http://mediawatch.mirovni-institut.si/eng/a_long_way_home.pdf

S. Škrabec, Krąg z ruchomym środkiem, w: Kraków i Lublana a mit Europy Środkowej, red. J. Purchla, s. 11–24, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Elżbieta Znamierowska-Rakk, Pojęcie i tożsamość Europy Środkowo -Wschodniej w: Wolność i bezpieczeństwo narodów Europy Środkowo-Wschodniej w XIX-XX wieku. T. 1, Warszawa 2009.

M. Czerwiński, Chorwacja między Europą a Bałkanami. Analiza dyskursu prasowego, w: W poszukiwaniu nowego kanonu. w: Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2005, s. 97-116.

Z. Bauman, Obcy u naszych drzwi, Warszawa, 2016.

A. Jagiełło-Szostak, N. Sienko, T. Szyszlak, Konflikty kulturowe a bezpieczeństwo. Mniejszości etniczne – ludy tubylcze – uchodźcy w przestrzeni postkomunistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018.

M. Korzeniewska-Wiszniewska, Serbowie jako mniejszość w warunkach transformacji politycznej w państwach byłej Jugosławii w latach 1995-2016, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2017.

Ž. V. Obradović, Minorities in the Balkans: 19th and 20th Century, Čigoja, Belgrade 2015.

M. Mazower, Saloniki. Miasto duchów, Wołowiec 2017.

M. Falski, Niechciana kultura, Warszawa 2022.

J. Sujecka (red.), Macedonia - land, region, borderland, Warszawa 2013.

Teksty związane z podanymi zagadnieniami będą udostępniane przed poszczególnymi zajęciami. Zakres literatury obowiązkowej do egzaminu zostanie podany uczestnikom w trakcie zajęć.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-895557ea9 (2024-09-26)