Najnowsza literatura polska

obowiązkowe

Założeniem cyklu "Najnowsza literatura polska" jest zapoznanie studentek i studentów z wiodącymi tendencjami pojawiającymi się w literaturze polskiej po roku 1989 oraz zwrócenie uwagi na przemiany i dyskusje pojawiającej się wokół twórczości wybranych twórców. W efekcie studentka i student po uczestnictwie w cyklu wykładów i ćwiczeń zdobywa podstawy, dzięki którym nie tylko może się orientować w literaturze najnowszej, ale i próbować się zmierzyć z krytycznymi rozpoznaniami na jej temat.

w sali

Wykład stanowić będzie prezentację najważniejszych zjawisk i tendencji w najnowszej literaturze polskiej przy jednoczesnym nietraceniu z oczu przemian zachodzących w biografiach twórczych pisarek i pisarzy.

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studenta/studentki z wybranymi istotnymi zjawiskami w literaturze polskiej po 1989 roku. Przedmiot zajęć stanowi pogłębiona lektura powstałych w ostatnich latach utworów prozatorskich, poetyckich i dramatycznych oraz próba umieszczenia tych tekstów w przestrzeni współczesnej i historycznoliterackiej.

Wykład ma za zadanie zbudować mapę najważniejszych odniesień w kontekście polskiej literatury najnowszej po to, by umożliwić studentce i studentowi możliwie swobodne interpretowanie zjawisk życia literackiego, twórczości pisarek i pisarzy, panujących w literaturze najnowszej tendencji. Ważne również będzie pokazanie zależności i wzajemnych wpływów tak, aby poszczególne utwory funkcjonowały w kontekście i odsłaniały proces, jakim jest powstanie, funkcjonowanie i recepcja dzieła literackiego.

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studenta/studentki z wybranymi istotnymi zjawiskami w literaturze polskiej po 1989 roku, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień charakterystycznych dla polskiego życia literackiego w ponowoczesnej rzeczywistości: zaangażowania literatury w sprawy społeczne, wydziedziczenia z miejsca i kultury, kategorii inności,

dyskryminacji i wykluczenia ze względu na płeć czy pochodzenie. Przedmiotem ćwiczeń będzie pogłębiona lektura powstałych w ostatnich latach utworów prozatorskich, poetyckich i dramatycznych oraz próba umieszczenia tych tekstów w przestrzeni współczesnej i historycznoliterackiej.

Wykład:

Czapliński Przemysław, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa 2009.

Czapliński Przemysław, Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości, Kraków 2007.

Czapliński Przemysław, Resztki nowoczesności. Dwa studia o literaturze i życiu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.

Czapliński Przemysław, Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997.

Iwasiów Inga, Granice. Polityczność prozy i dyskursu kobiet po 1989 roku, Szczecin 2013.

Janion Maria, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.

Jarzębski Jerzy, Apetyt na przemianę, Znak, Kraków 1997.

Klejnocki Jerzy, Sosnowski Jerzy, Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „brulionu” (1986-1996), Sic!, Warszawa 1996.

Marecki Piotr, Pospolite ruszenie. Czasopisma kulturalno-literackie w Polsce po 1989 roku, Kraków 2005.

Marecki Piotr, Stokfiszewski Igor, Witkowski Michał (red.), Tekstylia. O "rocznikach siedemdziesiątych", Kraków 2002.

Nowacki Dariusz, Kobiety do czytania. Szkice o prozie, Katowice 2019.

Nowacki Dariusz, Krzysztof Uniłowski (red.), Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. T. 1 cz. 1, Życie literackie po roku 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010.

Nowacki Dariusz, Uniłowski Krzysztof, Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. T. 1 cz. 2, Życie literackie po roku 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2011.

Nowacki Dariusz, Uniłowski Krzysztof (red.), Była sobie krytyka. Wybór tekstów z lat dziewięćdziesiątych i pierwszych, red. D. Nowacki, K. Uniłowski, Katowice 2003.

Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, część 1-3, Katowice.

Skrendo Andrzej, Starzy poeci i nowa rzeczywistość – Miłosz i nie tylko, [w:] Andrzej Skrendo, Poezja modernizmu. Interpretacje, „Universitas”, Kraków 2005.

Stokfiszewski Igor, Zwrot polityczny, Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2009.

Tomczok Marta, Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka - ideologia - popkultura, Warszawa 2018.

Uniłowski Krzysztof, Kup pan książkę! Szkice i recenzje, Katowice 2008.

Uniłowski Krzysztof, Prawo krytyki: o nowoczesnym i ponowoczesnym pojmowaniu literatury, Uniwersytet Śląski; FA-art, Katowice 2013.

Uniłowski Krzysztof, Skądinąd: zapiski krytyczne, FA-art Bytom 1998.

Warkocki Błażej, Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Sic!, Warszawa 2007.

Ćwiczenia:

Literatura podmiotu:

1. Baran Marcin, Zabiegi miłosne, Baran i Suszczyński, Kraków 1996.

2. Bargielska Justyna, Dwa fiaty (różne wydania).

3. Filipiak Izabela, Absolutna amnezja (różne wydania).

4. Herbert Zbigniew, Epilog burzy (różne wydania).

5. Honet Roman, baw się i kilka innych wierszy o rzeczach ważnych (różne wydania).

6. Huelle, Paweł, Weiser Dawidek (różne wydania).

7. Keff Bożena, Utwór o Matce i Ojczyźnie, Korporacja Ha!art, Kraków 2008.

8. Koehler Krzysztof, Wiersze, Oficyna Literacka, Kraków 1990.

9. Masłowska Dorota, Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną (różne wydania).

10. Miłosz, Czesław, To (różne wydania).

11. Myśliwski Wiesław, Widnokrąg (różne wydania).

12. Pilch Jerzy, Pod mocnym aniołem (różne wydania).

13. Podsiadło, Jacek, Arytmia, Fundacja „Brulionu”, Kraków; Warszawa 1993.

14. Różewicz Tadeusz, Płaskorzeźba (różne wydania).

15. Rymkiewicz Jarosław Marek, Kinderszenen, Sic!, Warszawa 2008.

16. Rymkiewicz Jarosław Marek, Pastuszek Chełmońskiego, Sic!, Warszawa 2013.

17. Stasiuk Andrzej, Jak zostałem pisarzem (próba autobiografii intelektualnej), (różne wydania).

18. Szymborska Wisława, Koniec i początek (różne wydania).

19. Świetlicki Marcin, Zimne kraje: wiersze 1980–1990, „Brulion”, Kraków; Warszawa 1992.

20. Tkaczyszyn-Dycki Eugeniusz, Piosenka o zależnościach i uzależnieniach (różne wydania).

21. Tokarczuk Olga, Dom dzienny, dom nocny (różne wydania).

22. Twardoch Szczepan, Morfina (różne wydania).

23. Witkowski Michał, Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej (różne wydania).

24. Witkowski Michał, Lubiewo (różne wydania).

Literatura przedmiotu:

1. Czapliński Przemysław, Kamp: gry antropologiczne, „Teksty Drugie” 5/2012, s. 11–32.

2. Czapliński Przemysław, Polska do wymiany: późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, W.A.B., Warszawa 2009.

3. Czapliński Przemysław, Wznoszenie biografii: proza polska lat dziewięćdziesiątych w poszukiwaniu utraconego czasu, „Teksty Drugie” 3/1999, s. 55–76.

4. Dakowicz Przemysław, Orfeusz w piekle historii. O Pastuszku Chełmońskiego Jarosława Marka Rymkiewicza, [w:] Przemysław Dakowicz, Obcowanie. Manifesty i eseje, Sic!, Warszawa 2014, s. 79–150.

5. Fliszewska Olga, W kręgu mitu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 6/2003, s. 425–435.

6. Janion Maria, Ifigenia w Polsce, [w:] Maria Janion, Kobiety i duch inności (różne wydania).

7. Kulawik Adam, Jak zrobiony jest „Weiser Dawidek” Pawła Huellego i co z tego wynika, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 1/2002, s. 121–129.

8. Ladorucki Jacek, „Brulion” jako pismo literackie i kulturalne schyłku XX wieku: (zarys problematyki), "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum" 11/2002, s. 47–71.

9. Luboń Arkadiusz, Futbol i kaznodziejstwo. O pisarstwie Jerzego Pilcha, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 1., red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki, Jolanta Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 309–357.

10. Mach Anna, Świadkowie świadectw: postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Warszawa-Toruń 2016.

11. Marzec Grzegorz, Hermeneuta i historia. Jarosław Marek Rymkiewicz w bakecie, Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria: Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2012.

12. Skrendo Andrzej, Starzy poeci i nowa rzeczywistość – Miłosz i nie tylko, [w:] Andrzej Skrendo, Poezja modernizmu. Interpretacje, „Universitas”, Kraków 2005.

13. Zając Jan, Tożsamość, męskość i etyka przemocy: o twórczości Szczepana Twardocha, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 2., red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki, Jolanta Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 437–463.

14. Ziątek Zygmunt, Nowy widnokrąg: z okazji czwartej powieści Wiesława Myśliwskiego, „Teksty Drugie” 5/1997, s. 153–168.

Literatura przedmiotu (uzupełniająca):

1. Czapliński Przemysław, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, W.A.B., Warszawa 2009.

2. Czapliński Przemysław, Resztki nowoczesności. Dwa studia o literaturze i życiu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.

3. Czapliński Przemysław, Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997.

4. Czapliński Przemysław, Leciński Maciej, Szybowicz Ewa, Warkocki Błażej, Kalendarium życia literackiego 1976-2000, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.

5. Dunin-Wąsowicz, Paweł, Oko smoka. Literatura tzw. pokolenia "brulionu" wobec rzeczywistości III RP, "Lampa i Iskra Boża", Warszawa 2005.

6. Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. T. 1 cz. 1, Życie literackie po roku 1989, red. Dariusz Nowacki, Krzysztof Uniłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010.

7. Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. T. 1 cz. 2, Życie literackie po roku 1989, red. Dariusz Nowacki, Krzysztof Uniłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2011.

8. Jarzębski Jerzy, Apetyt na przemianę, Znak, Kraków 1997.

9. Klejnocki Jerzy, Sosnowski Jerzy, Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „brulionu” (1986-1996), Sic!, Warszawa 1996.

10. Maliszewski Karol, Nasi klasycyści, nasi barbarzyńcy, „Świadectwo”, Bydgoszcz 1999.

11. Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2011.

12. Nowoczesność i sarmatyzm, red. Przemysław Czapliński, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2011.

13. Opowiedzieć (sobie) Polskę: literackie ślady 1918, 1945, 1989 w szkicach warsztatowych na temat (i obok tematu), red. Hanna Gosk, Piotr Sadzik, Dom Wydawniczy i Handlowy Elipsa, Warszawa 2016.

14. (P)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, red. Hanna Gosk, Ewa Kraskowska, „Universitas”, Kraków 2013.

15. Próchniak Paweł, Nokturny. Z dziejów wyobraźni poetyckiej, Wydawnictwo Pasaże, Kraków - Nowy Sącz 2018.

16. Próchniak Paweł, Rachunek strat. Poezja - krytyka - lektura, Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN", Wydawnictwo Pasaże, Kraków 2016.

17. Tekstylia. O rocznikach siedemdziesiątych, red. Piotr Marecki, Michał Witkowski, Igor Stokfiszewski, Krakowska Alternatywa: „Rabid”, Wrocław 2002.

18. Uniłowski Krzysztof, Prawo krytyki: o nowoczesnym i ponowoczesnym pojmowaniu literatury, Uniwersytet Śląski; FA-art, Katowice 2013.

19. Uniłowski Krzysztof, Skądinąd: zapiski krytyczne, FA-art Bytom 1998.

20 Warkocki Błażej, Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Sic!, Warszawa 2007.

K_W08 - Absolwent zna i rozumie główne nurty, idee i konteksty XX-wiecznej literatury polskiej i europejskiej.

K_U03 - Absolwent potrafi posługiwać się wiedzą historycznoliteracką, wyszukiwać informacje z zakresu XX-wiecznej historii literatury polskiej i europejskiej.

K_K07 - Absolwent jest gotów do uczestnictwa w życiu kulturalnym regionu, kraju i Europy; interesuje się nowymi zjawiskami w kulturze i sztuce.

Wykład:

pozytywnie zaliczone ćwiczenia jako podstawa przystąpienia do egzaminu

uczestnictwo w wykładach (prawo do dwóch nieobecności, resztę trzeba zaliczyć na konsultacjach)

egzamin ustny (uczestniczki i uczestnicy wykładów losują trzy zagadnienia, każda odpowiedź powinna być oceniona pozytywnie, podstawą oceny końcowej są odpowiedzi dotyczące trzech wylosowanych zagadnień)

Ćwiczenia:

zaliczenie ćwiczeń zależy od obecności studenta/studentki na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności, nadliczbowe należy zaliczyć na dyżurze), jego/jej aktywności podczas zajęć oraz wyniku końcowego testu (w formie pytań otwartych).

Brak praktyk zawodowych w ramach przedmiotu.

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie
w sali

Wykłady:

1. Przełom 80/90 - rekonesans

2. Klasycy i barbarzyńcy (z historią „brulionu” w tle)

3. Starzy mistrzowie

4. Ku diagnozie sytuacji społecznej - w oczekiwaniu na nową „Lalkę”

5. Fabulatorzy, małe ojczyzny itd. (cz.1)

6. Fabulatorzy, małe ojczyzny itd. (cz.2)

7. Nieepicki model prozy (cz. 1)

8. Nieepicki model prozy (cz. 2)

9. Feminizm w literaturze

10. Queer/Kamp

11. Wobec holocaustu

12. Zwrot polityczny

13. Wzmożenia narodowe

14. Fantasy/SF po 1989 roku

15. Ku teraźniejszości (trendy, perspektywy, kierunki)

Ćwiczenia:

1. Pokolenie „brulionu” (Marcin Świetlicki, Jacek Podsiadło, Krzysztof Koehler)

2. Postmodernizm i postpamięć (Marek Bieńczyk)

3. Mitografie (Paweł Huelle)

4. Mitografie II (Olga Tokarczuk)

5. Poezja dawania miejsca rzeczom (Krystyna Miłobędzka)

6. U progu transformacji (Andrzej Stasiuk)

7. Prowincja wykluczonych (Mirosław Nahacz)

8. Doświadczenie plebejskie (Wiesław Myśliwski)

9. Fingowanie „nawijki” (Dorota Masłowska)

10. Queer i kamp (Michał Witkowski)

11. Dywersyjna samoswojość (Barbara Klicka)

12. Poetyckie konterfekty (Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki)

13. Rozrachunki z przeszłością – Zagłada (Tadeusz Słobodzianek)

14. Konstruowanie historii, dziury pamięci (Jarosław Marek Rymkiewicz)

15. Postpamięć – rewizja (Ignacy Karpowicz)

Brak uwag

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie
w sali

Wykłady:

1. Przełom 80/90 - rekonesans

2. Klasycy i barbarzyńcy (z historią „brulionu” w tle)

3. Starzy mistrzowie

4. Ku diagnozie sytuacji społecznej - w oczekiwaniu na nową „Lalkę”

5. Fabulatorzy, małe ojczyzny itd. (cz.1)

6. Fabulatorzy, małe ojczyzny itd. (cz.2)

7. Nieepicki model prozy (cz. 1)

8. Nieepicki model prozy (cz. 2)

9. Feminizm w literaturze

10. Queer/Kamp

11. Wobec holocaustu

12. Zwrot polityczny

13. Wzmożenia narodowe

14. Fantasy/SF po 1989 roku

15. Ku teraźniejszości (trendy, perspektywy, kierunki)

Ćwiczenia:

1. Pokolenie „brulionu” (Marcin Świetlicki, Jacek Podsiadło, Krzysztof Koehler)

2. Postmodernizm i postpamięć (Marek Bieńczyk)

3. Mitografie (Paweł Huelle)

4. Mitografie II (Olga Tokarczuk)

5. Poezja dawania miejsca rzeczom (Krystyna Miłobędzka)

6. U progu transformacji (Andrzej Stasiuk)

7. Prowincja wykluczonych (Mirosław Nahacz)

8. Doświadczenie plebejskie (Wiesław Myśliwski)

9. Fingowanie „nawijki” (Dorota Masłowska)

10. Queer i kamp (Michał Witkowski)

11. Dywersyjna samoswojość (Barbara Klicka)

12. Poetyckie konterfekty (Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki)

13. Rozrachunki z przeszłością – Zagłada (Tadeusz Słobodzianek)

14. Konstruowanie historii, dziury pamięci (Jarosław Marek Rymkiewicz)

15. Postpamięć – rewizja (Ignacy Karpowicz)

Brak uwag