Matejko i inni. Kogo i dlaczego namalował Jan Matejko?

nieobowiązkowe

Analiza najważniejszych obrazów historycznych Jana Matejki. Refleksja nad uwiecznionymi tam postaciami oraz zależnościami pomiędzy nimi, a także nad kontekstem historycznym poszczególnych przedstawień.

Celem cyklu spotkań jest rekonstrukcja koncepcji historii Polski, którą sformułował Jan Matejko w swoich najważniejszych wielkoformatowych obrazach, oraz odtworzenie historycznego kontekstu tej malarskiej narracji. Zostanie także omówiony – jako swoiste podsumowanie, a może także podstawa krótkich pisemnych wypowiedzi studentów – cykl obrazów, zatytułowany „Dzieje cywilizacji w Polsce”.

Na obrazach Matejki pojawia się wiele postaci, których tożsamość znamy dzięki wskazówkom samego autora. Nie ma więc problemu identyfikacji przedstawionych osób, natomiast warto się zastanowić nad składem tego grona oraz nad sekwencją treściową kolejnych obrazów, a także nad kolejnością ich powstawania. Warto też wspólnie prześledzić, jak poszczególne dzieła były odbierane i komentowane w czasach Matejki, oraz zastanowić, do jakich treści gotowi bylibyśmy nawiązać współcześnie. Gdy tylko okaże się to pomocne przyjdzie nawiązać do realiów politycznych i kulturowych zarówno XIX-wiecznego Krakowa, jak też szeroko rozumianych ziem polskich pod zaborami. Być może uda się także porównać Matejkę z innymi malarzami historycznymi oraz zidentyfikować późniejsze artystyczne realizacje o zbliżonym charakterze.

Jan Matejko, Wyjaśnienie dwunastu szkiców przedstawiających dzieje cywilizacji w Polsce, Kraków 1889; Marian Gorzkowski, Jan Matejko. Epoka od 1861 do końca życia artysty z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, oprac. Kazimierz Nowacki i Ignacy Trybowski, Kraków 1993;

Jarosław Krawczyk, Matejko i historia, Warszawa 1990; Waldemar Okoń, Sztuki siostrzane, Wrocław 1992; Matejko. Obrazy olejne. Katalog, pod red. Krystyny Sroczyńskiej, Warszawa 1993; Wokół Matejki. Materiały z konferencji "Matejko a malarstwo środkowoeuropejskie", MCK Kraków 1994; Ewa Suchodolska, Marek Wrede, Jana Matejki „Dzieje cywilizacji w Polsce”, Zamek Królewski w Warszawie 1998.

Poznanie jednej z najbardziej oryginalnych a zarazem spójnej i trwałej wizji historii Polski, sformułowanej w XIX w. Refleksja nad rolą historii w życiu społecznym, nad jej funkcją dydaktyczną oraz integrującą, nad możliwościami doboru i selekcji historycznych wątków, a także postaci, do których można i należy się odwoływać. Umiejętność identyfikacji różnorodnych historycznych kontekstów.

Student zna, rozumie, potrafi:

K_W02, K_W16, K_U04, K_U11, K_U13.

Obecność na zajęciach i aktywność – samodzielna prezentacja wybranego obrazu Mistrza, ewentualnie - esej zaliczeniowy.