Pasja. Kultura Zachodu wobec doświadczenia Golgoty. Film, Literatura, Muzyka

fakultatywne

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKA ANGIELSKIEGO NA POZIOMIE B2 (będziemy starali się porównywać polskie przekłady tekstów angielskich z oryginałami)

Kurs poświęcony wątkom pasyjnym w kinematografii, literaturze, muzyce, malarstwie i filozofii XX i XXI wieku. Punktem wyjścia będzie wprawdzie lektura staroangielskiego poematu mistycznego Sen o krzyżu w przekładzie Moniki Opalińskiej, lecz nasza uwaga skupi się głównie na analizie tekstów kultury – utworów muzycznych, obrazów, filmów zakorzenionych w świecie post-chrześcijańskim (Agamben, Balthasar, Dali, David Jones, Arvo Pȁrt, Pasolini, Poulenc, Gibson, Penderecki, Scorsese, Tarkowski). Pytać będziemy o to, jak kultura odpowiada na koncepcję dobrowolnej, pełnej, świadomej ofiary; jak zapisany w proroctwie Izajasza wizerunek Męża Boleści wyraża prawdę o człowieku i jego losie.

Według Rene Girarda Ukrzyżowanie stanowi punkt graniczny w historii świata i ogniskową wszystkich mitologii (Przemoc i sacrum, Widziałem Szatana spadającego jak błyskawica). Giorgio Agamben stwierdza wprawdzie za Carlem Schmittem, że narodzenie i śmierć Jezusa to „dziejowe wydarzenie nieskończonej, niedającej się posiąść i zawładnąć jednorazowości” (Cyt. za Piłat i Jezus), lecz wydarzenie to jest zarazem nieustająco, nieustępliwie obecne w sztuce i kulturze Zachodu.

Na kursie omawiać będziemy przedstawienia Męki we współczesnej kulturze utworów muzycznych, obrazów, filmów zakorzenionych w świecie post-chrześcijańskim (Agamben, Balthasar, Dali, Hill, David Jones, Arvo Pȁrt, Pasolini, Poulenc, Gibson, Penderecki, Scorsese, Tarkowski, Weil). Pytać będziemy o to, jak świat po-chrześcijański odpowiada na koncepcję dobrowolnej, pełnej i świadomej ofiary.

Literatura:

Sen o Krzyżu. Tłum. Monika Opalińska. Warszawa 2007.

Hill, Geoffrey. Sonety z cyklu Lachrimae

Filmy:

Ewangelia wg św. Mateusza. Reż. Pier Paolo Pasolini. 1964.

Jesus Christus Erloser. Reż. Klaus Kinski. 2003.

Milczenie. Reż. Martin Scorsese.

Ofiarowanie. Reż Andriej Tarkowski. 1986.

Ostatnie kuszenie Chrystusa. Reż. Martin Scorsese. 1988.

Pasja. Reż. Mel Gibson. 2004.

David Jones (1895-1974), grafiki.

Literatura pomocnicza:

Agamben, Giorgio. Piłat i Jezus. Tłum. Monika Surma Gawłowska. Kraków 2017.

Cyz, Tomasz. Pasja 20,21 Powroty Chrystusa. Warszawa 2021.

Pattison, George. Art., Modernity and Faith: Toward a Theology of Art. Basingstoke 1991.

Pyc, Marek. Tajemnica krzyża w ujęciu Hansa-Ursa von Balthasara, “Teologia i człowiek” 17 (2011): 61-74.

Ratzinger, Patrzeć na Przebitego. Tłum. Jarosław Merecki. Warszawa 2008.

Scorsese and Religion. Ed. Barnett, Christopher B. and Clark J. Elliston. Leiden and Boston 2019.

Po zakończeniu kursu student zdobędzie następujące wiadomości i umiejętności.

Wiedza

• Absolwent zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych;

• zna współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury, a w szczególności:

posiada wiedzę na temat wątków pasyjnych w kulturze literackiej, wizualnej, muzycznej XX i XXI wieku;

zna teksty teologiczne odnoszące się do kwestii ofiary krzyżowej.

Umiejętności

• potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych;

• wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury;

• potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych w języku polskim oraz w wybranym języku obcym w szczególności:

potrafi samodzielne analizować teksty literackie i wykorzystuje wiedzę na temat wątków teologicznych do pogłębionej interpretacji filmów, literatury, ikonografii;

posiada umiejętność krytycznego czytania tekstów teoretycznych na temat filmu, literatury, malarstwa.

Kompetencje

• jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze.

Ocena końcowa będzie wypadkową nast. ocen cząstkowych:

25% aktywność w czasie zajęć

25% dwie krótkie (do 500 słów) wypowiedzi pisemne w trakcie semestru

50% kolokwium ustne