Kanon literatury polskiej - dzieje konwencji artystycznych [3007-S1A1KL] Semestr zimowy 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 2

Lektury zestawione z zagadnieniami (fragmenty poniższych wskaże wykładowca):

1. Zajęcia organizacyjne. Zarys problematyki, metody badawcze, modele periodyzacyjne, kluczowe pojęcia. Co jest kanon i kto go ustala. Historia literatury, historia polityczna i historia kultury. Słownik pojęć. Kanon, kto go ustala i po co. Lektury: Kazimierz Wyka: O potrzebie historii literatury. Jonathan Culler: Teoria literatury.

2. Przemiany romansu i powieści. Polski kanon XVII i XVIII wieku. Literatura polska od XVIII w. na tle europejskim. Lektury: Maurycy Mochnacki: O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym. Zygmunt Krasiński: List do ojca. Tadeusz Żeleński-Boy: Mickiewicz a my.

3. Powieść XIX i XX wieku – kłopoty z formą, „przeklęte” problemy i wielkie tematy literatury. Epika i polemika. Polska proza polemiczna. Prymat dramatu nad powieścią w tradycji polskiej. Lektury: Stanisław Brzozowski: Współczesna powieść polska. Marta Piwińska: Legenda romantyczna i szydercy.

4. Kanon powieści XXI wieku – prawidła formy i języka. Od „powieści flądry” do sagi niemożliwej i powieści rzeki. O niemożliwości powieści współczesnej. Tyrania powieści historycznej. Lektury: Bolesław Prus: „Ogniem i mieczem”, powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza. Karol Irzykowski: Włażą w swoje korzenie.

5. Proteuszowa natura dramatu romantycznego. Dramat polski: od misterium do groteski. Lektury: Konstanty Puzyna: Burzliwa pogoda. Jan Błoński: Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka.

6. Przemiany dramatu w literaturze drugiej połowy XIX wieku. Modernistyczne odmiany. Kanon nietypowych dzieł. „Teatr ogromny” i dramaturgia modeli. Lektury: Józef Szczublewski: Artyści i urzędnicy, czyli szaleństwa Leona Schillera. Tadeusz Żeleński-Boy: Plotka o „Weselu”.

7. Powidoki i przemiany dramatu w XX i XXI wieku. Dramatyzacja jako zadanie. Wielkie małe formy sceniczne. Lektury: Lisa Appignanesi: Kabaret. Izolda Kiec: W kabarecie.

8. Małe formy prozatorskie – przemiany noweli, szkicu, obrazka i opowiadania. Wielkie małe formy w prozie. Lektury: Kazimierz Bartoszyński: O nieważności „tego, jak było naprawdę” („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza). Ryszard Nycz: Sylwy współczesne. Problem konstrukcji tekstu.

9. Od szkicu do reportażu. Niefikcjonalność kanonu literackiego. Dokument osobisty, dziennik, spowiedź. Lektury: Władysław Reymont: Pielgrzymka do Częstochowy. Witold Gombrowicz: Dziennik 1953-1956.

10. Tren i psalm, hymn, modlitwa na przestrzeni wieków. Wbrew „długiemu trwaniu”. Strategie liryczne. Lektury: Artur Sandauer: Poeci trzech pokoleń. Edward Balcerzan: Poezja polska w latach 1939-1965, część I

11. Balladowość polskiej literatury – kanon nieutrwalony. Powroty do sonetu – nieujarzmione zadanie. Poezja, władza, cenzura. Literatura szyfrowana i szyfrowana historia literatury. Lektury: Stanisław Barańczak: Ironia i harmonia. Ryszard Nycz: Literatura polska w cieniu cenzury.

12. Aforyz(m)owanie w literaturze – na styku poezji i prozy. Pieśń, piosenka i piosenka literacka – zmiana dominanty estetycznej. Nawracające tematy współczesnej literatury polskiej. Wojna, Zagłada, manipulacja, rodzina, niespełnienie. Lektury: Maria Janion: Wojna i forma. Maria Janion: Projekt krytyki fantazmatycznej.

13. Od reporteryj do reportażu. Życie literackie. Celebryci i outsiderzy. Lektury: Jarosław Marek Rymkiewicz: Juliusz Słowacki pyta o godzinę. Stanisław Eile: Legenda Żeromskiego.

14. Od żywych obrazów do happeningu i performansu – kanon instalacji artystycznych jako tworzywo mówienia o historii i współczesności. Swoi, obcy i mody kulturalne, wzory, przekłady. Lektury: Karol Irzykowski: Plagiatowy charakter przełomów literackich w Polsce. Ignacy Fik: Literatura choromaniaków.

1. Zajęcia organizacyjne. Zarys problematyki, metody badawcze, modele periodyzacyjne, kluczowe pojęcia. Co jest kanon i kto go ustala. Historia literatury, historia polityczna i historia kultury. Słownik pojęć. Kanon, kto go ustala i po co.

2. Przemiany romansu i powieści. Polski kanon XVII i XVIII wieku. Literatura polska od XVIII w. na tle europejskim.

3. Powieść XIX i XX wieku – kłopoty z formą, „przeklęte” problemy i wielkie tematy literatury. Epika i polemika. Polska proza polemiczna. Prymat dramatu nad powieścią w tradycji polskiej.

4. Kanon powieści XXI wieku – prawidła formy i języka. Od „powieści flądry” do sagi niemożliwej i powieści rzeki. O niemożliwości powieści współczesnej. Tyrania powieści historycznej.

5. Proteuszowa natura dramatu romantycznego. Dramat polski: od misterium do groteski.

6. Przemiany dramatu w literaturze drugiej połowy XIX wieku. Modernistyczne odmiany. Kanon nietypowych dzieł. „Teatr ogromny” i dramaturgia modeli.

7. Powidoki i przemiany dramatu w XX i XXI wieku. Dramatyzacja jako zadanie. Wielkie małe formy sceniczne.

8. Małe formy prozatorskie – przemiany noweli, szkicu, obrazka i opowiadania. Wielkie małe formy w prozie.

9. Od szkicu do reportażu. Niefikcjonalność kanonu literackiego. Dokument osobisty, dziennik, spowiedź.

10. Tren i psalm, hymn, modlitwa na przestrzeni wieków. Wbrew „długiemu trwaniu”. Strategie liryczne.

11. Balladowość polskiej literatury – kanon nieutrwalony. Powroty do sonetu – nieujarzmione zadanie. Poezja, władza, cenzura. Literatura szyfrowana i szyfrowana historia literatury.

12. Aforyz(m)owanie w literaturze – na styku poezji i prozy. Pieśń, piosenka i piosenka literacka – zmiana dominanty estetycznej. Nawracające tematy współczesnej literatury polskiej. Wojna, Zagłada, manipulacja, rodzina, niespełnienie.

13. Od reporteryj do reportażu. Życie literackie. Celebryci i outsiderzy.

14. Od żywych obrazów do happeningu i performansu – kanon instalacji artystycznych jako tworzywo mówienia o historii i współczesności. Swoi, obcy i mody kulturalne, wzory, przekłady.

Przede wszystkim dyskusja połączona z interpretacją i krytyczną analizą tekstów.

Zajęcia zaliczane są na podstawie 1) bieżącej aktywności oraz 2) projektu badawczego lub eseju (pracy pisemnej). Podstawę zaliczenia (esej lub projekt) wybiera osoba prowadząca. Wybór zostanie skonsultowany z grupą.