Wykłady ogólnowydziałowe (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział Archeologii)

Semestr letni 2023/24

• Wykład - 30 godzin

Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z możliwościami badań dawnych

społeczeństw na podstawie źródeł archeologicznych. Wykład składa się z trzech bloków

tematycznych.

 Blok pierwszy dotyczy zagadnień wstępnych: terminologii, podstawowej

problematyki badawczej, źródeł, metodyki badań, historii archeologii

społecznej oraz uzasadnienia jej znaczenia w badaniach historycznych.

 Blok drugi poświęcony jest omówieniu dawnych struktur społecznych na

podstawie wybranych przykładów z uwzględnieniem roli jednostki.

 W trzeciej części wykładu zostaną przedstawione najważniejsze kryteria

podziałów społecznych.

Podsumowaniem całości będzie odpowiedź na pytania:

1. w jakim stopniu źródła archeologiczne są odzwierciedleniem tych podziałów i w

jakim stopniu umożliwiają one rekonstrukcję struktury wewnętrznej badanej

społeczności?

2. w jakim stopniu wyniki badań z zakresu archeologii społecznej mogą być/są

wykorzystywane w badaniach współczesnych społeczeństw oraz w działaniach

politycznych?

Semestr letni 2023/24

• Wykład - 30 godzin

Semestr letni 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Celem zajęć jest przybliżenie problematyki związanej z archeologią wysokogórską.

Zajęcia składają się z dwóch przenikających się bloków. Pierwszy dotyczy tematyki

związanej ze specyfiką prowadzenia badań w trudnym obszarze wysokogórskim. W tym

mieści się aspekt związany z metodyką i logistyką badań. Drugi to prezentacja

powstawania, rozwoju i funkcjonowania stanowisk i szlaków wysokogórskich. W tym

przede wszystkim fenomenu andyjskiej sieci dróg Qhapac Ñan, znajdujących się przy

nich stanowisk archeologicznych. Wertykalnych szlaków prowadzących do miejsc gdzie

miało miejsce składania ofiar na najwyższych szczytach górskich. Istotnym elementem

będzie również szczegółowe przedstawienie znalezisk ofiar składanych w ramach

wspomnianych ceremonii Qhapac Hucha. Na zajęciach zostaną również omówione,

wybrane przykłady z innych regionów świata, w tym przede wszystkim z Azji i Europy

Semestr zimowy 2023/24

• Wykład - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Semestralne zajęcia poświęcone są historii Rzymu w oparciu o zasadnicze etapy: Półwysep Apeniński w epoce żelaza, Królestwo Rzymu, Republika Rzymska, Wczesne Cesarstwo, Póżne Cesarstwo do Justyniana.

Semestr zimowy 2023/24

• Wykład - 30 godzin

W trakcie zajęć studenci zapoznają się z historią badań nad antycznymi portami Morza Śródziemnego oraz z infrastrukturą portową na rzekach i morzu (porty handlowe, wojskowe, naturalne kotwicowiska). Przedstawione zostaną trasy handlowe, sposoby nawigacji po morzu oraz najważniejsze wraki Morza Śródziemnego.

Semestr zimowy 2023/24

• Wykład - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Tematem wykładu są mega-miasta starożytnego Bliskiego Wschodu, które ze względu na

swoją rolę polityczną czy kulturową i towarzyszący monumentalizm formy architektonicznej

odegrały znaczącą rolę w historii Bliskiego Wschodu. Na wykładzie zaprezentowane zostaną

mega-miasta Mezopotamii, Anatolii, Lewantu i Iranu, począwszy od najwcześniejszych

miast, poprzez miasta sumeryjskie oraz stolice imperiów bliskowschodnich – Niniwę,

Babilon, czy Hattusa. W trakcie wykładu przedstawiona zostanie historia miast oraz ich

kontekst kulturowy ze szczególnym uwzględnieniem krajobrazu miejskiego z architekturą

pałacową i świątynną oraz infrastrukturą, charakterystyczną dla bliskowschodnich miast.

Semestr letni 2023/24

• Objazd - 30 godzin

Podczas objazdu zwiedzane będą zarówno zabytki znajdujące się w kolekcjach muzealnych w Kairze i Asuanie jak i dostępne stanowiska archeologiczne w rejonie I katarakty na Nilu.

Semestr zimowy 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Wykład oferuje szczegółowe wprowadzenie w zakres archeologii późnoantycznej i

wczesnośredniowiecznej Syro-Palestyny, obejmując okres od połowy VI wieku do

upadku Akki w 1291 roku. Koncentruje się on na ewolucji osadnictwa i zmianach w

przestrzeni urbanistycznej wybranych miast regionu. Szczególną uwagę poświęca

również dwóm kluczowym zagadnieniom w archeologii Bliskiego Wschodu:

demograficznemu rozkwitowi VI wieku oraz kryzysowi osadnictwa XI wieku. Kurs

dostarcza także podstawowej wiedzy na temat kultury materialnej regionu, w tym

ceramiki, szkła i monet. Pozwala to na zainicjowanie dyskusji nad tożsamością

wspólnotową i relacjami ekonomicznymi społeczeństw Bliskiego Wschodu.

Semestr zimowy 2023/24

• Kurs internetowy - 30 godzin

Semestr zimowy 2024/25

• Kurs internetowy - 30 godzin

Wykład prowadzony jest online. Nie ma obowiązku uczestniczenia w wykładzie „na lifie” (przez Google Meet).

Na wykładzie omawiane będą poszczególne prowincje rzymskie oraz mennictwo tam wybijane. Omawiany będzie wpływ centralnego systemu monetarnego państwa rzymskiego na obieg monet w danej prowincji oraz lokalne cechy obiegu. Ważną rolę na wykładzie będzie odgrywać ikonografia na monetach prowincjonalnych oraz imperialnych, charakterystyczna dla danej prowincji.

Wykład będzie prowadzony w formie opowieści, w której głównym bohaterem jest wymyślona postać, podróżująca po cesarstwie Rzymskim, mając w sakiewce kilka monet wybitych w mennicy w Rzymie.

Semestr zimowy 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Celem zajęć jest omówienie zjawiska tezauryzacji

przedmiotów od paleolitu po wczesne średniowiecze. Zostaną

przeanalizowane przyczyny deponowania przedmiotów,

motywy wyboru rzeczy do zdeponowania oraz miejsca

tezauryzacji skarbów, sposoby ich deponowania, a także

świadectwa dotyczące skarbów w źródłach historycznych.

Semestr letni 2024/25

• Wykład - 30 godzin

Zajęcia koncentrować się będą wokół kilku bloków tematycznych:

- władza, bogactwo i prestiż w ujęciu antropologicznym;

- starożytne i wczesnośredniowieczne wodne depozyty ofiarne (ze szczególnym

uwzględnieniem stanowiska w Nidajnie);

- prestiż wojowników w świecie wczesnego średniowiecza na podstawie danych

archeologicznych;

- skarby srebrne i możliwości ich analizy;

- wymiana handlowa: szlaki dalekodystansowe i rynki lokalne;

- sposoby manifestowania prestiżu i propaganda władzy.