Niemiecki romantyzm: czarny, fantastyczny, mistyczny

ogólnouniwersyteckie

Umiejętność dokładnego, wnikliwego czytania tekstu ( close reading), gotowość do analizy i dyskusji.

Przedmiotem zainteresowania będą nurty mistycznego (Hoelderlin, Novalis, Tieck,) i tzw. czarnego (gotyckiego, fantastycznego) romantyzmu w obrębie literatury niemieckiej (E. T. A. Hoffmann) oraz równie fascynujące zjawiska „mieszane” (realistyczno-fantastyczno-mistycznym), jakim są utwory H. von Kleista. Analizować będziemy formy krótkie: nowele, baśnie, fragmenty filozoficzne, elegię.

Przedmiotem zainteresowania będą nurty mistycznego (Hölderlin, Novalis, Tieck,) i tzw. czarnego (gotyckiego, fantastycznego) romantyzmu w obrębie literatury niemieckiej (E. T. A. Hoffmann) oraz równie fascynujące zjawiska „mieszane” (realistyczno-fantastyczno-mistycznym), jakim są utwory H. von Kleista. Tradycja niemieckiego romantyzmu jest niezwykle ważna dla rozwoju romantyzmu polskiego oraz modernizmu europejskiego, a w kulturze (również popularnej) pozostała żywa do dziś.

Konwersatorium poświęcone będzie problematyce antropologicznej (wizja człowieka, jego boskości, zapowiedzi sztucznej inteligencji, futurystyczne intuicje dotyczące stosunku ducha, materii, i świadomości zgodne z teorią kwantową, stosunek człowieka i natury-przyrody, fantazji i rzeczywistości). Godna uwagi jest refleksja o roli sztuki oraz teorie literackie np. fantastycznego realizmu E. T.A. Hoffmanna i H. von Kleista. Omówimy stosunek romantyków do średniowiecza z jednej, a rewolucji francuskiej z drugiej strony. Analizować będziemy formy krótkie: nowele, baśnie, fragmenty filozoficzne, elegię.

Wyzwania kierunkowe:

Zwierzęta i środowisko: - człowiek między biologią a kulturą

Historie – dyskursy – tożsamości: - tożsamość indywidualna i zbiorowa

- kultura literacka

Demos i polis: jednostka a zbiorowość

Mądrość i filozofia: - filozofia i psychologia wobec wyzwań współczesności

- problematyka etyczna w tekstach kultury.

Wstęp, w: Niemiecka nowela romantyczna, oprac. Gerard Koziełek, Wrocław 1975.

Jerzy Prokopiuk, Wstęp, w: Novalis, Uczniowie z Sais. Proza filozoficzna. Studia. Fragmenty, Warszawa 1984.

Leszek Libera, Wstęp, w: Blondyn Eckbert, Góra Run, Białystok 2022.

L. Libera, Ludwig Tieck zwany królem romantyzmu, Białystok 2021.

Marek Jaroszewski, Życie i twórczość E. T. A. Hoffmanna 1776-1822, Gdańsk 2006.

Peter Lachmann, „Ich bin ein Spieler, der das Letzte auf eine Hoffnung wagt“! E. T. A. Hoffmann in Warschau 1804-1807, Würzburg 2021.

Karol Sauerland, Goethes, Schillers, Schlegels und Novalis' Reaktionen auf die neuen politischen, konstitutionellen und sozialphilosophischen Fragen die französische Revolution aufwarf , Amsterdam 1988.

Karol Sauerland, Średniowiecze w oczach romantyków niemieckich (Wackenroder, Novalis, Tieck i Arnim), Wrocław 1967.

Emil Petzold, Hölderlins Brot und Wein: Ein exegetischer Versuch. Neudruck ([der Ausg.] Sambor, Schwarz u. Trojan, 1896.

G. H. von Schubert, Nocna strona przyrodoznawstwa, przeł. K. Krzemień-Ojak, Białystok 2015.

Efekty uczenia się

1. W zakresie wiedzy student:

- Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury (K_W05)

2. W zakresie umiejętności potrafi:

- dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materia łów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych (K_U02)

- Skontekstualizować dzieło kultury w odniesieniu do czasu jego powstania i momentu lektury (K_U03)

- przygotować wystąpienie ustne uwzględniające potrzeby od biorców (K_U11)

3. W zakresie kompetencji społecznych:

- przestrzega zasady tolerancji, rozumie dziedzictwo kulturowe i ma poszanowanie dla różnic kulturowych (K_K07)

Dopuszczalne dwie nieobecności.

Ocena ciągła. Ocenie podlega przygotowanie do zajęć (znajomość tekstu) merytoryczna aktywność w dyskusji.

Ustne. Przedstawienie jednej, wybranej lektury z zaproponowanej przez Prowadzącą listy w formie referatu na zajęciach