Ptasia poezja

ogólnouniwersyteckie

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKA ANGIELSKIEGO NA POZIOMIE B2 (będziemy starali się porównywać polskie przekłady tekstów angielskich z oryginałami)

W 2009 roku wybitny angielski poeta i tłumacz, Simon Armitage, wydał antologię wierszy, których bohaterami są ptaki. Zbiór ten nie tylko uświadamia nam, jak popularne są „ptasie” motywy w literaturze angielskiego obszaru językowego, lecz także zachęca do badania zmian, jakim podlegają obrazy natury w tekstach literackich: od alegorycznych interpretacji stworzeń jako znaków niewidzialnej, duchowej rzeczywistości; przez wiersze opisujące naturę, lecz skoncentrowane na emocjach podmiotu mówiącego; po zakwestionowanie antropocentrycznego paradygmatu w twórczości współczesnych autorów. Zestawienie różnych punktów widzenia w perspektywie diachronicznej pozwala lepiej zrozumieć genezę i istotę „zwrotu ekologicznego”.

Śpiew ptaków często kojarzono z mową poetów. Tytuł wydanej w 2009 r. przez wybitnego angielskiego poetę i tłumacza, Simon Armitage, antologii, The Poetry of Birds można tłumaczyć na dwa sposoby: Wiersze o ptakach lub Poezja ptaków. Ta celowa dwuznaczność uświadamia czytelnikowi, że natura może być traktowana jako przedmiot lub – tu dokonujemy radykalnego zwrotu w myśleniu o relacjach kultura-natura – jako podmiot wypowiedzi poetyckiej.

Kurs ma na celu prześledzenie zmian, jakim podlegają obrazy natury w tekstach literackich: od alegorycznych interpretacji stworzeń jako znaków niewidzialnej, duchowej rzeczywistości (np. w anonimowym poemacie The Owl and the Nightingale); przez wiersze opisujące naturę, lecz skoncentrowane na emocjach podmiotu mówiącego (na przykład wiersze angielskich romantyków: Coleridge’a, Wordswortha, Keatsa, czy mniej od nich znanego, lecz równie interesującego Johna Clare’a); po zakwestionowanie antropocentrycznego paradygmatu w twórczości współczesnych autorów (Ted Hughes, R.S. Thomas) i poszukiwanie formuły poezji poza językiem (logosem). Zestawienie tych różnych punktów widzenia w perspektywie diachronicznej pozwala lepiej zrozumieć genezę i istotę „zwrotu ekologicznego”. Główny nacisk położymy na omówienie wybranych wierszy Walijczyka, R.S. Thomasa i Szkota, George’a Mackay’a Browne’a, odczytanych w podwójnej perspektywie: ekologicznej i post-sekularnej.

Kurs pozwoli na zapoznanie się z „ptasim królestwem” reprezentowanym przez zimorodki, derkacze, drozdy, sowy, sokoły, jastrzębie i kukułki. Będziemy słuchać ptasich głosów; przyglądać się sylwetkom i upierzeniu ptaków; poznawać ich zwyczaje.

Anon. The Owl and the Nightingale [Sowa i skowronek]

Clare, John (1793-1864). The Landrail [Derkacz]

Coleridge, S.T (1772-1834). Rymy o sędziwym marynarzu

Eliot, T.S. (1988-1965) Cztery kwartety

Herbert, George (1593-1633). Skrzydła wielkanocne

Hopkins, G.M (1844-1889) Sokół

Hopkins, G.M. Repat that, repeat [Powtórz to, powtórz]

Hughes, Ted (1930-1998). Kingfisher [Zimorodek]

Hughes, Ted. Hawk Roosting [Jastrząb na czatach]

Keats, John (1795-1821). Oda do słowika

Mackay Browne, George (1921-1996). The Hawk [Jastrząb]

Thomas, R.S. (1913-2000) The Barn Owl [Płomykówka]

Krytyka:

Garrard, Greg. Ecocriticism. London 2023.

Garrard, Greg. The Oxford Book of Ecocriticism. Oxford 2019.

MacKenney, Francesca. „The Language of Birds and the Language of Real Men”, w Birds in Eighteenth Century Literature. Reason, Emotion, and Ornithology 1700-1840. Ed. Brycchan Carey et al. London 2020: 111-131.

Po zakończeniu kursu student zdobędzie następujące wiadomości i umiejętności.

Wiedza

• Absolwent zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych;

• zna współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury,

a w szczególności:

posiada wiedzę na temat relacji kultura-natura,

zna teksty literackie opisujące środowisko naturalne człowieka.

Umiejętności

• potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych;

• wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy relacji natura-kultura, człowiek-środowisko;

• potrafi samodzielnie zanalizować teksty naukowe z dziedziny nauk humanistycznych i nauk przyrodniczych

w szczególności:

potrafi samodzielne analizować teksty literackie i wykorzystuje zdobytą w ten sposób wiedzę do pogłębionej refleksji na temat odpowiedzialności za środowisko naturalne.

Kompetencje

• jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych i przyrodniczych; śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze.

Ocena końcowa będzie wypadkową nast. ocen cząstkowych:

25% aktywność w czasie zajęć

25% dwie krótkie (do 500 słów) wypowiedzi pisemne w trakcie semestru

50% kolokwium ustne